Suriya əhalisi

Suriya Mərkəzi Statistika Bürosunun rəsmi "əhali saatı"na görə 22 sentyabr 2015-ci il tarixinə ölkə əhalisinin sayı 23.394.783 nəfər təxmin edilir.[1] Ancaq digər mənbələrdə göstərilən məlumatlar fərqlidir. Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi Ümumdünya faktlar kitabında 2014-cü ilin iyul ayına, ABŞ Siyahıyaalma Bürosu isə 2015-ci ilin iyul ayına Suriya əhalisini təqribən 17.065 milyon nəfər təxmin edir.[2][3]

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Humanitar Məsələlər üzrə Əlaqələndirmə İdarəsinə görə 2015-ci ilin sentyabr ayına olan məlumatlara əsasən təqribən 4.1 milyon[4][5][K 1] nəfər Suriyanı tərk etmiş, 7.6 milyon nəfər isə ölkə içində məcburi köçkünə çevrilmişdir, həmçinin ölkədə 12.2 milyon insan humanitar yardıma ehtiyac duymaqdadır.[7] Suriyalı qaçqınların sayca ən böyük hissəsi Türkiyədə sığınacaq tapmışdır. Əgər 29 aprel 2011-ci ildə Türkiyəyə ilk sığınan qaçqın qrupun sayı 252[8] nəfər idisə bu rəqəm 2015-ci ilin avqust ayının ilk ongünlüyündə 1.905.984[9][10] nəfəri, həmin ayın 25–ində isə 1.938.999[11] nəfəri ötmüşdür və sentyabr ayının ikinci ongünlüyünə olan rəsmi məlumata əsasən 2.225.147[12] nəfər təşkil edir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının məlumatlarına əsasən Türkiyədən sonra ən çox Suriyalı qaçqın qəbul edən ölkələr Livan (25 avqust 2015; 1.113.941 nəfər)[13], İordaniya (17 sentyabr 2015; 628.887 nəfər)[14], İraq (13 sentyabr 2015; 248.503 nəfər)[15] və Misirdir (5 iyul 2015; 132.375 nəfər)[16]; həmçinin 2011-ci ilin aprel ayından 2015-ci ilin avqust ayınadək Avropa qitəsinin 37 ölkəsində qeydə alınmış Suriyalı qaçqınların sayı 428.735 nəfərə çatmışdır.[17][18]

Əhali sayının dinamikası və gender strukturu redaktə

İllərə görə əhali: Suriya əhalisi
İl192219251932193819431947195319601970198119942004
Əhali1298319[K 2]1449068[K 3]1946732[19]2487027[K 4]2860411[K 5]3430310[26]3655904[K 6]4565121[28]6304685[29][30]9052628[30][31]13782315[30][32]17920844[30][33]

Suriya Mərkəzi Statistika Bürosunun məlumatlarına görə:

— Siyahıyaalınmalara və 2005–2011-ci illərin ortalarına[q 2] olan cari hesablamalara əsasən Suriya əhalisinin sayı:[34]

İl1960[q 3]1970[q 4]19811994[q 5]2004[q 6]
Qadınlar22210003072000442400067330008760000
Kişilər23440003233000462200070490009161000
Ümumi əhali4565000630500090460001378200017921000
Hesablama növüRəsmi siyahıyaalınmaRəsmi siyahıyaalınmaRəsmi siyahıyaalınmaRəsmi siyahıyaalınmaRəsmi siyahıyaalınma
İl2005200620072008200920102011
Qadınlar892900091540009374000960200098380001008000010330000
Kişilər93400009563000979800010042000102870001053900010794000
Ümumi əhali18269000187170001917200019644000201250002061900021124000
Hesablama növüStatistik məlumatStatistik məlumatStatistik məlumatStatistik məlumatStatistik məlumatStatistik məlumatStatistik məlumat

— 2004-cü siyahıyaalınması yekunlarına əsasən Suriyanın I dərəcəli inzibati vahidlərində əhali sayı:[35][36][37][38]

MühafəzəKişilərQadınlarÜmumi əhali
Dəməşq ş.7962127559491552161
Hələb209068019544864045166
Dəməşq117174611013282273074
Hüms7864147429881529402
Həma7116216733321384953
Əl-Laziqiyyə447783431768879551
İdlib6459366124911258427
Əl-Həsəkə6469686281501275118
Deyr əz-Zövr5139254908221004747
Tərtus358101343294701395
Ər-Rəqqə407134386380793514
Dəra430544412934843478
Əs-Süveyda155775157456313231
Əl-Qüneytirə340393258866627
Cəmi9196878872396617920844

— Suriyanın I dərəcəli inzibati vahidlərində 2011-ci ilin ortasına təxmin edilən əhali sayı:[39][q 7]

MühafəzəKişilərQadınlarÜmumi əhali
Dəməşq ş.8890008560001745000
Hələb247700023290004806000
Dəməşq143600013540002790000
Hüms9110008720001783000
Həma8200007910001611000
Əl-Laziqiyyə504000495000999000
İdlib7580007240001482000
Əl-Həsəkə7540007410001495000
Deyr əz-Zövr6190006020001221000
Tərtus401000391000792000
Ər-Rəqqə487000446000933000
Dəra5130004990001012000
Əs-Süveyda180000187000367000
Əl-Qüneytirə450004300088000
Cəmi107940001033000021124000

— Suriyanın I dərəcəli inzibati vahidlərində 2011-ci ilin sonuna təxmin edilən əhali sayı:[40][q 8]

