Verder leven na de dood van je partner

Je echtgeno(o)t(e) of partner verliezen is één van de pijnlijkste ervaringen waar je in je leven mee te maken kunt krijgen. Het kan zijn dat je je totaal verdoofd voelt, of alsof je in shock bent; het kan zijn dat de wereld om je heen ophoudt te bestaan.^[1]XBron Wanneer je iemand van wie je hield kwijtraakt komt je hele leven op zijn kop te staan, helemaal als die geliefde persoon tegelijkertijd je beste vriend was. Je kunt je verloren voelen en niet weten hoe je verder moet en het kan zijn dat je moeite hebt met het nemen van de kleinste beslissingen. Bedenk dat zoals ook een wondje na verloop van tijd geneest, emotionele pijn uiteindelijk ook overgaat. Dat wil niet zeggen dat je er geen littekens aan over zult houden, maar je kunt er absoluut mee leren leven. Veel mensen maken grote verliezen mee en na verloop van tijd vinden ze toch een manier om een rijk, gevuld en betekenisvol leven te leiden — en jij kunt dat ook.

Deel 1

Deel 1 van 2:

Afscheid nemen

Pdf downloaden

1
Begrijp dat je waarschijnlijk verschillende stadia door zult maken. Niet iedereen maakt al deze stadia mee en niet iedereen beleeft ze in dezelfde volgorde, maar de kans is groot dat je een bepaalde combinatie van ontkenning, woede, wrok, verlangen, lijden, verdriet en, tenslotte, acceptatie zult ervaren.^[2]XBron^{[3]XBetrouwbare bronPubMed CentralGa naar de bron} Behalve dat je de stadia misschien niet precies in bovenstaande volgorde zult doormaken kan het ook zo zijn dat je een aantal stadia verschillende keren meemaakt gedurende het rouwproces.^[4]XBron
- Sta jezelf toe verdriet te voelen en geef jezelf de tijd en de kans om op een bewuste manier door deze stadia heen te komen. Probeer je emoties niet te verstoppen.
2
Voldoe aan ieder verzoek dat je partner voordat hij of zij overleed nog expliciet aan je gedaan heeft. Als je echtgeno(o)t(e) plotseling overleden is en geen laatste wensen heeft gedaan, probeer dan manieren te bedenken om de herinnering aan je overleden partner te eren. Op die manier wordt je misschien wat rustiger van binnen en het ruimt eventuele mentale obstakels binnen je nieuwe leven uit de weg. Je kunt hier een terugkerende gewoonte van maken, of je kunt ervoor kiezen om je partner eenmalig een eerbetoon te bewijzen en vervolgens zo goed mogelijk je best doen om verder te gaan. Om je partner of echtgeno(o)t(e) te eren kun je bijvoorbeeld:^[5]XBron
- Ter ere van hem of haar een kaars aansteken.
- Bloemen naar zijn of haar graf brengen en met je partner praten. Vertel je overleden partner wat er in je omgaat.
- Doe iets wat jullie altijd graag samen deden probeer je daarbij te herinneren wat er allemaal zo geweldig was aan je echtgeno(o)t(e).
Je pijn zal niet spontaan verdwijnen en zal niet uit zichzelf genezen. Wees geduldig met jezelf tijdens de verschillende stadia van het rouwproces. Verdriet is een reis die net zo lang duurt als jij nodig hebt om je te verzoenen met alles wat te maken heeft met de dood, de persoon van wie je hield, jezelf en met de goede en slechte kanten van jullie relatie.^[6]XBron
4
Zorg dat je het verschil kent tussen verdriet en depressie. Verdriet en depressie kunnen veel op elkaar lijken, maar zijn tegelijkertijd behoorlijk verschillend.^[7]XBron Het is belangrijk dat je het verschil kent zodat je, mocht je verdriet omslaan in een depressie, bij een therapeut te rade kunt gaan.
- Wanneer je verdriet hebt is de kans groot dat je het volgende ervaart: Verdriet, wanhoop, rouw, vermoeidheid, een verminderde eetlust, slecht slapen, moeite je te concentreren, mooie en verdrietige herinneringen en/of vage gevoelens van schuld.^[8]XBron
- Als je depressief bent kan het zijn dat je symptomen van verdriet vertoont, maar ook bijvoorbeeld de volgende: gevoelens van waardeloosheid of leegte, hulpeloosheid, extreem grote schuldgevoelens, zelfmoordgedachten, verminderde interesse in dingen die je eerste leuk vond, extreme vermoeidheid en/of gewichtsverlies.
- Let goed op hoe je je voelt bij mooie herinneringen aan je partner. Geven fijne herinneringen aan je partner je iets van vreugde of troost? Of heb je alleen maar gevoelens van leegte en verlies die zelfs mooie herinneringen niet kunnen verlichten? Als dat laatste het geval is kan dat een teken zijn dat je depressief bent.^[9]XBron
5
Negeer de mensen die zeggen dat je niet op de goede manier aan het rouwen bent. Het verlies van je partner is iets tussen jou en je partner. Er bestaat geen goed of fout antwoord op de vraag hoe lang je precies nodig hebt voordat je weer verder kunt met je leven.^[10]XBron
- Als iemand tegen je zegt dat je niet op de juiste manier aan het rouwen bent bedank hem of haar dan voor het medeleven maar zeg dat iedereen op zijn of haar eigen manier rouwt.
- Het kan zijn dat je iemand tegenkomt die denkt dat je ofwel ‘te snel’ geneest of dat je er ‘te lang’ over doet en in je verdriet bent blijven steken. Als dat gebeurt, vergeet dan in ieder geval niet dat deze persoon waarschijnlijk goede bedoelingen heeft en je graag weer gelukkig en gezond wil zien, maar dat jij degene bent die moet beslissen of je er al aan toe bent om verder te gaan.
6
Wees je ervan bewust dat je keuzes hebt. Tijdens een bepaalde periode zul je moeten huilen en door het lijden heen moeten om aan de andere kant te komen. Er zal een tijd komen waarin je er klaar voor bent om actief deel te nemen aan het rouwproces om aan je genezing te werken en een nieuwe leven op te zetten. Hoewel je voor wat betreft het verliezen van je partner geen keuze had kun je wel zelf kiezen hoe je op de situatie reageert en hoe je wilt proberen verder te gaan met je leven.
- Wel is het zo dat je met het verlies van je echtgeno(o)t(e) een drastische verandering hebt doorgemaakt. Het is beter om geen andere drastische veranderingen door te voeren zolang je nog bezig bent je verlies te verwerken.^[11]XBron
7
Wees niet bang dat je je partner zult vergeten. Je hebt genoeg van hem of haar gehouden om met deze persoon samen te zijn tot het einde. Je zult je hem of haar altijd blijven herinneren. Put troost uit het feit dat de herinneringen aan je partner altijd in je gedachten zullen blijven en dat je ze wanneer je maar wilt altijd weer op zult kunnen roepen. Sta jezelf toe het druk te hebben met je leven; dat kan je goed doen tijdens je reis naar emotionele genezing.^[12]XBron
- Denk niet dat je als je het druk krijgt je partner misschien zult vergeten of dat het een gebrek aan respect voor hem of haar zou zijn. Het leven heeft jouw harde werk en aandacht nodig. Het is normaal om het druk te hebben met het leven en het is geen teken dat je bezig bent hem of haar te vergeten.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 2:

