Voor een zwanger konijn zorgen

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Stappen

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Hoewel konijnen bekend staan om de snelheid waarmee ze zich voortplanten, heeft een zwanger konijn toch veel zorg en steun nodig om de zwangerschap een succes te laten worden. Gelukkig zijn er genoeg dingen die je kunt doen om ervoor te zorgen dat de zwangerschap van je konijn zo soepel mogelijk verloopt.

Stappen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Ga na of je konijn zwanger is. Middelgrote tot grote konijnen zijn seksueel volwassen vanaf 4 -4,5 maanden oud, terwijl zeer grote soorten dat bij 6-9 maanden zijn. Als je vrouwelijke konijn in dit stadium van volwassenheid is en je reden hebt om te vermoeden dat ze heeft gepaard, dan kun je als volgt controleren of ze zwanger is. Een zwangerschap kan tussen 10 en 14 dagen na het paren worden gedetecteerd, 12 dagen is optimaal. Tussen deze dagen zullen de foetussen snel gaan groeien, waardoor ze door aanraking gevoeld kunnen worden. Ze zullen ongeveer ter grootte van een druif aanvoelen. Wees voorzichtig tijdens het voelen! Wees je er tevens van bewust dat schijnzwangeschappen veel voorkomen bij konijnen, dus zelfs als je alle tekenen van zwangerschap ziet, kun je het beste ook even langs de dierenarts gaan om het zeker te weten. Hier volgen een aantal tekenen van zwangerschap bij een konijn:

   • In de 3e week kan de buik van de moeder groter worden. Je ziet mogelijk ook wat beweging in de buik.
   • Ze begint stemmingswisselingen te krijgen en raakt snel geïrriteerd. Ze vindt het mogelijk niet fijn om vastgehouden of geaaid te worden. Je konijn kan tegen je gaan grommen of zich anders gaan gedragen tegenover jou. Ze kan mogelijk vaker op haar zij gaan liggen rusten, wegens het ongemak van de groeiende baby's in haar buik.
   • Als er nog 2 of 3 dagen zwangerschap resten, zal ze beginnen met nestelen. Dit bestaat doorgaans uit het uittrekken van de eigen vacht.
   • Let wel dat deze tekenen los van elkaar onvoldoende zijn om zwangerschap vast te stellen. Konijnen hebben schijnzwangerschappen wegens hormonale wisselingen. Ze kunnen ook om andere redenen dikker worden en in de kommen graven. Daarnaast vertonen veel zwangere konijnen geen tekenen van zwangerschap tot slechts minuten voordat ze bevallen.
2. 
   2
   Verwacht dat de zwangerschap van je konijn zo'n 31 tot 33 dagen duurt. Het is mogelijk dat een kleiner nestje (ca. 4 of minder) wat langer blijft zitten dan een nestje van meer dan 4. Het belangrijkste is dat je het begin van de zwangerschap weet (hiervoor heb je misschien de hulp van een dierenarts nodig), aangezien de duur van de zwangerschap niet langer dan 32 dagen mag zijn. Als dat wel zo is, moet je konijn direct naar de dierenarts. Als de bevalling na 32 dagen niet wordt ingeleid, zul je op dag 34 waarschijnlijk een dood nestje hebben.
3. 
   3
   Bied je konijn tijdens de zwangerschap de juiste en volledige voeding. Het dieet van een zwanger konijn moet worden aangepast, om ervoor te zorgen dat ze voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt; als de moeder onvoldoende voedingsstoffen heeft, kan de moeder de foetussen afstoten of herabsorberen. Omdat ze meer gewicht draagt, heeft een zwanger konijn meet voedingsstoffen in het dieet nodig. Geef haar hoogwaardig voedsel, samen met een ongelimiteerde hoeveelheid vers, schoon water.

   • Voer de veranderingen in het dieet langzaam door (een verandering in het dieet van een konijn moet altijd geleidelijk gebeuren). Inclueer voedsel zoals wortels, selderij, sla, konijnenpellets, hooi, tomaten en peterselie. Een dieet van alfalfa hooi moet het grashooi vervangen en je moet je konijn meer pellets geven dan normaal. Zorg ervoor dat er altijd toegang is tot schoon water.
   • Aangezien je konijn zwanger is, zal haar lichaam meer nodig hebben. Meng de bovengenoemde groenten tot een salade met een kom water.
   • Enkele dagen voor de bevalling kun je minder voedsel, maar niet minder water geven. Je konijn heeft dan minder kans op medische problemen, zoals mastitis en ketose. Geef 50% minder voedsel dan normaal, begin 2 dagen voor de uitgerekende bevallingsdatum.
   • Als de bevalling eenmaal achter de rug is, kun je geleidelijk terug gaan naar het normale dieet. Je konijn is dan binnen 1 of 2 weken na het bevallen weer de oude.
4. 
   4
   Bied je konijn een nestkast. Ze zal in de nestkast bevallen en voor haar jongen zorgen. De nestkast is essentieel, omdat de jongen naakt, blind en doof worden geboren en hun eigen lichaamstemperatuur niet kunnen reguleren totdat ze 7 dagen oud zijn. Je kunt nestkasten in de dierenwinkel kopen, hij zou ten minste 10 cm breder en langer moeten zijn dan je konijn. De nestkast moet ca. 26 dagen na het paren aan je konijn worden gegeven.

   • Je konijn zal haar eigen vacht uittrekken (halskwab, buik en dijbeen) voor in de nestkast, maar je kunt haar helpen door haar stro en papier te bieden.
   • Als je besluit om zelf een nestkast te bouwen, gebruik dan schoon hout. Gebruik echter nooit multiplex of spaanplaat, aangezien deze hoge concentraties formaldehyde bevatten, wat giftig is en tevens schade aan het ademhalingssysteem en neurologische schade kan veroorzaken.
5. 
   5
   Wees op de hoogte van de problemen die zich voor kunnen doen tijdens de zwangerschap van een konijn. Het is altijd beter om voorbereid te zijn op wat misschien kan gebeuren. Bij een zwanger konijn kunnen zich de volgende problemen voordoen:

   • Mastitis – Een ontsteking van de borstklieren op de buik van het konijn. Als het bijna tijd is voor de bevalling, zullen de borstklieren van de moeder zich vullen met melk voor de jongen. Mastitis komt voor wanneer er bacteriën in de melkbuis terecht komen en zo in de klier terecht komen. Dit kan het resultaat zijn van een slecht ontwikkelde klier (neem contact op met de dierenarts om de klieren vóór de bevalling te laten controleren), of door een onhygiënische omgeving (zorg ervoor dat de bodembedekking, het nest, het hok, enz. helemaal schoon en niet schurend zijn). Een geïnfecteerde klier die niet wordt herkent, kan geïnfecteerde melk aan de jongen geven, waardoor ze doodgaan. Controleer je konijn na de bevalling dus dagelijks op tekenen van zwelling of roodheid, wat aanwijzingen zijn van een mogelijke mastitis-infectie; als de melkklieren blauw zijn, dan is de infectie zeer ernstig. Andere tekenen zijn het weigeren om te eten of drinken, koorts en depressie. Breng haar direct naar de dierenarts, ze heeft direct antibiotica nodig.
   • Zwangerschapsvergiftiging – Kan voorkomen bij een konijn dat onvoldoende voedingsstoffen heeft gekregen tijdens de zwangerschap (en schijnzwangerschap), het is dus belangrijk om te verzekeren dat je konijn voldoende energie binnenkrijgt voor in de late stadia, dat ze niet vast en ze niet te dik wordt. Het kan in de late zwangerschap of na de bevalling voorkomen en komt het meeste voor in Nederlandse, Poolse en Engelse konijnensoorten. De symptomen zijn onder andere depressie, zwakte, verminderde coördinatie en stuiptrekkingen. Als het niet wordt behandeld, kan je konijn binnen enkele uren doodgaan. Breng haar dus direct naar de dierenarts voor behandeling met een intraveneuse-oplossing en dextrose.
   • Haar jongen doden – Sommige konijnen zullen hun jongen doden en opeten. Hier zijn verschillende redenen voor en het is het waard om mogelijke oorzaken te vermijden: zorg ervoor dat het nestgebied te allen tijde verwarmd is, haal jongen die niet eten uit het nest, houd het nest schoon en houd andere huisdieren (met name honden) uit de buurt om de stress tot een minimum te beperken. Gebruik een konijn niet meer om te fokken als ze 2 nestjes achter elkaar doodt.
6. 
   6
   Weet wat je moet verwachten tijdens de bevalling. Je moet een goed beeld hebben van het verloop van de zwangerschap van je konijn. Je weet ofwel de tijd van het paren, of je hebt je dierenarts geraadpleegd en op basis daarvan een bevallingsdatum berekend. Enkele dingen die je moet weten tijdens de bevalling:

   • Konijnen bevallen meestal 's ochtends vroeg.
   • De meeste bevallingen gaan erg snel, de jongen worden met hoofd of voeten eerst geboren. Echter, bij sommige bevallingen kan het een dag of twee duren voordat alle jongen er zijn.
   • Dystocia, een probleem tijdens de bevalling, is niet gebruikelijk bij konijnen, je zult waarschijnlijk dus niet hoeven helpen tijdens de bevalling. Zorg er wel voor dat het gebied rustig is en vrij is van alles wat de moeder nerveus zou kunnen maken, zoals, lawaai, andere huisdieren, ongewone lichten, te veel warmte of kou, enz. Alles waardoor je konijn zich bedreigd of gestrest voelt kan haar schaden en ervoor zorgen dat ze de jongen opeet.
7. 
   7
   Als alle jongen zijn geboren controleer dan of alles in orde is. Controleer of ze gezond zijn, ademen en de moedermelk drinken. Een nestje kan wel een dozijn jongen bevatten. Als ze eenmaal geboren zijn, zal de moeder ze voeden. Ze doet dit echter niet continu. Zorg ervoor dat ze altijd vers water tot haar beschikking heeft, dit is essentieel voor een zogend moederkonijn.

   • Het kan leuk zijn om pasgeboren konijnen te hebben, maar stoor de moeder en de jongen niet. Dit kan ze bang maken en stress bezorgen.
   • Wacht een paar uur en bied de moeder dan wat van haar favoriete snack, om haar bezig te houden terwijl je de jongen controleert. Verwijder eventuele dode jongen, ze kunnen namelijk gaan ontbinden en de gezonde jongen infecteren. Als je klaar bent, bedek je ze weer met het nestmateriaal en laat je ze met rust.
   • Als er meer jongen zijn dan tepels (8-10 tepels), kun je de jongen in de eerste 3 dagen onderbrengen bij een konijn dat een kleiner nestje heeft gebaard. Bedek ze dan wel met de vacht van de nieuwe moeder, om ervoor te zorgen dat zij ze accepteert. Probeer ook om de grotere, sterkere jongen te verplaatsen, voor een grotere kans op succes. Helaas levert het met de hand opvoeden van jonge konijnen een hoog sterftecijfer op.
   • De moeder zal slechts 1 of 2 keer per dag voeding geven, waarbij elk jong zo'n 3 minuten de tijd krijgt om te eten.
8. 
   8
   Zorg voor de jongen en de moeder samen. De jongen zullen tot zeker 4-5 weken bij de moeder zogen, waarna de moeder de melkproductie vertraagt en de jongen worden gespeend. Houd de algehele gezondheid van de moeder in het oog, evenals de manier waarop ze met haar jongen omgaat. Als ze agressief gedrag vertoont, moet je daar gepast op reageren, of je dierenarts bellen voor advies. Een aantal dingen om aan te denken bij jonge konijnen:

   • Jongen met een ingevallen buik krijgen niet genoeg melk; een volle buik is een teken van juiste voeding.
   • Sommige mensen raden aan om de pasgeboren konijnen niet aan te raken, omdat ze dan mensengeur op zich krijgen en de moeder ze zal verstoten en opeten. Dit is een fabeltje! Konijnen die huisdieren zijn, zijn al gewend aan de geur en aanwezigheid van mensen. Het is zelfs belangrijk om een jong aan te raken als hij uit het nest valt, aangezien de moeder hem niet zal helpen.
   • Na 10 dagen kunnen ze hun ogen openen, controleer dan op ogen die dicht geplakt zitten en op infectie van de ogen.
   • Geef de jongen konijnenpellets totdat ze 8 maanden oud zijn.
   • Laat de jongen totdat ze 6 of 7 weken oud zijn bij de moeder. Daarna kun je, als het een groot nest is, de grootste 2 of 3 jongen verwijderen en ze in hun eigen kooi zetten. De kleinere jongen kunnen dan nog een week bij de moeder voeden en wat aankomen.
   • Na 8 weken moeten alle jongen bij de moeder worden weggehaald, ze kan dan namelijk gaan bijten en wil met rust gelaten worden. De jongen kunnen een nieuwe omgeving gaan verkennen.
9. 
   9
   Vind een geschikt thuis voor de jongen. Of het nestje gewenst was of niet, het is belangrijk om een goed huis te vinden voor de konijnenbaby's. Als de zwangerschap een ongelukje was, neem dan alle voorzorgsmaatregelen om bevruchting in de toekomst te voorkomen; konijnen planten zich daadwerkelijk zeer snel voort, het is geen cliché. Daarnaast zijn er al te veel konijnen op de wereld, ongelukjes door onoplettendheid van mensen helpt daar niet bij. Overweeg om je konijn te laten steriliseren om toekomstige verassingen te voorkomen, als dit nestje er een was. Als je verder gaat met fokken, voor shows, huisdieren of andere doeleinden, dan kun je het beste tot 35-42 dagen na de bevalling wachten voordat je het opnieuw probeert, om het konijn tijd te geven bij te komen van het huidige nestje. Voor informatie over fokken met konijnen kun je Konijnen fokken bekijken.

   • Let op! Een nieuwe bevruchting kan al voorkomen vanaf 72 uur nadat je konijn is bevallen! Houd haar dus uit de buurt van mannetjes nadat ze is bevallen.
   Advertentie

Tips

• De meeste bevallingen gebeuren laat in de nacht of in de vroege ochtend. Een bevalling kan tot 2 dagen duren.
• Problemen bij de bevalling komen bij konijnen weinig voor.
• Wanneer het bijna tijd is om te bevallen, laat je konijn dan met rust. Ze heeft een rustige omgeving nodig tijdens de bevalling.
• Een gemiddeld nestje zal 7-8 jongen bevatten, maar kan altijd uit 1 tot 22 jongen bestaan.
• Zonder het zwangere konijn af van andere konijnen, met name van het mannetje.
• Houd een schema bij van het laatste nestje, zodat je de volgende keer niet voor verassingen komt te staan.
• Er komt een heleboel kijken bij het grootbrengen van een nestje, vooral je ervoor kiest om de jongen met de hand groot te brengen. Doe grondig onderzoek, zodat je op de hoogte bent van alle risico's, van voedsel tot vasthouden.
• Een konijn maakt doorgaans een nest in een krappe ruimte, waarschijnlijk achter iets grootst, zoals een steen.
• Onthoud dat het moederschap veel stress oplevert, laat haar met rust!
• Als je opzettelijk konijnen fokt, laat het mannetje dan maximaal 30 minuten alleen met het vrouwtje en plaats het vrouwtje altijd in de kooi van het mannetje voor het paren.

Advertentie

Waarschuwingen

• Controleer niet totdat alle jongen veilig zijn geboren en het konijn is hersteld van de bevalling.
• Als zich medische problemen voordoen, neem dan direct contact op met de dierenarts.
• Het fokken, met welk dier dan ook, is een serieuze zaak. Het is een grote verantwoordelijkheid om voor een zwanger dier en haar jongen te zorgen. Fok niet met konijnen tenzij je weet wat je doet en zorg dat je een goede reden hebt om nog meer konijnen op de wereld te zetten. Konijnen kunnen zich prima voortplanten zonder menselijke interventie, en het fokken door mensen verzwakt de stamboom van het konijn vaak omdat er ook gefokt wordt met de zwakkere konijnen, er met gerelateerde konijnen wordt gefokt en er te vaak wordt gefokt, wat een zware tol eist van de vrouwtjes waarmee wordt gefokt.
• Snelle veranderingen in het dieet van een konijn kunnen gevaarlijk zijn, omdat het de darmomgeving van het konijn kan beïnvloeden. De snelle verandering van de interne darmflora die helpen bij de vertering van het voedsel, kunnen hierdoor giftig worden.

Advertentie

Benodigdheden

• Nestkast
• Geschikt voedsel
• Altijd vers water
• Aandacht