Benidorm
 | Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Benidorm (Benidorm en catalán y oficialment; Benidorm en castellano) ye un municipio valenciano, situato en a comarca d'a Marina Baixa, provincia d'Alicant y partiu chudicial de Benidorm (en ye a suya capital). Muga a l'este con os municipios de L'Alfàs del Pi, La Nucia y Polop, a o norte con Benimantell e a l'ueste con Finestrat.
| Benidorm | |||
| Municipio d'o País Valenciano | |||
| |||
| Entidat • Estau • Comunidat • Provincia • Comarca | Municipio Espanya.svg){kind=small} País ValencianoAlicant Marina Baixa | ||
| Superficie | 38,51 km² | ||
| Población • Total | 72 342 hab. (2013) | ||
| Altaria • Meyana | 15 m. | ||
| Distancia • 17 km • 48,9 km • 140 km | enta La Vila Joiosa enta Alicant enta Valencia | ||
| Codigo postal | 03501–03503 | ||
| Patrons | Virchen d'o Sufrachio | ||
| Coordenadas | | ||
| Web oficial | |||
Conoixita per tot o mundo per as suyas plachas, rascacielos y ambient nocturno y per estar un destín turistico de chents de tota parti d'Europa. Ye o municipio mes denso y populoso d'a Marina, estando a suya población 71.198 habitants (2010) y a suya superficie 38,51 km², con una densidat de población de 1.848,82 hab/km². A suya comarca forma l'Aria Metropolitana de Benidorm, formata per Benidorm, Finestrat, la Nucia, Polop, l'Alfàs del Pi, Altea y La Vila Joiosa con 182.302 habitants y ye en o numero 28 en o ranking de l'Estato.[1]
Toponimia editar
Lo toponimo Benidorm presenta un formant beni- común en la toponimia valenciana. Bel autor interpreta que n'este caso Beni- ye l'arabizacion por etimolochías populars d'a secuencia latín-romance PĬNNA-penna-penya, representando una tautolochía por tener un segundo formant tormo.[2]
Cheografía editar
A localidat de Benidorm se troba situata a 15 metros d'altaria sobre o livel d'a mar, a una distancia de 17 km d'a ciudat de La Vila Joiosa, a capital d'a suya comarca, de 48,9 km d'a ciudat d'Alicant, a capital d'a suya provincia, y a 140 km d'a ciudat de Valencia, a capital d'o País Valenciano.
Historia editar
Empecipiallos e primera Carta de Población editar
As restas iberas d'o tozal de la Cala evidencian que entre os sieglos III e I a.C. ya existiba población. D'o paso d'os romanos bi ha muestras en as partidas d'o Moralet i Murtal y en naufrachios trobatos en a bayía. Durando a epoca arabe bi hubo un asentamiento instable dito Beni Darhim y yera chus a churisdicción de l'alquería de Lliriet. En tot caso, a población estarba de poqueta importancia, pus no aparixe o nombre de Benidorm en o Llibre del Feyts de Chaime I, qui entre 1245 e 1249 cristianiza la zona e repartió as tierras. Iste reparto dixó como propietario d'o puesto e d'o castiello a l'almirant barcelonín Bernado de Sarriá, considerato como verdadero fundador d'o lugar, visto que o 8 de mayo de 1325 atorgó una carta de población ta que s'establise una población en o turón d'Alfalig, actual punta d'o Canfali, encara que no con masiato exito. A función d'iste documento consistió en sinyalar as buegas d'o nuevo municipio yendo dende a Torre de n'Aguiló dica o río Algar mugando con Alteya (Altea la Vella), Polop, o Castell de Finestrat e La Vila Joiosa (deseparando-se administrativament d'a baronía de Polop), asinas como prebar d'atrayer l'establimiento de chent cristiana de Catalunya, Aragón y Occitania. Estratechicament, l'orichen d'a villa sirvió ta frenar, per parti de Bernardo de Sarriá, l'enanto d'o poder de Rocher de Lauria, sinyor d'Alteya, a o sud d'o Reino de Valencia.[3]
Demografía editar
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| 1749-1981: población de feito; 1990- : población de dreito. Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidaz poblacionals en l'INE. | ||||||||||||||||||
Administración editar
Reparto de concellers editar
| Partiu | 1979 | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 |
| Partido Popular | 14 | 13 | ||||||
| Partit Socialista del País Valencià-PSOE | 11 | 12 | ||||||
| Total | 25 | 25 | ||||||
Alcaldes editar
| Lechislatura | Nombre | Partiu politico |
|---|---|---|
| 1979–1983 | José Such Ortega | Unión de Centro Democrático |
| 1983–1987 | Manuel Catalán Chana | Partit Socialista del País Valencià-PSOE |
| 1987–1991 | Manuel Catalán Chana | Partit Socialista del País Valencià-PSOE |
| 1991–1993 | Manuel Catalán Chana | Partit Socialista del País Valencià-PSOE |
| 1993–1995 | Eduardo Zaplana | Partido Popular |
| 1995–1999 | Vicente Pérez Devesa | Partido Popular |
| 1999–2003 | Vicente Pérez Devesa | Partido Popular |
| 2003–2006 | Vicente Pérez Devesa | Partido Popular |
| 2006–2007 | Manuel Pérez Fenoll | Partido Popular |
| 2007–2009 | Manuel Pérez Fenoll | Partido Popular |
| 2007–2011 | Agustín Navarro | Independient |
Cultura editar
En a ciudat de Benidorm se i celebraba cada anyo`entre 1956 y 2006 o Festival Internacional d'a Canción de Benidorm, encara que no se celebró dende 1986 dica 1992. Dende 2021 se celebra lo Benidorm Fest.
Vinclos externos editar
Se veigan as imáchens de Commons sobre Benidorm.- Pachina web oficial municipal de Benidorm.
- Información de Benidorm en a pachina web d'a Deputación Provincial d'Alicant.
- Información de Benidorm en a pachina web d'a Cheneralidat Valenciana.
Referencias editar
- ↑ Noticia en o diario Información: "El boom demográfico lleva a la provincia a ser la única con tres áreas metropolitanas" (en castellano) 10-03-2007.
- ↑ (es) Emilio Nieto Ballester: Breve Diccionario de Topónimos Españoles. Alianza Editorial, 1997, pp 85-86.
- ↑ Carta de Poblament de Benidorm (en valenciano) R. Alemany, A. Couto, J. Hinojosa i M. Cabanes. 1987. Concello de Benidorm.
| Municipios d'a comarca Marina Baixa | |
|---|---|
| L'Alfàs del Pi | Alteya | Beniardà | Benidorm | Benifato | Benimantell | Bolulla | Callosa d'en Sarrià | El Castell de Guadalest | Confrides | Finestrat | La Nucia | Orxeta | Polop | Relleu | Sella | Tàrbena | La Vila Joiosa |