MühafəzəKişilərQadınlarÜmumi əhali
Dəməşq ş.8940008600001754000
Hələb250900023590004868000
Dəməşq146000013760002836000
Hüms9220008810001803000
Həma8290007990001628000
Əl-Laziqiyyə5090004990001008000
İdlib7670007340001501000
Əl-Həsəkə7610007510001512000
Deyr əz-Zövr6280006110001239000
Tərtus404000393000797000
Ər-Rəqqə493000451000944000
Dəra5210005060001027000
Əs-Süveyda181000189000370000
Əl-Qüneytirə460004400090000
Cəmi109240001045300021377000

Yaş strukturu redaktə

Suriya Mərkəzi Statistika Bürosunun məlumatlarına görə 2011-ci ilin ortasına təxmin edilən əhalinin yaş strukturu:[41][q 9]

Yaş strukturuKişilərQadınlarÜmumi əhali
< 1279000272000551000
1 – 4114900010750002224000
5 – 9138400012700002654000
10 – 14123200011980002430000
15 – 19119100010880002279000
20 – 2410350009440001979000
25 – 298640008730001737000
30 – 346740006970001371000
35 – 396010006280001229000
40 – 445450005510001096000
45 – 49437000433000870000
50 – 54387000405000792000
55 – 59293000280000573000
60 – 64254000227000481000
60 +469000389000858000
Cəmi107940001033000021124000

Sıxlığı redaktə

MühafəzəƏhaliƏrazisi[42]
(km²–lə)
Sıxlığı
(nəfər/km²)
Dəməşq ş.155216111813153.91
Hələb404516618498218.68
Dəməşq227307418018126.16
Hüms15294024094037.36
Həma138495310163136.27
Əl-Laziqiyyə8795512297382.91
İdlib12584276097206.40
Əl-Həsəkə12751182333454.65
Deyr əz-Zövr10047473306030.39
Tərtus7013951896369.93
Ər-Rəqqə7935141961840.45
Dəra8434783730226.13
Əs-Süveyda313231555056.44
Əl-Qüneytirə66627186135.80
Cəmi1792084418518096.78

Urbanizasiya redaktə

2004-cü siyahıyaalınması yekunlarına əsasən Suriyanın I dərəcəli inzibati vahidləri üzrə şəhər və kənd əhalisinin sayı və inzibati vahidlərin ümumi əhalisi içində nisbətləri:[43]

MühafəzəŞəhər əhalisi%Kənd əhalisi%Ümumi əhali
Dəməşq ş.1552161100.0000.001552161
Hələb252450362.41152066337.594045166
Dəməşq147772765.0179534734.992273074
Hüms82869554.1870070745.821529402
Həma50810936.6987684463.311384953
Əl-Laziqiyyə45074451.2542880748.75879551
İdlib35879728.5189963071.491258427
Əl-Həsəkə45819335.9381692564.071275118
Deyr əz-Zövr44787144.5855687655.421004747
Tərtus20043228.5850096371.42701395
Ər-Rəqqə30473838.4048877661.60793514
Dəra37954645.0046393255.00843478
Əs-Süveyda9645630.7921677569.21313231
Əl-Qüneytirə00.0066627100.0066627
Cəmi958797253.50833287246.5017920844

2004-cü il siyahıyaalınmasına əsasən ölkənin ölkədə 112–si şəhər yaşayış yeri, 5.976–sı isə kənd olmaqla cəmi 6.088 yaşayış yeri vardır. Şəhərlərdən 14–ündə əhalinin sayı 100 mindən artıqdır.[44]

Şəhərin adıƏhalisi
1Hələb (ərəb. حلب‎)2 132 100[45]
2Dəməşq (ərəb. مدينة دمشق‎)1 414 913[46]
3Hüms (ərəb. حمص‎)652 609[47]
4Əl-Laziqiyyə (ərəb. اللاذقية‎)383 786[48]
5Həma (ərəb. حماة‎)312 994[49]
6ər-Rəqqə (ərəb. الرقة‎)220 488[50]
7Deyr əz-Zövr (ərəb. دير الزور‎)211 857[51]
8Əl-Həsəkə (ərəb. الحسكة‎)188 160[52]
9Əl-Qamışlı (ərəb. القامشلي‎)184 231[53]
10Əl-Yərmuk (ərəb. اليرموك‎)137 248
11Əs-Səyyidə Zeynəb (ərəb. السيدة زينب‎)136 427
12Tərtus (ərəb. طرطوس‎)115 769[54]
13Cərmana (ərəb. جرمانا‎)114 363
14Duma (ərəb. دوما‎)110 893[55]
15Mənbic (ərəb. منبج‎)99 497[56]
16Əs-Süveyda (ərəb. السويداء‎)73 641[57]
17Əs-Səfirə (ərəb. السفيرة‎)63 708

Dil və din redaktə

Suriyanın müasir sərhədləri daxilində danışılan dillər və ya etnik mənzərə haqqında bütün rəsmi məlumatlar müasir Suriya ərazisinin Fransa mandatı altında olduğu dövrə (1920–1946) aiddir.

Suriya və Livanda dini və etnik icmaların məskunlaşma coğrafiyasını göstərən xəritə (1935)
İcmalarCəmiAna dili (%–lə), 1945-ci il[K 7]
Ərəb diliKürd diliErməni diliTürk diliYeni Arami dili
Ümumi əhali100.0082.508.504.003.002.00
Sünnilər68.7057.408.300.003.000.00
İsmaililər1.501.500.000.000.000.00
Şiələr
Ələvilər11.5011.500.000.000.000.00
Druzlar3.003.000.000.000.000.00
Süryani pravoslavları4.704.700.000.000.000.00
Erməni ortodokslar4.200.200.004.000.000.00
Erməni katoliklər
Digər xristianlar5.203.100.100.000.002.00
İudaistlər1.101.100.000.000.000.00
Yezidilər0.100.000.100.000.000.00

1946-cı ildən sonra 1953 və 1960-cı illərdə həyata keçirilmiş siyahıyaalınmalarda sorğu anketlərinə ana dili və etnik mənsubiyyətlə bağlı suallar daxil edilməsə də şəxsin etiqadı ilə bağlı sual daxil edilmişdi. Daha sonrakı, yəni 1970, 1981, 1994 və 2004-cü illərdə həyata keçirilmiş siyahıyaalınmalar zamanı isə əhalinin etiqadı, etnik mənşəyi və dili ilə əlaqəli suallar ümumiyyətlə sorğu anketlərində öz əksini tapmadı.

Müstəqil Suriya dövlətinin qurulmasından sonra Suriya hökumətləri ölkədəki etnik azlıqların varlığını qəbul etmir və bütün əhalini Suriyalı ərəblər olaraq qələmə verirlər.[59] Ölkədəki ən böyük etnik qrup (68.22 % – 90,30 %)[K 8] ərəblərdir. Ərəblərdən sonra say baxımından (3.41 % – 10,00 %)[K 9] kürdlər və (0.23 % – 6,52 %)[K 10] türklər fərqlənirlər.

1943, 1953 və 1960-cı illərdəki rəsmi siyahıyaalınmalara, 1946 və 1955-ci illərdəki rəsmi təxminlərə əsasən Suriya əhalisinin dini tərkibi:

Dini
icmalar
1943[88][89]1946[90]1953[65][91]1955[90]1960[92]
Sayı%Sayı ≈%Sayı%Sayı ≈%Sayı%
Cəmi2 860 411100.003 005 800100.003 655 904100.003 905 800100.004 403 172100.00
Sünnilər1 971 05368.912 075 10069.102 578 81070.542 790 00071.404 053 34992.06
Ələvilər325 31111.37338 50011.26398 44510.90411 80010.50
Druzlar87 1843.0595 7003.20113 3183.10120 8003.10
İsmaililər28 5271.0030 5001.0036 7451.0139 1001.00
Şiələr12 7420.4513 1000.4314 8870.4115 4000.40
Yunankatoliklər46 7331.6383 4002.8055 8801.5398 9002.50344 6217.83
Suriya katolikləri16 2470.5719 7380.54
Erməni katoliklər16 7904.1419 4923.56
Erməni ortodokslar101 747289 6009.60110 594340 3008.70
Süryani pravoslavları40 1351.4051 3631.40
Antioxiya pravoslavları136 9574.79168 7474.62
Nəsturilər4 7190.1646 4001.5011 1670.3154 4001.40
Kəldanilər9 1760.325 4920.15
Suriya protestantları11 1870.3913 209
Marunilər13 3490.4716 5300.45
Yəhudilər29 7701.0430 6001.0031 6470.8732 0000.804 8600.11
Yezidilər2 7880.102 9000.103 0280.083 1000.083420.01

ABŞ–lı tarixçi və yazıçı Daniel Payps hesab edir ki, 1980-ci illərdə Suriyada əhalinin 68,90%–ini sünnilər, 14,10%–ini xristianlar, 11,50%%–ini ələvilər, 3,00%%–ini druzlar, 1,50%–ini isə ismaililər təşkil edirdi.[93]

1985-ci ilə olan rəsmi araşdırmaya əsasən Suriya əhalisinin 76,1%–ini sünnilər, 11,5%–ini ələvilər, 4,5%–ini xristianlar, 3%–ini druzlar, 1%–ini ismaililər, 0,4%–ini şiələr təşkil edirdi.[94]

Mənbə redaktə

  1. Suriye Türkleri — I (yazar Dr. Mustafa Kafalı), sayfa 32–35. // Töre: Aylık Fikir ve Sanat Dergisi. Yıl: 5. Sayı: 21. Sahip ve Neşriyat Müdürü: Emine Işınsu Öksüz. Ankara: Güneş Matbaacılık T.A.Ş., Şubat 1973, 49 sayfa.
  2. Suriye Türkleri — II (yazar Dr. Mustafa Kafalı), sayfa 23–30. // Töre: Aylık Fikir ve Sanat Dergisi. Yıl: 5. Sayı: 23. Sahip ve Neşriyat Müdürü: Emine Işınsu Öksüz. Ankara: Güneş Matbaacılık T.A.Ş., Nisan 1973, 50 sayfa.
  3. CIA World Factbook — 1982
  4. Suriye Kürtleri: Siyasi Etkisizlik ve Suriye Devleti’nin Politikaları (yazar Abdi Noyan Özkaya), sayfa 90 – 116. // Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi. Editörler: Selçuk Çolakoğlu, İbrahim Kaya, Fuat Keyman. Yayıncı: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu. Cilt: 2, Sayı: 8. Ankara: USAK Yayınları, 2006, 165 sayfa.
  5. Раздел второй. Этнодемографический обзор регионов и стран мира. — Глава пятая. Зарубежная Азия. — Сирия, стр. 516–518. // Население мира. Этнодемографический справочник. Автор: Соломон Ильич Брук. Ответственный редактор: доктор исторических наук, профессор П. И. Пучков. Академии наук СССР. Институт этнографии имени Н. Н. Миклухо–Маклая. Москва: Издательство "Наука", 1981, 880 стр.
  6. Greater Syria: The History of an Ambition. Author: Daniel Pipes. Oxford: Oxford University Press, 1992, 240 pages. ISBN 9780195363043
  7. Arab Political Demography: Population growth and natalist policies Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine
  8. Syrien, seiten 161–221. // Religionen im Nahen Osten. Band 1: Irak, Jordanien, Syrien, Libanon. Autor: Hannelore Müller. Wiesbaden: Otto Harrassowitz Verlag, 2009, 372 seiten. ISBN 9783447060776
  9. B. The Communal Structure of the Arab Countries. — 5. Syria, page 108–113. // International Library of Sociology — Volume 68: Population and Society in the Arab East. Author: Gabriel Baer. Translated from the Hebrew by Hanna Szke. English translation first published in 1964 by Routledge. London: Routledge and Kegan Paul, 2013, 288 pages. ISBN 9781136236228
  10. 5. Minority Righs in Syria. — 2. Identification of Minorities, pp. 291–294. // Minority Rights in the Middle East. Authors: Joshua Castellino and Kathleen A. Cavanaugh. Oxford: Oxford University Press, 2013, 456 pages. ISBN 9780199679492

Qeydlər redaktə

Şərhlər redaktə

  1. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının 17 sentyabr 2015–ci il tarixinə olan məlumatına əsasən qeydə alınmış Suriyalı qaçqınların sayı 4.086.760 nəfərdir.[6]
  2. *[19][q 1]
  3. *[20] Müasir Suriya, Livan və Türkiyənin Hatay ili (1925–ci ildə İsgəndərun sancağı adlanırdı) sərhədləri daxilində Fransa mandatı altında olan ərazidə yaşayan əhalinin ümumi sayı isə 2.246.857 nəfər idi.[21]
  4. *[22][23]
  5. Siyahıyaalınmanın yekunlarına əsasən ölkə əhalisi 2.860.411 nəfər təşkil edirdi.[24] Nyu Yorkda 1946–cı ildə nəşr edilmiş "Dünya almanaxı və faktlar kitabı"nda isə 1943–cü il üçün rəsmi siyahıyaalınma nəticələrindən kəskin fərqlənən əhali sayı (3.908.156 nəfər) göstərilmişdir.[25]
  6. Rəsmi mülki qeydiyyata əsasən 1953–cü ilin sonuna ölkə əhalisi 3.655.904[24] nəfər olmuşdur, əhalinin 98.474 nəfərini Fələstinli qaçqınlar təşkil edirdi.[27]
  7. Berlində doğulmuş, yəhudi əsilli şərqşünas Qeybril Bəənin(en) qeydlərinə görə Suriya Respublikası (1930–1958) dövründə hazırlanmış 1952–c il üçün statistik məcmuəyə əsasən 1945–ci ildə ölkə əhalisinin dini və linqvistik tərkibi cədvəldə göstərildiyi şəkildə idi.[58]
  8. *[60][61][62][63][64]

  9. *Britannika Ensiklopediyasına görə 1943–cü ildə 2860.4 min olan ölkə əhalisinin 200 min nəfəri sünni müsəlman olan etnik kürd idi.[26] Yəni mənbəyə görə kürd mənşəli əhalinin ümumölkə əhalisi içində nisbəti təqribən 6.99%–dən çox idi.
    *Etyen dö Vumaya (fr. Étienne de Vaumas) görə 1947–cü ildə ölkə əhalisinin 234 min nəfərini sünni müsəlman olan etnik kürdlər təşkil edirdi.[65] Eyni müəllifin məlumatına əsasən Suriya əhalisinin sayı 1947–ci ildə 3.043.310 nəfər idi.[66]
    [q 10][60][63][67][68][69][70][71][72][73]