Voor jezelf zorgen

Pdf downloaden

1
Neem een huisdier. Uit onderzoek blijkt dat een huisdier in verband wordt gebracht met een groter gevoel van welzijn en minder eenzaamheid. Ook blijken mensen met een huisdier minder bezig te zijn met hun eigen gedachten dan mensen zonder huisdier.^{[13]XBetrouwbare bronAmerican Psychological AssociationGa naar de bron} Als je de energie niet hebt om veel aandacht aan een huisdier te besteden overweeg dan een poes te nemen. Aan een kat heb je goed gezelschap. Poezen zijn schoon en je hoeft ze niet uit te laten. Bovendien zijn ze aanhankelijk en geven ze je liefde. Met een poes heb je iemand om voor te zorgen en lief te hebben. Een kat zal je begroeten wanneer je thuiskomt en op je schoot liggen terwijl je naar de televisie kijkt. Als je geen poezenmens bent, neem dan een hond, of een willekeurig ander huisdier, als het jou maar gelukkig maakt en je een gevoel van welzijn en innerlijke waarde geeft.^[14]XBron
- Begrijp dat het huisdier niet de plaats van je geliefde in zal nemen, en dat dat ook niet de bedoeling is, maar dieren kunnen wel een glimlach op je gezicht toveren en kunnen je een luisterend oor bieden als je zin hebt om op een lange, eenzame dag tegen iemand te praten.
2
Doe wanneer je er klaar voor bent of er genoeg energie voor hebt vrijwilligerswerk. Besteed je tijd aan vrijwilligerswerk voor een doel of een project waar jij sterk gemotiveerd van raakt. Andere mensen helpen kan een zeer positief effect op ons hebben. Studies hebben zelfs aangetoond dan we door anderen te helpen gelukkiger worden.^{[15]XBetrouwbare bronGreater Good MagazineGa naar de bron}
- Doe het rustig aan; begin met een uur per week en ga na hoe je je daarbij voelt. Vervolgens kun je het zodra je er klaar voor bent verder uitbouwen.
3
Bereid je voor op de dingen die het verdriet bij je oproepen. Wanneer bepaalde belangrijke gebeurtenissen zoals de verjaardag van je partner of bepaalde feestdagen langskomen kan het zijn dat je te maken krijgt met extra sterke gevoelens van verdriet. Bereid je er ook op voor dat bepaalde plaatsen, geuren of geluiden die met je echtgeno(o)t(e) in verband staan verdriet bij je kunnen oproepen. Aan de ene kant is dit normaal, maar er zijn dingen die je kunt doen om de emotionele pijn die je doormaakt te verzachten.^[16]XBron^{[17]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Als jij en je partner bijvoorbeeld altijd samen boodschappen deden bij een bepaalde winkel kun je overwegen je boodschappen voortaan ergens anders te halen om te voorkomen dat je keer op keer door verdriet wordt overvallen.
- Of misschien word je overspoeld door emotionele pijn steeds wanneer je langs je partners favoriete ijssalon rijdt. Je zou dit vóór kunnen zijn door een alternatieve route te kiezen om op je bestemming te komen. Als je geen andere route kunt nemen kun je wat tijd inplannen gedurende de dag om jezelf de kans te geven de pijnlijke gevoelens die als reactie op deze trigger ontstaan, te ervaren. Je kunt bijvoorbeeld een paar minuten eerder dan normaal van huis gaan zodat je veilig in je auto je verdriet even de vrije loop kunt laten.
- Misschien weet je niet welke dingen het verdriet bij je oproepen totdat je ze ervaart. Wanneer je eenmaal iets ervaren hebt dat verdriet bij je oproept, noteer het dan zodat je een plan kunt maken om op de juiste manier om te gaan wanneer je deze factor in de toekomst opnieuw tegenkomt.
4
Zorg ervoor dat je lichamelijk gezond blijft. Verdriet kan een aanslag vormen op je lichaam. Om dit effect tegen te gaan en te voorkomen dat je in een depressie terechtkomt moet je ervoor zorgen dat je genoeg beweegt, gezond eet, veel water drinkt, je voorgeschreven medicijnen neemt en iedere nacht meer dan voldoende slaapt zodat je je de volgende dag uitgerust en alert voelt.^[18]XBron
- Probeer dagelijks een half uur aerobe oefeningen te doen.^{[19]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Probeer een gevarieerd dieet te volgen met mager vlees, noten, volle graanproducten, fruit en groente. Probeer niet te veel vet en suiker te eten.^{[20]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Hoewel het van een groot aantal verschillende factoren afhangt hoe veel water je per dag moet drinken kun je het beste proberen om acht glazen water per dag te drinken. Dit is geen magisch getal, dus raak niet in paniek als je een keer wat minder drinkt.^{[21]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Probeer iedere nacht zo'n zeven tot acht uur te slapen. Pas het aantal uren aan aan je behoefte zodat je je de volgende ochtend uitgerust voelt.^{[22]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
5
Vermijd het gebruik van alcohol of andere drugs om met de situatie om te gaan. Het is misschien verleidelijk, maar als je drinkt of andere drugs gebruikt in een poging om over je verdriet heen te komen is de kans groot dat je alleen maar trimester en meer gespannen raakt. De reden hiervoor is dat, en dit geldt zeker voor alcohol (maar zeker ook voor veel andere drugs), de effecten van drank tot symptomen van depressie en angst kunnen leiden.^[23]XBron
- Pas met name op met alcoholmisbruik als je een man bent, omdat aangetoond is dat mannen eerder gaan drinken om met verlies om te gaan dan vrouwen.^{[24]XBetrouwbare bronPubMed CentralGa naar de bron}
6
Word actief binnen je gemeenschap. Een goede manier om over verlies heen te komen is door dichter bij andere mensen te gaan staan. Een manier om meer betrokken te raken bij je gemeenschap is door er actief deel van uit te gaan maken. Studies hebben zelfs aangetoond dat je door anderen te helpen minder last hebt van stress en je meer sociaal verbonden voelt.^{[25]XBetrouwbare bronGreater Good MagazineGa naar de bron}
- Ga op zoek naar flyers of posters bij jou in de buurt, vraag je buren om ideeën of zoek op internet naar toekomstige evenementen waar je aan mee zou kunnen doen.
7
Maak een afspraak met een therapeut of hulpverlener. Zoek als het kan iemand die gespecialiseerd is in het verlenen van hulp bij rouw. Soms kunnen ervaren hulpverleners of therapeuten je helpen over je verdriet heen te komen en de emoties waar je mee te maken hebt te verwerken.^[26]XBron
- Ga om een psycholoog bij jou in de buurt te vinden naar [http:// www.zorgkaartnederland.nl/psycholoog/ deze website].
8
Overweeg lid te worden van een zelfhulpgroep. Het kan zijn dat je troost put uit het praten met anderen die ook een verlies hebben ervaren.^{[27]XBetrouwbare bronNational Health Service (UK)Ga naar de bron} Misschien kunnen deze mensen je leren tegen de situatie aan te kijken op een manier die ze enkel en alleen hebben verkregen uit een persoonlijke ervaring met verlies.
- Je kunt op internet op zoek gaan naar zelfhulpgroepen, vragen of je rouwadviseur of therapeut er misschien een kent, of je kunt een plaatselijke krant raadplegen.
9
Doe de dingen waar je altijd al van gedroomd hebt. Als er genoeg tijd voorbij is gegaan en je hebt een begin gemaakt met de volgende fase in je leven, gun jezelf dan de kans op een grote verandering zodat je het jezelf mogelijk maakt weer wat enthousiaster over het leven te worden. Dit is hét moment om het te doen! Je kunt alles worden wat je wilt. Word bijvoorbeeld kunstenaar of piloot, of ga diepzeeduiken. Maak een luchtballonvaart.
- Doe er in de eerste plaats alles voor om gelukkig te zijn en je leven opnieuw zin te geven. Je dromen kunnen werkelijkheid worden en kunnen helpen de leegte in je leven op te vullen. Je zult nieuwe mensen ontmoeten en merken dat het leven ook als je alleen bent nog bevredigend en interessant kan zijn.
Advertentie

Tips

Weet dat je er niet alleen voor staat.
Denk erover een afspraak te maken met een rouwadviseur of een therapeut, of lid te worden van een zelfhulpgroep.
Als je zelfmoordgedachten hebt, bedenk dan dat er betere alternatieven zijn. Praat over de pijn die je momenteel doormaakt en die je doet geloven dat zelfmoord de enige manier is om die pijn te verzachten. Wees bereid om een paar minuten lang over die pijn te praten.
Wanneer je niet langer onderdeel bent van een stel zullen je getrouwde vrienden wat meer afstand van je nemen. Het is triest, maar soms gebeurt dat nu eenmaal. Stel jezelf open voor het sluiten van nieuwe vriendschappen.
Maak gebruik van de behoeften van je jongere familieleden, kinderen of kleinkinderen om je makkelijker te kunnen richten op wat echt belangrijk is in het leven en als hulpmiddel bij het opstellen van een nieuw plan om weer actief te gaan leven.
Verplaats aandenkens en foto´s zó dat je niet iedere keer oog in oog komt te staan met herinneringen wanneer je je huis binnenkomt. Koop nieuwe spullen die je huis opvrolijken en waarmee je er geleidelijk aan jouw eigen thuis van maakt.
Maak een poster met positieve citaten uit rouwboeken en hang hem op op een goed zichtbare plaats.
Je vrienden en familieleden zullen hun best doen het zo min mogelijk over je echtgeno(o)te te hebben omdat ze niet willen dat jij verdrietig bent. Je kunt tegen ze zeggen dat je de hele tijd verdrietig bent, maar dat je, als iedereen doet alsof hij of zij er nooit geweest is, behalve verdrietig ook nog boos wordt.

Advertentie

Waarschuwingen

Zelfmoord is geen oplossing. Als je zelfmoordgedachten hebt, bel dan een noodnummer, een vriend of vriendin, of maak zo snel mogelijk een afspraak met een therapeut! Het crisisnummer van de stichting Online zelfmoordpreventie is 0900 0113.

Advertentie