Vermont

Vermont ye un estáu de los Estaos Xuníos. Asitiáu na fastera nororiental del país, na rexón conocida como Nueva Inglaterra, ye'l sestu más pequeñu del país (24 923 km²) y el segundu con menor población. Amás, ye l'únicu de los estaos que conformen Nueva Inglaterra que nun llenda col océanu Atlánticu. La so llende occidental márquenla'l llagu Champlain y l'estáu de Nueva York, y llenda tamién: al norte col territoriu canadiense de Québec, al este con New Hampshire y al sur con Massachusetts. La capital del estáu ye Montpelier. El censu de población de los Estaos Xuníos estima pa Vermont una población de 643 077 habitantes (1 abril 2020)^[1][2].

Vermont
Bandera de Vermont (es)
Alministración
País	Estaos Xuníos d'América
ISO 3166-2	US-VT
Tipu d'entidá	Estaos d'Estaos Xuníos
Capital	Montpelier
Gobernador de Vermont	Phillip Scott (es) (Partíu Republicanu de los Estaos Xuníos)
Nome llocal	State of Vermont (en)
Llingües oficiales	ensin valor
División	ver condáu d'Addison, condáu de Washington, condáu de Lamoille, condáu d'Orange, condáu de Windham, condáu de Chittenden, condáu d'Essex, condáu de Franklin, condáu de Bennington, condáu d'Orleans, condáu de Rutland, condáu de Windsor, condáu de Caledonia y condáu de Grand Isle
Xeografía
Coordenaes	44°00′N 72°42′W / 44°N 72.7°O / 44; -72.7
Superficie	24923 km²
Llenda con	New Hampshire, Massachusetts, Nueva York, Quebec, Provincia Unida de Canadá (es) , Bajo Canadá (es) y Provincia de Quebec (es)
Puntu más altu	Monte Mansfield (es)
Puntu más baxu	Lago Champlain (es)
Altitú media	305 m
Demografía
Población	643 077 hab. (1r abril 2020)
Densidá	25,8 hab/km²
Viviendes	262 852 (31 avientu 2020)
Más información
Estaya horaria	Horariu del este de Norteamérica y America/New_York (es)
Fundación	4 marzu 1791
vermont.gov

Habitada orixinalmente por dos grandes tribus de nativos americanos (algonquinos y iroqueses), la mayoría de lo qu'anguaño ye Vermont foi reclamada por Francia al entamu de la dómina colonial. Dempués de ser vencida por Inglaterra en 1763 na Guerra de los Siete Años (nomada tamién Guerra franco-india pa referise a les operaciones desarrollaes en suelu americanu), Francia renunció a elli, y entamó la engarradiella ente les colonies vecines, especialmente New Hampshire y Nueva York, por facese col control d'estes tierres, nomadas d'aquella New Hampshire Grants. Los colonos que pretendíen tener derechos sobre la tierra refrendaos por eses colonies tuvieron qu'enfrentase a la milicia nomada Green Mountain Boys, qu'algamó a la fin el so oxetivu de crear un estáu independiente, la República de Vermont. Esta, que surdió en 1777 demientres la Guerra d'Independencia de los Estaos Xuníos, tuvo 14 años de vida, lo que convierte a esti territoriu a ún de los únicos cuatro (con Texas, Ḥawai y California) que foi un estáu independiente en dalgún momentu de la so historia. En 1791 Vermont decidió axuntase a los Estaos Xuníos como'l so decimocuartu estáu, el primeru que s'axunió a les trece colonies orixinaries. P'aquella yá tenía abolío la esclavitú, polo que foi'l primer estáu del recién nacíu país que lo fizo.

L'estáu, que ye'l mayor productor de sirope d'arce del país, tien como la so capital la ciudá de Montpelier, que ye, colos sos 7.855 habitantes, la más pequeña de les capitales estatales d'Estaos Xuníos. La so ciudá mayor ye Burlington, que tien 42.417 habitantes (2010) y ye la más pequeña de las ciudaes más grandes de cualesquiera de los estaos estauxunidenses. El so área metropolitana tien una población de 211.261 habitantes.