Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе
Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе — спаборніцтва паміж найлепшымі прафесійнымі футбольнымі клубамі Беларусі, якое праводзіцца ў межах чэмпіянату Беларусі па футболе. Яе пераможца аб’яўляецца чэмпіёнам Беларусі па футболе.
| Вышэйшая ліга Беларусі | |
|---|---|
 | |
| Краіна |  Беларусь |
| Федэрацыя | УЕФА |
| Заснаваны | 1992 |
| Кол-ць каманд | 15 (у 2023 годзе) |
| Узровень у сістэме ліг | 1 |
| Выбыванне ў | Першая ліга |
| Нацыянальныя турніры | Кубак Беларусі Суперкубак Беларусі |
| Міжнародныя турніры | Ліга чэмпіёнаў Ліга Еўропы Ліга канферэнцый |
| Дзеючы пераможца | Дынама Мінск (8-ы тытул) |
| Найбольш тытулаваны | БАТЭ (15 тытулаў) |
| TV партнёры | Беларусь 5 |
| Сайт | abff.by |
 Сезон 2023 | |
Спаборніцтва правіць
У чэмпіянаце ўдзельнічаюць 16 каманд, якія гуляюць паміж сабой па 2 матчы: дома і ў гасцях. За кожную перамогу клубу налічваюцца тры пункты, за нічыю — адзін, за паражэнне — нуль. У канцы кожнага сезона некалькі клубаў з найменшай колькасцю ачкоў пераходзяць у Першую лігу, а з яе такая ж колькасць клубаў пераходзіць у вышэйшую лігу. Пераможца лігі атрымлівае залатыя медалі чэмпіянату Беларусі па футболе і права прадстаўляць у наступным сезоне Беларусь у Лізе чэмпіёнаў. Прызёры гуляюць у Лізе канферэнцый. Клуб, які стаў чэмпіёнам лігі пяць разоў (не абавязкова запар), мае права змясціць выяву залатой зоркі на сваёй эмблеме.
З 2004 года для атрымання права на ўдзел у вышэйшай лізе клубы павінныя прайсці працэс ліцэнзавання ад БФФ.
Удзельнікі сезона 2023 года правіць
Гісторыя правіць
| 1992 | 16 каманд | 15 гульняў (скар.) |
| 1992/93 | 17 каманд | 32 гульні |
| 1993/95 | 16 каманд | 30 гульняў |
| 1995 | 16 каманд | 15 гульняў (скар.) |
| 1996—1997 | 16 каманд | 30 гульняў |
| 1998 | 15 каманд | 28 гульняў |
| 1999—2000 | 16 каманд | 30 гульняў |
| 2001—2002 | 14 каманд | 26 гульняў |
| 2003—2004 | 16 каманд | 30 гульняў |
| 2005—2007 | 14 каманд | 26 гульняў |
| 2008 | 16 каманд | 30 гульняў |
| 2009 | 14 каманд | 26 гульняў |
| 2010—2011 | 12 каманд | 33 гульні |
| 2012 | 11 каманд | 30 гульняў |
| 2013—2014 | 12 каманд | 32 гульні |
| 2015 | 14 каманд | 26 гульняў |
| 2016—2022 | 16 каманд | 30 гульняў |
| 2023 | 15 каманд | 28 гульняў |
Першы чэмпіянат Беларусі быў разыграны ў 1992 годзе. У ім удзельнічалі прадстаўнік БССР у вышэйшай лізе чэмпіянату СССР мінскае «Дынама», яшчэ пяць каманд, якія гулялі ў іншых лігах саюзнага чэмпіянату, і дзесяць каманд з чэмпіянату БССР. Паколькі было прынята рашэнне аб тым каб перайсці ад прынятага ў СССР футбольнага календара, калі чэмпіянат пачынаўся ўвесну, а канчаўся восенню на «еўрапейскую» сістэму восень-вясна, то першы чэмпіянат быў разыграны ў адзін круг. Розыгрыш чэмпіянату такім чынам працягваўся да сезона 1994—1995 гадоў, пасля чаго зноў перайшлі на «вясну-восень».
Колькасць каманд, якія гулялі ў лізе, вагалася паміж 14 і 16 (у сезоне 1992/1993 іх было 17). З 2010 года Вышэйшая ліга была скарочана да 12 каманд, якія гулялі ў 3 кругі (кожны клуб гуляе 33 матчы). Апошні клуб выбываў у Першую лігу, а перадапошні гуляў серыю з двух матчаў з другой камандай Першай лігі за права гуляць у Вышэйшай лізе ў наступным сезоне.
У 2012 годзе каманда «Партызан» (Мінск) адмовілася ад выступлення ў Вышэйшай лізе, таму колькасць удзельнікаў таго сезона склала 11 каманд. У 2013 годзе іх колькасць зноў павялічылася да 12, тады ж была зноў зменена сістэма правядзення: пасля двух кругоў каманды сталі падзяляцца на дзе шасцёркі, пасля чаго гулялі яшчэ два кругі, каб вызначыць месца ў сваіх шасцёрках.
З сезона 2015 года колькасць каманд павялічылася да 14, такім чынам каманда, якая заняла апошняе месца ў сезоне 2014 года, згуляла стыкавыя матчы з трэцяй камандай Першай лігі, а наўпрост Вышэйшую лігу не пакінула ніводная каманда.
У сезоне 2016 года колькасць каманд павялічылася да 16. Турнір праходзіць у два кругі. Каманды, якія занялі 15-е і 16-е месца ў Вышэйшай лізе выбываюць у Першая лігу. Клубы, якія занялі 1-е, 2-е месца ў Першай лізе, атрымліваюць права на выхад у Вышэйшую лігу.
З 2019 года дадаліся таксама стыкавыя матчы паміж 14-й камандай Вышэйшай лігі і трэцяй каманды Першай лігі па выніках рэгулярнага сезона, пераможца якіх атрымлівае месца ў Вышэйшай лізе на наступны сезон.
Тытульныя спонсары правіць
- 2012 — Альфа-Банк
- з 2013 — Беларусбанк
Пераможцы правіць
Чэмпіёнамі Беларусі станавіліся 8 клубаў: БАТЭ Барысаў — 15 разоў, Дынама Мінск — 7, Шахцёр Салігорск — 4, Славія Мазыр — 2, Дынама-Брэст, Гомель, Белшына Бабруйск і Дняпро Магілёў — па 1 разе.
.svg){kind=small}
Геаграфія чэмпіёнаў Беларусі правіць
Крыніцы правіць
Спасылкі правіць
- Афіцыйны сайт АБФФ (бел.)
- Беларускі футбольны партал (руск.)
- Газета «Прессбол» (руск.)