  10. *Britannika Ensiklopediyasına görə 1943–cü ildə 2860.4 min olan ölkə əhalisinin 30 min nəfəri sünni müsəlman olan etnik türk idi.[26] Yəni mənbəyə görə türk mənşəli əhalinin ümumölkə əhalisi içində nisbəti təqribən 1.05%–dən idi.
    *Etyen dö Vumaya (fr. Étienne de Vaumas) görə 1947–cü ildə ölkə əhalisinin 46 min nəfərini sünni müsəlman olan etnik türklər və türkmənlər təşkil edirdi.[65] Eyni müəllifin məlumatına əsasən Suriya əhalisinin sayı 1947–ci ildə 3.043.310 nəfər idi.[66]
    *N. İ. Proşinə görə 1977–ci ildə 8.800.000[74] olan Suriya əhalisinin 20.000 nəfərdən artığı türklər və türkmənlərdir[75]. Beləliklə, Proşinə görə türklərin və türkmənlərin birlikdə sayının Suriya əhalisi içində nisbəti ≈ 0.23%–dən çoxdur.
    *Solomon İliç Bruka(ru) görə 8.090.000 olan Suriya əhalisinin 35 min nəfərini və ya 0.40%–ini türkmənlər, 5 min nəfərini və ya 0.10%–ini isə türklər təşkil edir.[63] Yəni müəllifə görə türk mənşəli əhalinin ümumölkə əhalisi içində nisbəti təqribən 0.50%–dir.
    *Danyl Paypsa(en) görə Suriya əhalisinin 3%–i ana dili olaraq türkmən dilində danışır.[76]
    *Dr. Mustafa Kafalı 6 milyon 294 min nəfər olaraq təqdim etdiyi Suriya əhalisinin 300 mindən artığının etnik türk olduğunu iddia edir.[77][78] Yəni müəllifə görə türk mənşəli əhalinin ümumölkə əhalisi içində nisbəti təqribən 4.77%–dən çoxdur.
    *Radikal qəzetinin yazarı olan Ayşe Hür(tr) iddia edir ki, müxtəlif mənbələrə əsasən 2014–cü il etibariylə Suriyada 360 minlə 600 min arasında türkmən əhali yaşayır.[79]
    *Hələb mühafəzəsinın Münbiç məntəqəsinin Kantara kəndində doğulmuş və etnik türkman olan Mehmet Şandır(tr) 1998–ci ilin sentyabr ayında "Türk Yurdu" jurnalında nəşr edilmiş "Suriye Türklüğü" adlı məqaləsində Suriyada türk əhalinin 1.5 milyon nəfər olduğunu iddi edir.[80] 1998–ci ilin ortasına Suriya əhalisi 15.597 milyon nəfər idi.[81]
    *Suriya Türkmən Məclisi başqanı Semir Hafıza görə Suriyada təqribən 3.5 milyon türkmən yaşayır.[82][83] Eyni rəqəmi Ankarada yerləşən "Orta Şərq Strateji Araşdırmalar Mərkəzi"nin hesabatında da görmək olar.[84] Qeyd edilən təşkilatın 2011–ci ildə hazırladığı hesabatda Suriyalı türklərə istinadən 23 milyon nəfərlik ölkə əhalisindən 3.5 milyon nəfərin etnik türk olduğu qeyd edilir; hesabata əsasən onlardan təqribən 1.5 milyon nəfəri türkcə danışa bilir.[85] Yəni hesabata əsasən türkcə danışa bilən əhalinin ümumölkə əhalisi içində nisbəti təqribən 6.52%–dən çoxdur. Türkiyəli müəlliflərdən olan Prof. Dr. Nurullah Çetin isə Suriya türklərinin həqiqi sayının 3.5 milyon ilə 4 milyon nəfər arasında olduğunu, bura ərəbləşmiş türklər də daxil edilərsə bu sayın iki mislinə qədər artacağını iddia edir.[86]
    *Osman Bahadır Dinçer və Gülsüm Boz qeyd edirlər ki, Suriyada türk əsilli əhalinin sayı haqqında Türkiyəli müəlliflər 750 mindən nəfərdən 3 milyon 500 min nəfərədək müxtəlif təxminlər irəli sürüblər; orta rəqəmin 1 milyon 500 min nəfər olduğunu bildirən O. B. Dinçer və G. Boz bu təxminlə razılaşırlar.[87]

İstinadlar redaktə

  1. "الصفحة الرئيسية". المكتـــب المركـــزي للإحصـــــاء. 2015-09-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
  2. "The World Factbook: Syria". Central Intelligence Agency. Archived from the original on 2015-09-23. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  3. "Demographic Overview — Custom Region: Syria". United States Census Bureau. Archived from the original on 2015-09-23. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015.. Release Notes: July 2015
  4. "Which countries are taking in Syrian refugees ?". Los Angeles Times. 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015. Arxivləşdirilib.
  5. "Syrian refugees: Which countries welcome them, which ones don't". CNN. Archived from the original on 2015-09-23. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  6. "Registered Syrian Refugees". United Nations High Commissioner for Refugees. 2015-09-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  7. "Syrian Arab Republic". OCHA. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
  8. "Suriyeli Mülteciler: Türkiye'nin Müstakbel Vatandaşları" (PDF). Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
  9. "Ülkedeki kayıtlı Suriyeli mültecilerin sayısı açıklandı". Hürriyet Gazetesi. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
  10. "Türkiye kaçak göçü tek başına engelleyemez". BBC Türkçe. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
  11. "Registered Syrian Refugees: Turkey". United Nations High Commissioner for Refugees. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  12. "Türkiye'de kayıtlı Suriyeli sayısı..." TRT Türk. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
  13. "Registered Syrian Refugees: Lebanon". United Nations High Commissioner for Refugees. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  14. "Registered Syrian Refugees: Jordan". United Nations High Commissioner for Refugees. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  15. "Registered Syrian Refugees: Iraq". United Nations High Commissioner for Refugees. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  16. "Registered Syrian Refugees: Egypt". United Nations High Commissioner for Refugees. Archived from the original on 2015-09-23. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  17. "Registered Syrian Refugees: Europe". United Nations High Commissioner for Refugees. 2015-09-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  18. "U.N. Funding Shortfalls and Cuts in Refugee Aid Fuel Exodus to Europe". The New York Times. 2022-04-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015. Arxivləşdirilib.
  19. 1 2 Syrien. — 3. Religionsdemographyische Struktur, seiten 175. // Religionen im Nahen Osten. Band 1: Irak, Jordanien, Syrien, Libanon. Autor: Hannelore Müller. Wiesbaden: Otto Harrassowitz Verlag, 2009, 372 seiten. ISBN 9783447060776
  20. Syrien. — 3. Religionsdemographyische Struktur, seiten 176. // Religionen im Nahen Osten. Band 1: Irak, Jordanien, Syrien, Libanon. Autor: Hannelore Müller. Wiesbaden: Otto Harrassowitz Verlag, 2009, 372 seiten. ISBN 9783447060776
  21. 5. Minority Righs in Syria. — 2. Identification of Minorities, page 292. // Minority Rights in the Middle East. Authors: Joshua Castellino and Kathleen A. Cavanaugh. Oxford: Oxford University Press, 2013, 456 pages. ISBN 9780199679492
  22. La population de la Syrie[ölü keçid]
  23. 5. Minority Righs in Syria. — 2. Identification of Minorities, page 293. // Minority Rights in the Middle East. Authors: Joshua Castellino and Kathleen A. Cavanaugh. Oxford: Oxford University Press, 2013, 456 pages. ISBN 9780199679492
  24. 1 2 Chapter II. Syria and its agrarian structure before reform. — Syria: Area and Population. — Table 1. Number of Population Registered in the Civil Registration in Syria, by Sex, Selective Years, 1938–1964, page 16. // The University of Oklahoma Graduate College. Land Reform in Syria Arxivləşdirilib 2022-06-18 at the Wayback Machine. A Dissertation Submitted to the Graduate Faculty in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy. By Akram S. Shakra. Norman, Oklahoma, 1966, 233 pages[ölü keçid].
  25. The World Almanac and Book of Facts for 1946 Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine. Author: Facts on File, Inc. New York: Newspaper Enterprise Association, 1946, page 370.
  26. 1 2 3 Syria, page 600. // Britannica Book of the Year 1950. Editor–in–chief: Walter Yust; London Editor: John Armitage. London: Encyclopaedia Britannica Ltd., 1950, 718 pages.
  27. Chapter II. Syria and its agrarian structure before reform. — Syria: Area and Population, page 15. // The University of Oklahoma Graduate College. Land Reform in Syria. A Dissertation Submitted to the Graduate Faculty in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy. By Akram S. Shakra. Norman, Oklahoma, 1966, 233 pages.
  28. Syria, page 215. // World Population, 1977: Recent Demographic Estimates for the Countries and Regions of the World. Volume 3 Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine. Author: United States. Bureau of the Census. Population Division. Washington: U.S. Department of Commerce, Bureau of the Census, 1979, 449 pages.
  29. Syria, page 214–215. // World Population, 1977: Recent Demographic Estimates for the Countries and Regions of the World. Volume 3. Author: United States. Bureau of the Census. Population Division. Washington: U.S. Department of Commerce, Bureau of the Census, 1979, 449 pages
  30. 1 2 3 4 Part II. Governance, Migration, and Security. — 8. Migration into and from Syria and Nontraditional Security Issues in the MENA Region: Transnational Integration, Security, and National Interests (author Peter Seeberg), page 170. // Migration, Security, and Citizenship in the Middle East: New Perspectives. Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine Edited by Peter Seeberg and Zaid Eyadat. London: Palgrave Macmillan, 2013, 224 pages. ISBN 9781137345417
  31. "Syria". City Population. Archived from the original on 2015-09-07. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2015..
  32. "SYRIA : general data". Population statistics: historical demography. Archived from the original on 2015-09-20. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2015..
  33. "Syria population statistics". GeoHive. Archived from the original on 2015-07-14. İstifadə tarixi: 21 sentyabr 2015..
  34. "Chapter 2: Population & Demographic. — 10. Population existed in Syria according to censuses (1960, 1970, 1981, 1994, 2004) and estimates of their number in mid years 2005–2011 (000) // Syrian Central Bureau of Statistics: 2011 Statistical Abstract". 23 October 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 may 2015..
  35. "General Census. — The census housing and population results 2004 on governorates level // Syrian Central Bureau of Statistics" (PDF). 3 August 2015 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2015..
  36. "The detailed results of the 2004 census by districts of Syria". Syrian Central Bureau of Statistics. 2015-09-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..  (ərəb.)
  37. Arxivləşdirilib.
  38. Arxivləşdirilib.
  39. "Chapter 2: Population & Demographic. — 12. 2 A. Estimates of Population Actually Living in Syria In Mid Year 2011 By Governorate And Sex (Urban - Rural) (000) // Syrian Central Bureau of Statistics: 2011 Statistical Abstract". Archived from the original on 3 August 2015. İstifadə tarixi: 13 may 2015..
  40. "Chapter 2: Population & Demographic. — 3. 2. Estimates Of Population Actually Living In Syria By Governorate And Sex (000) On 31. 12.2011 // Syrian Central Bureau of Statistics: 2011 Statistical Abstract". 3 August 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 may 2015..
  41. "Chapter 2: Population & Demographic. — 11. 2. Estimates of Population Actually Living in Syria In Mid Year 2011 By Age Group And Sex (Urban - Rural) (000) // Syrian Central Bureau of Statistics: 2011 Statistical Abstract". Archived from the original on 3 August 2015. İstifadə tarixi: 13 may 2015..
  42. "Provinces of Syria". Administrative Divisions of Countries ("Statoids"). Archived from the original on 2015-07-13. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2015..
  43. "Number of population and families in urban and rural areas according to the 2004 census" (PDF). Syrian Central Bureau of Statistics. Archived from the original on 2015-09-25. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2015..
  44. "Arxivlənmiş surət". 2015-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-27.
  45. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. Archived from the original on 20 May 2012. İstifadə tarixi: 20 may 2012..
  46. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-08-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 avqust 2012..
  47. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-07-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 iyul 2012..
  48. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Latakia Governorate – Latakia District – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2012..  (ərəb.)
  49. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Hama Governorate – Hama Districts – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. Archived from the original on 2012-07-23. İstifadə tarixi: 23 iyul 2012..  (ərəb.)
  50. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-07-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2012..
  51. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-07-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 iyul 2012..
  52. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Al-Hasakah Governorate – Al-Hasakah District – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. 2013-04-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2012..
  53. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Al-Hasakah Governorate – Al-Qamishli District – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. 2020-03-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  54. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Tartus Governorate – Tərtus District – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-08-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2012..
  55. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Rif Dimashq Governorate – Douma District – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. 2019-12-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  56. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. Archived from the original on 2012-07-29. İstifadə tarixi: 29 iyul 2012..
  57. "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-08-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 avqust 2012..
  58. B. The Communal Structure of the Arab Countries. — 5. Syria, page 109. // International Library of Sociology — Volume 68: Population and Society in the Arab East. Author: Gabriel Baer. Translated from the Hebrew by Hanna Szke. English translation first published in 1964 by Routledge. London: Routledge and Kegan Paul, 2013, 288 pages. ISBN 9781136236228
  59. Suriye Kürtleri: Siyasi Etkisizlik ve Suriye Devleti’nin Politikaları (yazar Abdi Noyan Özkaya), sayfa 91. // Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi. Editörler: Selçuk Çolakoğlu, İbrahim Kaya, Fuat Keyman. Yayıncı: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu. Cilt: 2, Sayı: 8. Ankara: USAK Yayınları, 2006, 165 sayfa.
  60. 1 2 Country Factfiles. — Syria, page 331. // Atlas. Fourth Edition. Editors: Ben Hoare, Margaret Parrish. Publisher: Jonathan Metcalf. First published in Great Britain in 2001 by Dorling Kindersley Limited. London: Dorling Kindersley, 2010, 432 pages. ISBN 9781405350396
  61. Сирия, стр. 188, 196–197. // Страны и народы. Зарубежная Азия. Общий обзор. Юго-западная Азия. Ответственный редактор и редактор-составитель тома: Н. И. Прошин. Москва: Издательство «Мысль», 1979, 381 стр.
  62. Население, стр. 24. // Сирия. Автор: Н. И. Прошин. Редактор: В. В. Леонова. Серия «У карты мира». Москва: Издательство «Мысль», 1979, 86 стр.
  63. 1 2 3 Раздел второй. Этнодемографический обзор регионов и стран мира. — Глава пятая. Зарубежная Азия. — Сирия, стр. 516. // Население мира. Этнодемографический справочник. Автор: Соломон Ильич Брук. Ответственный редактор: доктор исторических наук, профессор П. И. Пучков. Академии наук СССР. Институт этнографии имени Н. Н. Миклухо–Маклая. Москва: Издательство «Наука», 1981, 880 стр.
  64. Syria (Syrian Arab Republic), page 629. // A Political and Economic Dictionary of the Middle East[ölü keçid]. First Edition. Author: David Seddon. London: Europa Publications, 2004, 752 pages. ISBN 9781857432121
  65. 1 2 3 Étienne de Vaumas. La structure confessionnelle de la population syrienne, p. 75 Arxivləşdirilib 2018-05-04 at the Wayback Machine. // Annales de Géographie Arxivləşdirilib 2022-09-24 at the Wayback Machine. Tome 64: n°341 Arxivləşdirilib 2022-08-15 at the Wayback Machine. Paris: Armand Colin, Janvier-Février 1955, 80 pages.
  66. 1 2 Étienne de Vaumas. La structure confessionnelle de la population syrienne, p. 74. // Annales de Géographie. Tome 64: n°341. Paris: Armand Colin, Janvier-Février 1955, 80 pages.
  67. World Data. — Syria, pp. 709. // Britannica Book of the Year 2010. Director and Editor: Karen Jacobs Sparks. Chicago: Encyclopaedia Britannica, Inc., 880 pages. ISBN 9781615353668
  68. "The Gangs of Syria — Harvard University Institute of Politics". Archived from the original on 2015-09-17. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2015..
  69. David McDowall. A modern history of the Kurds Arxivləşdirilib 2021-12-18 at the Wayback Machine. London: I.B. Tauris, 2007, p. 466. ISBN 9781850434160
  70. 1. General Information on Kurdistan. — Population, page 15. // Agha, Shaikh and State: The Social and Political Structures of Kurdistan Arxivləşdirilib 2022-07-28 at the Wayback Machine. Author: Martin Van Bruinessen. London: Zed Books, 1992, 373 pages. ISBN 9781856490184
  71. "Syria — Human Rights Watch". Archived from the original on 3 August 2015. İstifadə tarixi: 16 may 2015..
  72. Chapter 2. The Middle Eastern Geopolity, page 35. // Divide and Perish: The Geopolitics of the Middle East. Second Edition Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine. Author: Curtis F. Jones. Bloomington: AuthorHouse, 2011, XIII+546 pages. ISBN 9781463410124
  73. "Suriye Kürtleri: Suriye'nin Kuzeyinde Etnik Yapı ve Kürt Nüfusu — 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü". Archived from the original on 2015-09-16. İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2015..
  74. Общие сведения, стр. 5. // Сирия. Автор: Н. И. Прошин. Редактор: В. В. Леонова. Серия «У карты мира». Москва: Издательство «Мысль», 1979, 86 стр.
  75. Население, стр. 25. // Сирия. Автор: Н. И. Прошин. Редактор: В. В. Леонова. Серия «У карты мира». Москва: Издательство «Мысль», 1979, 86 стр.
  76. "Syria: The Next Generation by Daniel Pipes (Prepared for the Orkand Corporation; 1989)". DanielPipes.org. Archived from the original on 2015-09-25. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2015..
  77. Suriye Türkleri — I (yazar Dr. Mustafa Kafalı), sayfa 35. // Töre: Aylık Fikir ve Sanat Dergisi. Yıl: 5. Sayı: 21. Sahip ve Neşriyat Müdürü: Emine Işınsu Öksüz. Ankara: Güneş Matbaacılık T.A.Ş., Şubat 1973, 49 sayfa.
  78. Dr. Ali Güler. "Prof. Dr. Mustafa Kafalı. Suriye Türkleri". Tarih Gazetesi. 1 fevral 2015. 2015-10-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 oktyabr 2015..
  79. Ayşe Hür. "Meğerse Suriye'de Türkmenler yaşarmış!" (türk). Radikal Gazetesi. 5 yanvar 2014. Archived from the original on 2015-09-16. İstifadə tarixi: 2015-9-16..
  80. Suriye Kürtleri: Siyasi Etkisizlik ve Suriye Devleti’nin Politikaları (yazar Abdi Noyan Özkaya), sayfa 112. // Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi. Editörler: Selçuk Çolakoğlu, İbrahim Kaya, Fuat Keyman. Yayıncı: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu. Cilt: 2, Sayı: 8. Ankara: USAK Yayınları, 2006, 165 sayfa.
  81. World Summary. — 3. Population by sex, rate ofpopulation increase, surface area and density for each country or area ofthe world: latest census, and mid-year estimates for 1993 and 1998, page 98. // 1998 Demographic Yearbook: Fiftieth Issue Arxivləşdirilib 2022-01-23 at the Wayback Machine. Author: United Nations Department of Economic and Social Affairs. New York: United Nations Publications, 2000, 610 pages. ISBN 9789210510899  (ing.)  (fr.)
  82. İpek Yezdani. "Suriyeli Türkmenler kendi ordularını kuruyor" (türk). Hürriyet Gazetesi. 4 avqust 2013. Archived from the original on 2015-10-20. İstifadə tarixi: 2015-10-20..
  83. "Suriyedeki Kürtler ve Türkmenler haritası". Polis Haber. 4 avqust 2013. Archived from the original on 2015-09-23. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  84. "Nüfus Ve Yaşadıkları Bölgeler". Suriye Türkmenleri Kültür ve Sanat Sitesi. 2015-10-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 oktyabr 2015..
  85. 2. Günümüzde Suriye Türkmenleri, sayfa 8. // Suriye’de Değişimin Ortaya Çıkardığı Toplum: Suriye Türkmenleri. ORSAM Rapor № 83. ORSAM – Ortadoğu Türkmenleri Programı Rapor № 14. Ankara — Kasım 2011, 33 sayfa.
  86. Prof. Dr. Nurullah Çetin. "Suriye Türklerini Tanıyalım" (türk). Tarih Gazetesi. 10 dekabr 2013. 2015-10-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-30..
  87. Osman Bahadır Dinçer & Gülsüm Boz. "İhmal Edilen Eksen: Suriye Türkleri ve Türkiye" (türk). Usak Analist Dergisi. sentyabr, 2012. 2015-09-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 sentyabr 2015..
  88. Hourani, Albert Habib (1947). Minorities in the Arab World. London: Oxford University Press. p. 76.
  89. "Arxivlənmiş surət". 2016-07-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-07-01.
  90. 1 2 Chapitre I. Le peuplement de la Syrie centrale et la genèse des villes Arxivləşdirilib 2022-03-17 at the Wayback Machine. — Tableau 1: Répartition estimée de la population syrienne selon les religions entre 1946 et 1955, page 30 Arxivləşdirilib 2020-11-26 at the Wayback Machine. // Homs et Hama en Syrie centrale: Concurrence urbaine et developpement regional Arxivləşdirilib 2022-09-21 at the Wayback Machine. Auteur: Mohamed Al-Dbiyat. Damascus: Institut Francais de Damas, 1995, 370 pages. ISBN 9782901315261
  91. Étienne de Vaumas. Population actuelle de la Djézireh, p. 73 Arxivləşdirilib 2022-06-18 at the Wayback Machine. // Annales de Géographie. Tome 65: n°347 Arxivləşdirilib 2022-08-15 at the Wayback Machine. Paris: Armand Colin, Janvier-Février 1956, 80 pages.
  92. Mouna Liliane Samman, La population de la Syrie: étude géo-démographique Arxivləşdirilib 2017-10-12 at the Wayback Machine, IRD Editions, Paris, 1978, ISBN 9782709905008 table p.9 Arxivləşdirilib 2019-08-12 at the Wayback Machine
  93. "Syria: The Next Generation by Daniel Pipes (Prepared for the Orkand Corporation; 1989)". DanielPipes.org. Archived from the original on 2015-09-25. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2015..
  94. "الحقوق لا تتجزأ - الحوار المتمدن". الحوار المتمدن. Archived from the original on 2015-09-21. İstifadə tarixi: 21 sentyabr 2015..

Xarici keçidlər redaktə

🔥 Top keywords: