De Tora, vom Griachischn aa Pentateuch gnennt, is de Bezeichnung fia de fimf Biacha Mose (Genesis, Exodus, Levitikus, Numeri, Deiteronomium) und is damit da Ofang vom jidischn Tanach und vo da kristlichn Bibel (do sans de fümf Biacha vom Moses). De Text san woi zwischn uma 900 v. Kr. und uma 550 v. Kr. gschriem worn, wobei de Tora traditionell oba am Moses zuagschriem werd.[1]

A Tora-Roin
Lesn in da Tora, in ana Synagogn

De Begriff Werkeln

De 5 Biacha ois Tora Werkeln

Tora is da Nauman vau de 5 Biacha.

De Toraroin ois Tora Werkeln

De Toraroin wiad aa Tora gnennt. Des is a Pergamentsroin, auf dea wos de fümf Biacha aufgschriem san. Do aussa wiad im jidischn Godsdienst vuaglesn.

De Mischna ois Tora Werkeln

Tora haaßt ma aa de Mischna. Des is de mündliche Iwaliefarung vau da Auslegung vau da Tora.

De Nauman vau de Biacha Werkeln

De Tora bzw. da Pentateuch is im Hebräischn und im Griechischn in fümf Biacha eihteut. De Eihteulung is entstaundn, weu de antikn Schriftroin aus Papyrus oda Pergament a begrenzte Gräß ghobt haum. Im Hebräischn wiad des noch de easchtn Weata vaum Text benaunt.

BairischHebräischHebräische OleitungGriechisch / LateinischOkiazungBedeitung
1. Buach Moseבְּרֵאשִׁית‎ (bere’šît) Im Aunfaung schuf …Γένεσις (Génesis) / GenesisGenSchepfung, Uasprung
2. Buach Moseשְׁמוֹת‎ emôt) Des san ie Nauman vau de Israeliten in Egyptn …Ἔξοδος (Éxodos) / ExodusExAuszug
3. Buach Moseוַיִּקְרָא‎ (wayyiqrā’) Und es hod gruafn JHWH den Mose …Λευιτιϰόν (Levitikón) / LeviticusLevLevitische Gsetzgebung
4. Buach Moseבְּמִדְבַּר‎ (bemidbar) Und es redete JHWH in da Wüstn … Ἀριϑμοί (Arithmoí) / NumeriNumZoin vau de Israeliten
5. Buach Moseדְּבָרִים‎ (debārîm) Des san de Wuate Moses zua de Israeliten…Δευτερονόμιον (Deuteronómion) / Deuteronomium DtnZweits Gsetz

Beleg Werkeln

  1. Vgl. Die fünf Bücher des Mose, in: DIE BIBEL. Einheitsübersetzung. Altes und Neues Testament, hrsg. im Aufdrog der Bischöfe Deutschlands, Österreichs, der Schweiz, des Bischofs von Luxemburg, des Bischofs von Lüttich, des Bischofs von Bozen-Brixen, Freiburg – Basel – Wean 2008, 3.

Im Netz Werkeln

 Commons: Tora – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien