Оскар I
О́скар I (па-швэдзку: Oscar I, пры нараджэньні Жазэф-Франсуа-Аска́р Бэрнадот, па-француску: Joseph François Oscar Bernadotte, 1799—1859) — другі з дому Бэрнадотаў кароль Швэцыі і Нарвэгіі (з 1844).
| Оскар I | |
| Кароль Швэцыі, Кароль Нарвэгіі | |
|---|---|
 | |
| Партрэт Оскара I работы Аўгусты Акэрлёф, 1855 год | |
 Кароль Швэцыі | |
8 сакавіка 1844 — 8 ліпеня 1859 | |
| Каранацыя | 28 верасьня 1844 |
| Папярэднік | Карл XIV Юган |
| Наступнік | Карл XV |
 Кароль Нарвэгіі | |
8 сакавіка 1844 — 8 ліпеня 1859 | |
| Каранацыя | 28 верасьня 1844 |
| Асабістыя зьвесткі | |
| Імя пры нараджэньні | Жазэф Франсуа Аскар Бэрнадот |
| Нарадзіўся | 4 ліпеня 1799, Парыж, Францыя |
| Памёр | 8 ліпеня 1859 (60 гадоў), Стакгольмскі каралеўскі палац, Стакгольм, Швэцыя |
| Нашчадкі | Сын прынц Карл (пазьней Карл XV), сын прынц Густаў, сын прынц Оскар (пазьней Оскар II), дачка прынцэса Яўгенія, сын прынц Аўгуст |
| Каралеўскі дэвіз | Права і праўда (па-швэдзку: Rätt och sanning) |
| Жонка | Жазэфіна Лёйхтэнбэрская |
| Бацька | Карл XIV Юган |
| Маці | Дэзыдэрыя |
| Узнагароды | |
Сын генэрала Жана–Батыста Бэрнадота (пазьней — напалеонаўскага маршала, а затым — караля Швэцыі Карла XIV Югана) і яго жонкі Дэзыдэрыі (імя пры нараджэньні — Дэзірэ Кляра), былой нявесты Напалеона Банапарта. Атрымаў незвычайнае для Францыі імя Аскар на хвалі сэнтымэнталісцкай моды на скандынаўскія імёны (у францускай мове націск заўсёды прыпадае на апошні склад, у незалежнасьці ад паходжаньня імя); пра тое, што бацьку Аскара, а значыць, і яму самому, наканавана заняць трон двух скандынаўскіх каралеўстваў, Бэрнадоты не падазравалі.
У 1811 пасьля абраньня бацькі спадчыньнікам швэдзкага стальцу, 12-гадовы Аскар прыбыў у Швэцыю і, у адрозьненьне ад бацькоў, добра авалодаў швэдзкай мовай. Яшчэ пры жыцьці бацькі граў прыкметную палітычную ролю (з-за хваробаў караля і моўнага бар’еру паміж ім і міністрамі); быў віцэ-каралём Нарвэгіі. Да моманту ўзыходжаньня на сталец (1844) быў вельмі папулярны. Імкнуўся падкрэсьліваць раўнапраўе швэдзкага і нарвэскага каралеўстваў. У 1844 быў уведзены сумесны швэдзка-нарвэскі сьцяг (гэтак званая «селядцовая салата»), а ў 1847 быў зацьверджаны нарвэскі Ордэн Сьвятога Оляфа.
Сям'я рэдагаваць
Меў ад шлюбу з Жазэфінай Лёйхтэнбэрскай, дачкі Яўгена Багарнэ і ўнучкі імпэратрыцы Жазэфіны дзяцей:
- Карл XV (1826—1872) — кароль Швэцыі і Нарвэгіі
- Прынц Густаў (1827—1852) — герцаг Упляндзкі
- Оскар II (1829—1907) — кароль Швэцыі і Нарвэгіі
- Яўгенія (1830—1889)
- Аўгуст (1831—1873) — герцаг Далярнскі,
а таксама меў трох пазашлюбных дзяцей, якія іранічна зваліся «прынцамі Ляпляндыі»:
- ад сувязі з акторкай Эміліяй Гёгквіст:
- Ельмар Гёгквіст, (18.06.1839, Гамбург — 1874, Лёндан)
- Макс Гёгквіст, (12.08.1840, Стакгольм — 1872, Кітай)
- ад сувязі з Жакет Лёвэн’ельм:
- Аскарыя (1819)
Крыніцы рэдагаваць
- ^ а б в г д е ё ж Oscar I (шв.) — 1917.
- ^ а б в г Oscar I // Encyclopædia Britannica (анг.)
- ^ а б Oppr. François-Joseph-Oscar Bernadotte // Norsk biografisk leksikon (бук.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
- ^ а б в г Hovförsamlingens kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/SSA/0007/F I/2 (1854-1860), bildid: 00033279_00024
- ^ а б Olsson M. Riddarholmskyrkan - inventories and graves — 1937. — С. 463.
- ^ а б Bernadotteska gravkoret
Вонкавыя спасылкі рэдагаваць
Оскар I — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў