Cathbad

Cathbad (heniwerzhoneg: [ˈkaθvað]), pe Cathbhadh en iwerzhoneg a-vremañ, eo an drouiz pennañ e lez ar Roue Conchobar mac Nessa e kelc'hiad Ulaid, e gwengelouriezh Iwerzhon. Komz a ra a-raok ar roue. Kelenn a ra ivez an drouizelezh d'ur strollad kant den yaouank^[1].

Anv zo anezhañ en div zanevell a gont ganedigezh Conchobar, hag en unan anezhe e lârer eo tad Conchobar. En danevell gentañ, Ness, merc'h Eochaid Sálbuide (da lâret eo "Eochaid e seulioù melen"), roue Ulad, a c'houlenn gant an drouiz petra en devoa gwelet er ragarouezioù d'ar mare-se (rak un drouiz a c'hall diouganiñ an dazont diouzh ar pezh a wel). Cathbad a eilgerias e oa "ar pred evit engehentañ ur roue pe ur rouanez". Ne oa gour ebet tro-dro estroc'h evit Cathbad ha neuze e tivizas Ness e gemer en he gwele kerkent da engehentañ ur mab^[2].

En eil danevell e oa bet fiziet Ness e 12 tad-mager d'he desevel hervez youl he zad Eochaid. Cathbad, un drouiz eus su Ulster a oa e penn ur bagad Fiannaed (da lâret eo brezelourien yaouank dizouar), a blavas war o zi hag a lazhas he 12 tad-mager. Dre ma ne ouie ket piv en doa kaset an taol da benn ne c'helle Eochaid ober netra. Divizout a reas Ness neuze sevel he bagad dezhi hec'h-unan gant 27 fianna da glask an dorfedourion. Un deiz m'emañ he brezelourien o fardañ boued ha ma'z eo aet da gouronkañ en noazh en ul lenn, hec'h-unan, en em gav Cathbad hag e baotred. Mirout a ra outi da gemer he dilhad hag hec'h armoù ha gourdrouz anezhi gant beg e gleze. Hag eñ hag azgoulenn tri zra diganti : ar peoc'h, he mignoniezh ha ma teufe da vezañ e wreg. Ne c'halle Ness ober netra estroc'h evit plegañ da saveteiñ he buhez. Dont a reas neuze da vezañ brazez, diwar he c'haredig, ar roue Fachtna Fáthach hervez ur stumm eus an istor, ha diwar Cathbad hervez ur stumm all^[3]. P'edo Ness war-nes gwilioudiñ e tisklêrias Cathbad dezhi he devefe ur mab hag e vefe ur roue meur ha brudet-bras an tamm anezhañ ma c'halle-hi gortoz un deiz c'hoazh a-raok e c'henel. Ness a c'hortozas war ribl ur stêr anvet Conchobar hag a roas buhez an deiz war-lerc'h. Ar babig a gouezhas e-barzh an dour mes Cathbad a adtapas anezhañ hag a roas dezhañ anv ar stêr, Conchobar, a-raok desevel anezhañ evel pa vije e vab^[4][5].

Pa zeuas Deirdre er bed e oa an drouiz Cathbad ivez a ziouganas he zonkad dezhi, mes Conchobar ne reas ket forzh^[6]. Cú Chulainn, hag eñ bugel c'hoazh, a glevas un deiz Cathbad diouganiñ e vefe berr buhez an hini a gemerfe an armoù en deiz-se met divarvel e glod, hag ez eas kerkent da welet Conchobar da c'houlenn gantañ bout armet.

En danevell Táin Bó Cúailnge (Preizhadeg saout Cooley) e laka Sualtam da vervel abalamour m'en deus komzet hep aotre, rak hervez ur geis, « Hini ne gomz a-raok ar roue, mes ar roue ne gomz ket a-raok e zrouiz».