Domatesler Nasıl Budanır?

Domates yetiştirmekteki asıl amaç, bitkinin olabildiğince çok olgun meyve vermesine yardımcı olmaktır. Eğer belirsiz cinste veya “sarmaşık, sırık” cinsinde domatesler yetiştiriyorsan bitkilerini istenmeyen sürgünlerden ve yapraklardan arındırmak için budamak, tüm besinlerin domateslere gitmesini sağlar. Eğer belirli cinste domatesler (oturak, ege pembesi 50, tarla domatesi) yetiştiriyorsan çok fazla budama yapmak ters etki yaratacaktır.

Yöntem 1

Yöntem 1 / 2:

Domateslerin Ne Zaman Budanacağına Karar Vermek

Makaleyi İndir

1
Yetiştirdiğin domateslerin hangi cinste olduğunu belirle. Herhangi bir kesim yapmadan önce, belirsiz cinste mi yoksa belirli cinste mi domates yetiştirdiğini öğren. Belirsiz cinsler, tıpkı bir asma gibi yetişir ve doğru şekilde yetişmesi için sırıklarla dik olarak büyümesinin sağlanması ve budanması gerekir.^{[1]XKaynağı araştır} Belirli cinsler ise bir çalılığa dönüşmeden önce kendisini sınırlar ve doğal olarak enerjisini fazla bir müdahaleye gerek duymadan meyveye doğru yönlendirir. İşte bu cinslerin yaygın türleri:
- Belirsiz: Sırık, riva, sera domatesi ve çeri (kiraz) domateslerin çoğu.
- Belirli: Oturak, ege pembesi 50, tarla domatesi.
Budamaya başlama zamanının ne olduğunu bilmenin bir yolu, ilk açan çiçeklerin altındaki sapların ve yaprakların sararmasını beklemektir. Bu renk değişikliğini fark ettiğinde budamaya başlayabilirsin.
Belirsiz türdeki bitkilerin üzerinde, bir dalın gövde ile birleştiği noktada filizlenmekte olan minik yeni dalları ara. Bunlara "emiciler" denir ve ortadan kaldırılmaları gerekir. Büyümeye bırakılan emiciler, bitkinin geri kalanının ihtiyaç duyduğu enerjiyi kullanır ve sonuçta daha az meyve vermesine neden olur. Bu, her zaman için kötü bir şey değildir. Ancak stratejik olarak emicilerden kurtulmak, bitkinin tüm mevsim boyunca büyük meyveler vermesine yardımcı olur.
Bitkilerin üzerinde çiçekler belirdiği anda, domatesleri erkenden budamaya başlamak iyi bir fikirdir. Bu noktada, bitkiler 30 ila 45 cm arasında olmalıdır.^{[2]XKaynağı araştır}
Reklam

Yöntem 2

Yöntem 2 / 2:

Uygun Budama Tekniklerini Kullanmak

Makaleyi İndir

1
İlk çiçek kümesinin altındaki tüm emicilerden ve yapraklardan kurtul. Ne tür bir domates bitkisine sahip olursan ol, bunu yap. Bunu yapmak, bitkiyi güçlü tutar ve merkezi gövdenin güçlü bir şekilde büyümesine yardımcı olur.^{[3]XKaynağı araştır} Bu, besin maddelerinin çoğunun istenmeyen uçlar yerine, meyvelere gönderilmesini sağlar.
- Bir emiciyi koparmak için, büyüyen parçanın tabanını başparmağın ve işaret parmağın ile tut ve emiciyi temiz bir şekilde koparana kadar ileri geri bük.
- Bu, ideal olarak sürgün genç, esnek ve 7.5 cm kadar olduğunda yapılmalıdır. Küçük yara hızlı iyileşir. Buna "basit budama" denir.^{[4]XKaynağı araştır}
- İlk çiçek kümesinin altında büyüyen emicilerden sonra, saplara ve yapraklara gelecek olursak: Eğer sıcak bir bölgede yaşıyorsan bunları sararıncaya kadar bitkinin üzerinde bırakmalısın. Bu yaprakların, bitki olgunlaşana kadar zeminin gölgelenmesine yardımcı olması önemlidir. Öte yandan, eğer bitki (örneğin sera gibi) nemli bir ortamda ise bitkinin iyi havalanmasını sağlamak için ilk çiçek kümesinin altındaki her şeyden kurtul. Nem, hastalıkların ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir ve budama sırasında oluşturulan yaraların daha yavaş kurumasına yol açarak bitkinin daha uzun süre savunmasız kalmasına neden olur. Havalandırmayı iyileştirerek bitkiyi korumaya yardımcı olursun.
2
Kalın sürgünleri bırak. Kalın sürgünler, bütün bitkiye zarar verebilecek olmasından dolayı koparılmamalıdır. Eğer emici bir kalemden daha kalınsa "Missouri budaması" yöntemini kullan ve fotosentez yapması ve gelişmekte olan meyveyi güneşte yanmaktan koruması için, bir ya da iki yaprağını üzerinde bırakarak sadece ucunu kopar. Bu yöntemin dezavantajı, emicilerin geride bırakılan kökten yeniden büyüyecek olması ve sonuçta ek budama gerektirecek olmasıdır. Ancak kalın emicilerle uğraşırken bu teknik daha iyidir. Çünkü yaranın hastalanması durumunda, ana gövdeden oldukça uzak bir yerde bulunacaktır. Ayrıca bu yöntemde, bitkide meydana gelen şoku azaltmak için emicinin birkaç cm'lik kısmı bitkinin üzerinde bırakılır.
- Bitkiyi sağlıklı tutmak için bütün yaz boyunca emicileri buda. Emiciler hızlı büyür. Bu yüzden haftada bir veya iki kere budama yapman gerekebilir.^{[5]XKaynağı araştır}
3
Belirsiz cinsler için dört ya da beş meyve taşıyıcı dal hariç hepsini kopar. Bunlar, ilk çiçek kümesinin üzerinde ana gövdeden yetişen dallardır. Dört ya da beş dal, büyük ve sağlıklı meyveler üretecektir. Ancak bundan daha fazlasını bırakacak olursan meyveler küçük ve az olur. Bırakacağın dört veya beş güçlü dalı seç. Ardından son sürgün olarak bilinen bitkinin üst dalını yerinde bırakarak, ek yan sürgünleri kopar.
- Sarmaşık türündeki bitkilerin çiçeklenmesi gerçekleştikten sonra sırıklara bağlı olduklarından emin ol. Aksi takdirde, bitki yerde büyür ve sağlıklı domatesler üretemez.
- Belirli cinsteki btikilerde doğal olarak büyüyecek dallar zaten önceden belirlenmiş olduğu için, çiçek kümesinin üzerinde herhangi bir budama yapmaya gerek yoktur. Eğer çiçek kümesinin üzerinde budama yapacak olursan bitkiye yardım etmemiş ve meyve verecek olan dalları koparmış olursun.
Sarı yapraklar, ürettiklerinden daha fazla şeker tüketen yapraklardır. Bitki olgunlaşmaya başladığında, alt yapraklar doğal olarak sararmaya ve solmaya başlar. Bu tamamen normaldir, bu nedenle sarı yapraklar ortaya çıktığında bunları bitkiden kopar. Bunu yaparak, bitkinin taze kalmasına ve hastalıklardan korunmasına yardımcı olursun.
Mevsimin sonlarından en iyi şekilde yararlanmak için, bitkinin "tepesinin alınması" gerekir. Beklenen ilk dondan yaklaşık bir ay önce veya bitki seranın çatısına ulaştığında, bitkinin en üst dallarını kes.^{[6]XKaynağı araştır} Mevsimin bu zamanlarında büyümekte olan domateslerin olgunluğa erişmesi için sınırlı bir süre kalmasından dolayı, tüm besinler doğrudan meyveye doğru yönlendirilmelidir.
Reklam

İpuçları

Belirli veya "çalı" cinsi domateslerin budanmaya (veya sırığa bağlanmaya) ihtiyacı yoktur. İki haftalık bir sürede kısa bir boya ulaşmaları, "bir sefer" meyve üretmeleri ve daha sonra da ölmeleri için yetiştirilirler. Sarmaşık olarak da adlandırılan belirsiz cinsler bir insan boyuna kadar ulaşabilir, tüm mevsim boyunca meyve verir ve büyüyebilir. Yaygın olarak yetiştirilen belirli türler; oturak, ege pembesi 50 ve tarla domatesidir. Yaygın belirsiz türler ise; sırık, riva, sera domatesi ve çoğu çeri (kiraz) domates türleridir.^{[7]XKaynağı araştır}

Reklam

Uyarılar

Eğer sigara içiyorsan domates bitkileriyle ilgilenmeden önce ellerini su ve sabunla iyice yıka. Tütün kullanıcıları, domates bitkilerine kolayca "Mozaik virüsü" bulaştırabilirler.
Domates bitkisine hastalık bulaşmasını önlemek için, sürgünleri makas yerine her zaman parmaklarını kullanarak koparmayı tercih et (oluşan yara kolayca enfekte olabilir). Ancak, daha yaşlı ve sert sürgünler için bir bıçak kullanmak zorunda kalabilirsin. Bu durumda, kesme aletini her kullanımdan önce iyi bir şekilde sterilize et.

Reklam