Uitzoeken of je een streptokokkeninfectie hebt

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Symptomen in de keel en mond beoordelen

Andere veelvoorkomende symptomen beoordelen

Je recente geschiedenis en risicofactoren beoordelen

Naar de huisarts

Overige secties weergeven...

Secties verbergen...

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Een streptokokkeninfectie is een besmettelijke bacteriële infectie die zich ontwikkelt in de keel. Wereldwijd worden er honderden miljoenen gevallen per jaar gediagnostiseerd. Hoewel deze ziekte vaker voorkomt bij kinderen en mensen met een verminderde weerstand dan bij gezonde volwassenen, kan het op elke leeftijd toeslaan. De enige manier om zeker te weten of je een streptokokkeninfectie hebt, is door naar de dokter te gaan en je te laten onderzoeken. Als je wilt weten of je een streptokokkeninfectie hebt voordat je een afspraak maakt, zijn er verschillende symptomen te herkennen.

Stappen

Methode 1

Methode 1 van 4:

Symptomen in de keel en mond beoordelen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Bepaal hoe ernstig de keelpijn is. Ernstige keelpijn is meestal een van de eerste tekenen van een streptokokkeninfectie. Je kunt ook een streptokokkeninfectie hebben als je maar matige keelpijn hebt, maar lichte keelpijn die makkelijk overgaat of verzacht kan worden, wordt meestal niet veroorzaakt door een streptokokkeninfectie.

   • Je hebt niet alleen maar pijn bij praten of slikken.
   • Als je de pijn met pijnstillers of koude dranken kunt verzachten, kan het nog steeds een streptokokkeninfectie betreffen, maar het is onmogelijk om zonder voorgeschreven medicijnen helemaal van de pijn af te komen.
2. 
   2
   Probeer te slikken. Als je maar matige keelpijn hebt, die erg pijnlijk wordt als je slikt, kan het een streptokokkeninfectie zijn. Door de pijn kan het moeilijk zijn om te slikken als je een streptokokkeninfectie hebt.
3. 
   3
   Ruik je adem. Hoewel niet alle patiënten last hebben van een vieze adem, veroorzaakt een infectie door streptokokken vaak een duidelijk waarneembare stinkende adem. Dit komt door het vermenigvuldigen van de bacteriën.

   • Hoewel het sterk ruikt, kan de exacte geur moeilijk te omschrijven zijn. Sommige mensen vinden dat het naar ijzer of ziekenhuis ruikt, terwijl anderen het vergelijken met rottend vlees. Hoe je het ook noemt, de adem ruikt bij een streptokokkeninfectie sterker en viezer dan normaal.
   • Omdat een "slechte adem" een subjectief begrip is, is dit niet echt een manier om de diagnose streptokokkeninfectie te stellen, maar meer iets wat ermee geassocieerd wordt.
4. 
   4
   Voel aan de klieren in je nek. Lymfeklieren vangen ziektekiemen op om ze te vernietigen. De lymfeklieren in je nek zijn meestal gezwollen en gevoelig bij aanraking als je een streptokokkeninfectie hebt.

   • Hoewel je op verschillende plekken van je lichaam lymfeklieren hebt, zullen de klieren het dichtst bij de bron van infectie meestal als eerste opzwellen. In het geval van een streptokokkeninfectie zijn dat de lymfeklieren in en rondom de hals.
   • Voel met je vingertoppen voorzichtig net onder je oren. Beweeg je vingers in ronddraaiende bewegingen achter je oren.
   • Controleer ook het gebied van je keel net onder je kin. De plek waar je lymfeklieren meestal opzwellen als gevolg van een streptokokkeninfectie is onder je kaak, tussen je kin en je oor. Beweeg je vingertoppen heen en weer naar je oor en dan naar de zijkant van de hals onder je oor.
   • Voel tot slot aan je sleutelbeenderen, aan beide kanten.
   • Als je op deze plekken ergens een duidelijke zwelling voelt, kunnen je lymfeklieren gezwollen zijn als gevolg van een streptokokkeninfectie.
5. 
   5
   Controleer je tong. Mensen met een streptokokkeninfectie hebben vaak een prikkende laag van kleine rode puntjes op hun tong, vooral achterin de mond. De meeste mensen vergelijken deze laag met het oppervlak van een aardbei.

   • Deze rode puntjes kunnen felrood of donkerrood zijn. Meestal ziet het er ontstoken uit.
6. 
   6
   Kijk naar de achterkant van je keel. Veel mensen die last hebben van een streptokokkeninfectie hebben petechiën, rode puntjes op het zachte of harde gehemelte (de bovenkant van de mond, helemaal achterin).
7. 
   7
   Controleer je amandelen, als je die nog hebt. Een streptokokkeninfectie kan de amandelen doen ontsteken. Ze worden roder, en meestal zijn ze duidelijk groter dan normaal. Soms zie je ook dat de amandelen zijn bedekt met witte plekjes. Deze plekjes zitten op de amandelen of achterin de keel. Ze kunnen ook geel zijn in plaats van wit.

   • Er kunnen ook lange strepen wit pus op je amandelen zitten, in plaats van witte vlekken.Ook dit is een symptoom van een streptokokkeninfectie.
   Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 4:

Andere veelvoorkomende symptomen beoordelen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Bedenk of je bij iemand in de buurt bent geweest met een streptokokkeninfectie. De infectie is erg besmettelijk en kan worden verspreid door direct contact met de bacterie die het veroorzaakt. Het is erg onwaarschijnlijk dat je een streptokokkeninfectie krijgt zonder in contact te zijn geweest met iemand die geïnfecteerd is.

   • Het kan erg lastig zijn om te weten of iemand anders een streptokokkeninfectie heeft. Behalve als je helemaal geïsoleerd bent geweest, zul je waarschijnlijk contact gehad hebben met iemand die de infectie heeft.
   • Iemand kan de streptokokkeninfectie ook overgedragen hebben zonder dat hij of zij zelf last had van symptomen.
2. 
   2
   Bedenk hoe snel de ziekte kwam opzetten. Een zere keel door een streptokokkeninfectie ontstaat vaak zonder waarschuwing en wordt snel erger. Als je keel gedurende een aantal dagen steeds pijnlijker werd, heeft het waarschijnlijk een andere oorzaak.

   • Dat betekent echter niet dat het geen streptokokkeninfectie kan zijn.
3. 
   3
   Neem je temperatuur op. Een streptokokkeninfectie gaat meestal gepaard met koorts van 38,5ºC of hoger. Als je lagere koorts hebt kan het nog steeds een streptokokkeninfectie zijn, maar het is eerder een symptoom van een virusinfectie.
4. 
   4
   Let op hoofdpijn. Hoofdpijn is nog een veelvoorkomend symptoom bij een streptokokkeninfectie. Het kan verschillen van mild tot zeer ernstig.
5. 
   5
   Hou spijsverteringsproblemen in de gaten. Als je geen eetlust hebt of misselijk bent, kan dat ook een teken van streptokokkeninfectie zijn. In het ergste geval kan een streptokokkeninfectie ook leiden tot overgeven en buikpijn.
6. 
   6
   Hou rekening met vermoeidheid. Net als bij elke infectie kan een streptokokkeninfectie leiden tot vermoeidheid. Misschien vind je het moeilijk om 's morgens wakker te worden en om de hele dag fit te blijven.
7. 
   7
   Let op of je uitslag hebt. Een ernstige streptokokkeninfectie kan roodvonk veroorzaken. Deze rode uitslag ziet er uit en voelt als schuurpapier.

   • Roodvonk komt meestal 12 tot 48 uur na de eerste symptomen van een streptokokkeninfectie opzetten.
   • De uitslag begint meestal rondom de nek voordat het zich over de borst verspreidt. Het kan zich ook uitbreiden over de buik en de schaamstreek. In zeldzame gevallen komt het ook op de rug, armen, benen en het gezicht voor.
   • Roodvonk verdwijnt meestal snel als het behandeld wordt met antibiotica. Als je dit soort uitslag ziet, moet je zo snel mogelijk naar de huisarts, of je nu wel of niet andere symptomen van een streptokokkeninfectie ervaart.
8. 
   8
   Let op welke symptomen je niet hebt. Hoewel verkoudheid en een streptokokkeninfectie veel dezelfde symptomen hebben, zijn er verschillende verkoudheidachtige symptomen die mensen met een streptokokkeninfectie niet hebben. De afwezigheid van deze symptomen kunnen erop wijzen dat je een streptokokkeninfectie hebt, en geen verkoudheid.

   • Bij een streptokokkeninfectie heb je meestal geen symptomen aan de neus. Dat betekent dat je geen verstopte neus, loopneus, hoest of rode, jeukende ogen hebt.
   • Daarnaast veroorzaakt een streptokokkeninfectie soms wel buikpijn, maar meestal geen diarree.
   Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 4:

Je recente geschiedenis en risicofactoren beoordelen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Onderzoek je medische geschiedenis. Sommige mensen zijn vatbaarder voor een streptokokkeninfectie dan anderen. Als jij vaker last hebt gehad van een streptokokkeninfectie, is het aanneembaar dat de nieuwe infectie dit ook is.
2. 
   2
   Beoordeel of je leeftijd het aannemelijk maakt dat je een streptokokkeninfectie hebt. Hoewel het in 20-30% van de gevallen van een zere keel bij kinderen een streptokokkeninfectie betreft, is dit bij slechts 5-15% van de volwassenen die met een zere keel naar de huisarts gaan het geval.

   • Ouderen en mensen met een onderliggende ziekte (zoals de griep) zijn vatbaarder voor een infectie.
3. 
   3
   Zoek uit of jouw situatie het risico op een streptokokkeninfectie vergroot. Je hebt meer kans op een streptokokkeninfectie als een ander gezinslid de afgelopen twee weken een streptokokkeninfectie heeft gehad. Gedeelde leef- of speelruimtes zoals scholen, kinderdagverblijven, slaapzalen en militaire barakken zijn voorbeelden van omgevingen waar kolonisatie van bacteriën mogelijk is.

   • Hoewel kinderen meer risico lopen op een streptokokkeninfectie, hebben baby's onder de 2 jaar minder kans om geïnfecteerd te raken. Zij hoeven echter niet de gebruikelijke symptomen te vertonen die oudere kinderen en volwassenen wel hebben. Zij kunnen koorts en een loopneus hebben, moeten hoesten en een verminderde eetlust hebben. Vraag naar je huisarts of jouw baby het risico loopt om een streptokokkeninfectie te krijgen als jij of iemand in je omgeving het heeft, met koorts of andere symptomen.
4. 
   4
   Beoordeel of er bepaalde risicofactoren zijn waardoor je vatbaarder bent voor een streptokokkeninfectie. Mensen met een verzwakt immuunsysteem, waardoor ze minder in staat zijn infecties te bestrijden, kunnen een hoger risico lopen. Andere infecties of ziekten kunnen de kans op een streptokokkeninfectie ook vergroten.

   • Zelfs door vermoeidheid kan je immuunsysteem al verzwakt zijn. Ook uitputting of zware activiteiten (zoals het rennen van een marathon) kunnen een aanslag zijn op je lichaam. Omdat je lichaam zich richt op het herstel, kan dit het vermogen om een infectie af te weren hinderen. Eenvoudig gesteld is een uitgeput lichaam gericht op herstel waardoor het zich niet efficiënt genoeg kan beschermen.
   • Roken kan de beschermende slijmvliezen in de mond beschadigen waardoor zich makkelijker bacteriën kunnen koloniseren.
   • Orale seks kan je mondholtes ook gevoeliger maken voor bacteriën.
   • Diabetes vermindert het vermogen van je lichaam om infecties af te weren.
   Advertentie

Methode 4

Methode 4 van 4:

Naar de huisarts

Pdf downloaden

1. 
   1
   Weet wanneer je naar de dokter moet. Je hoeft niet altijd als je een zere keel hebt naar de huisarts, maar sommige symptomen zouden genoeg zorgen moeten baren om meteen een afspraak te maken. Als je naast keelpijn gezwollen lymfeklieren, uitslag, moeite met slikken of ademen, hoge koorts of koorts langer dan 48 uur hebt, bel dan de huisarts voor een afspraak.

   • Ga ook naar de dokter als je langer dan 48 uur keelpijn hebt.
2. 
   2
   Laat je huisarts weten dat je je zorgen maakt. Neem een lijstje mee met al je symptomen en zeg dat je vermoedt dat je een streptokokkeninfectie hebt. De huisarts zal dan meestal controleren of het inderdaad symptomen van deze ziekte zijn.

   • De huisarts zal waarschijnlijk je temperatuur opnemen.
   • Hij of zij zal met een lampje in je keel kijken. Ook zal hij/zij willen kijken of je amandelen zijn opgezwollen, of je rode uitslag op je tong hebt, en of er witte of gele vlekken achterin je keel zitten.
3. 
   3
   Laat je huisarts een protocol volgen voor een klinische diagnose. Dit protocol is een gestructureerde manier om de symptomen te beoordelen. Waarschijnlijk volgt je huisarts de NHG-Standaard Acute keelpijn. De NHG-Standaard Acute keelpijn geeft richtlijnen voor de diagnostiek en het beleid bij keelpijn die korter dan veertien dagen bestaat en waarbij een infectieuze oorzaak wordt verondersteld.

   • De bekendste methode is de centorscore. De arts geeft positieve of negatieve punten voor tekenen en symptomen: +1 punt voor melkachtige, witte vlekjes op de amandelen, +1 punt voor gevoelige lymfeklieren, +1 punt voor koorts, +1 punt als de patiënt jonger dan 15 jaar is, +0 voor een leeftijd tussen de 15-45 jaar, -1 punt voor ouder dan 45, en -1 voor hoest.
   • Als de score tussen de 3-4 punten is, is er 80% kans dat je een streptokokkeninfectie groep A hebt. Dat betekent dat de uitslag positief is. De infectie moet dan bestreden worden met antibiotica, en je huisarts zal de juiste behandeling voorschrijven.
4. 
   4
   Vraag je huisarts naar een snelle streptokokkentest. Onderzoek heeft aangetoond dat de individuele of gecombineerde symptomen de aanwezigheid van de streptokokkenbacterie als oorzaak van acute keelpijn maar matig betrouwbaar voorspellen. Een snelle antigeentest kan in de huisartsenpraktijk worden uitgevoerd en duurt maar een paar minuten.

   • De huisarts gebruikt een wattenstaafje om wat vloeistof achter uit de keel te schrapen. Deze vloeistof wordt meteen onderzocht en binnen 5 tot 10 minuten krijg je de uitslag.
5. 
   5
   Vraag de huisarts om een keelkweek. Als de uitslag van de snelle test negatief is, maar je wel andere symptomen van een streptokokkeninfectie vertoont, wil de huisarts misschien een uitgebreidere test doen, ook wel bekend als een keelkweek. Bij een keelkweek wordt geprobeerd de bacteriën buiten de keel in het laboratorium te koloniseren. Als de bacteriekolonie zich buiten je keel vermenigvuldigt, is het makkelijker om grotere groepen streptokokkenbacteriën te ontdekken. De arts gebruikt waarschijnlijk een combinatie van de centorscore, een snelle streptokokkentest en een keelkweek, afhankelijk van zijn of haar klinische oordeel.

   • Hoewel je met de snelle test meestal al goed kunt beslissen of de streptokokkenbacterie aanwezig is, zijn er ook wel fout-negatieve uitslagen bekend. Een keelkweek is bijvoorbeeld veel accurater.
   • Een keelkweek is niet nodig als de snelle test positief is, want de snelle test onderzoekt direct op antigenen op de bacterie, en geeft alleen een positieve uitslag als er een bepaalde hoeveelheid bacteriën aanwezig is. Dit wijst erop dat onmiddellijke behandeling met antibiotica noodzakelijk is.
   • De huisarts neemt een beetje vloeistof met een wattenstaafje achter uit de keel. Dit wordt naar het laboratorium gestuurd waar de vloeistof op een agarplaat wordt overgebracht. Dan volgt een incubatietijd van 18 tot 48 uur, afhankelijk van de methode die dit specifieke laboratorium gebruikt. Als je een streptokokkeninfectie hebt, zullen de groep-A-streptokokkenbacteriën op het schaaltje groeien.
6. 
   6
   Leer meer over andere onderzoeken. Sommige artsen verkiezen een Nucleic Acid Amplification Test (NAAT) boven de keelkweek als de snelle test negatief is. Deze test is accuraat en geeft binnen een paar uur de uitslag, in tegenstelling tot de incubatietijd van 1 tot 2 dagen die de kweelkweek vereist.
7. 
   7
   Neem antibiotica als je huisarts je die voorschrijft. Een streptokokkeninfectie is een bacteriële infectie, die effectief te behandelen is met antibiotica. Als je weet dat je allergisch bent voor bepaalde antibiotica (zoals bijvoorbeeld penicilline), is het belangrijk dat je dat aan je huisarts laat weten zodat hij/zij een geschikt alternatief kan geven.

   • Meestal duurt een antibioticakuur maximaal 10 dagen (afhankelijk van het soort antibiotica dat je arts je voorschrijft). Zorg dat je de kuur helemaal afmaakt, ook al voel je je beter voordat je klaar bent.
   • Penicilline, Amoxicilline, cephalosporinen, en Azithromycine zijn allemaal soorten antibiotica die worden voorgeschreven om een infectie te behandelen. Penicilline wordt vaak gebruikt bij een streptokokkeninfectie. Er zijn echter mensen die allergisch zijn voor dit middel. Laat het je huisarts weten als dat bij jou het geval is. Amoxicilline werkt ook goed tegen een streptokokkeninfectie. Het lijkt op penicilline wat betreft effectiviteit, en het kan maagzuur beter weerstaan zodat het makkelijker in je systeem wordt opgenomen. Daarnaast heeft het een breder spectrum dan penicilline.
   • Azithromycine, Erythromycine, of cephalosporinen worden vaak gegeven als alternatief voor penicilline, wanneer de patiënt daarvoor allergisch is. Let op dat Erythromycine vaker bijwerkingen aan het spijsverteringsstelsel geeft.
8. 
   8
   Zorg dat je je prettig voelt en hou rust terwijl de antibiotica hun werk doen. Meestal duurt het herstel net zo lang als de antibioticakuur (maximaal 10 dagen). Geef je lichaam de gelegenheid om te herstellen.

   • Extra slaap, kruidenthee en veel water helpen de keelpijn te verlichten terwijl jij herstelt.
   • Het kan ook helpen om koude dranken en ijslollies te eten om de pijn te verzachten.
9. 
   9
   Ga op controle bij je huisarts als dat nodig is. Na een dag of 2-3 zou je je beter moeten gaan voelen; als dat niet zo is, of als je nog steeds koorts hebt, bel dan je huisarts. Als je een allergische reactie op de antibiotica lijkt te hebben, bel je huisarts dan ook onmiddellijk. Tekenen van een allergische reactie zijn bijvoorbeeld uitslag, rillingen of zwelling nadat je de antibiotica hebt genomen.
   Advertentie

Tips

• Blijf minstens 24 uur na het beginnen van de behandeling van de streptokokkeninfectie thuis.
• Deel geen kopjes, bestek of lichaamsvloeistoffen met mensen die een streptokokkeninfectie hebben.

Advertentie

Waarschuwingen

• Een streptokokkeninfectie moet worden behandeld met antibiotica. Anders kan reumatische koorts ontstaan, een ernstige ziekte die het hart en de gewrichten kan aantasten. Deze aandoening kan zich 9 tot 10 dagen na de eerste symptomen ontwikkelen, dus snelle actie is aan te raden.
• Ga meteen naar de huisarts als je geen vloeistoffen kunt inslikken, tekenen van uitdroging vertoont, je eigen speeksel niet kunt inslikken of ernstige nekpijn of stijfheid van de nek hebt.
• Let op dat de ziekte van Pfeiffer ongeveer dezelfde symptomen als een streptokokkeninfectie kan geven, of dat het naast een streptokokkeninfectie kan optreden. Als je een negatieve uitslag krijgt na een streptokokkenonderzoek, maar de symptomen blijven aanwezig en je bent extreem moe, vraag dan aan je huisarts om te testen op de ziekte van Pfeiffer.
• Als je behandeld bent voor een streptokokkeninfectie, bel de huisarts dan als je urine de kleur van cola krijgt, of als je minder urine produceert. Dat kan betekenen dat je nierontsteking hebt, wat een mogelijke complicatie is van een streptokokkeninfectie.

Advertentie