Schaduw aanbrengen in een tekening

Maak je schetsen en tekeningen nog realistischer door te leren hoe je moet arceren. Het aanbrengen van schaduw voegt diepte, contrast, karakter en zelfs beweging toe aan je tekeningen, door de schaduwen en highlights van objecten weer te geven. Leer hoe je schaduw aanbrengt in je tekeningen, gewoon voor je eigen plezier of om je tekenvaardigheden te vergroten.

Stappen

Pdf downloaden

1
Kies de juiste materialen. Je kunt natuurlijk tekenen met een gewoon potlood en printpapier, maar voor subtielere tonen is het noodzakelijk om gespecialiseerde kunstenaarspotloden aan te schaffen. Goedkope potloden vind je in de meeste hobbywinkels. Als je het kunt krijgen, gebruik dan stevig papier met een fijne korrel zodat het arceerwerk goed wordt opgenomen.
- Kunstenaarspotloden zijn er in verschillende hardheden. Deze worden aangegeven op het potlood door een ‘B’ of ‘H’. ‘B’ is een zacht potlood en meestal beschikbaar in 8B, 6B, 4B en 2B, waarbij 8B het zachtst is. ‘H’ is een hard potlood, waarbij ‘8H’ het hardst is en ‘2H’ het minst hard.
- Gebruik voor het betere arceren het zachtste potlood dat je hebt. Hiermee kun je mooie zachte tonen aanbrengen, iets wat met een hard potlood erg moeilijk is.
- Gewone potloden zijn meestal HB, wat tussen hard en zacht inzit. Heb je niets beters om mee te tekenen dan kun je die gerust gebruiken, maar een zachter potlood is gemakkelijker om mee te werken.
- Papier dat te glad (printerpapier) of te ruw is, is erg moeilijk om op te arceren. Gebruik liever tekenpapier van goede kwaliteit.^[1]XBron
2
Maak een lijntekening van je onderwerp. Teken een object na, of maak er een foto van. Zorg dat je onderwerp niet beweegt en dat je voldoende tijd hebt om er een lijntekening van te maken.
- Kijk in en om je huis om ideeën op te doen. Bloemen, planten, keukengerei of klokken zijn dankbare onderwerpen. Of kies dingen die je verzamelt, zoals beeldjes of hoeden.
- Maak gebruik van de negatieve ruimte om een beter kloppende tekening te maken. Negatieve ruimte is de ruimte en de vorm rond je onderwerp. Teken je bijvoorbeeld een stoel, dan is deze opgebouwd uit de ruimte tussen de poten en de leuningen.
- Als je gebruikmaakt van een foto, dan is het handig om deze eerst om te zetten naar grijswaarden, voor je er een afdruk van maakt. Dit helpt om een beter inzicht te krijgen in de schaduwwaarden, omdat je onderwerp al in grijswaarden wordt weergegeven.
3
Maak een waardenschaal. Toonwaarden bestaan uit de lichte en donkere gebieden van je tekening. Een waardenschaal helpt je om te bepalen wat voor schaduw je waar in je tekening kunt aanbrengen. Een complete waardenschaal heeft een bereik van wit naar zwart, met diverse tinten grijs ertussenin. Maar de meeste objecten teken je hoogstens met 5 aangrenzende schaduwwaarden.
- Om een waardenschaal te maken begin je met het tekenen van een lange rechthoek. Dit kun je op een apart stuk papier doen, of in de hoek van je tekening.
- Deel de rechthoek op in 5 vierkanten en nummer ze van 1 tot 5. Je kunt meer dan 5 doen als je beter wordt in het aangeven van schaduwwaarden, maar 5 is goed om mee te beginnen.
- Zorg dat je werkt van licht naar donker, van 1 naar 5. Je begint met wit en eindigt met een donkergrijs. Ertussen werk je de grijstonen uit.
- Het is niet goed om zowel wit als zwart in je schaduwwaarden te hebben, behalve als het object door een directe, felle lichtbron wordt verlicht. In alle andere gevallen werk je slechts met grijstinten.
4
Bepaal waar de lichtbron komt. Je geeft de tinten aan weg van de lichtbron; de lichtste gebieden zijn die welke het dichtst bij het licht staan, en de donkerste gebieden zijn het verst ervan verwijderd.
- Let vooral ook op glans en reflecties, omdat dit de lichtste delen van de tekening zijn. Geef deze gebieden aan in je tekening.
- Een lichtbron creëert schaduwen die je zal moeten invullen. De schaduwen zijn wat een tekening realistisch maakt, dus vergeet ze niet.
5
Kies een methode om de tonen aan te geven. Afhankelijk van het onderwerp, de lichtbron en het effect dat je wilt bereiken, kun je kiezen uit verschillende manieren om tinten grijs te maken. De meest gebruikte zijn arceren, kruis-arcering en arceren in cirkels.
- Arceren is een techniek waarbij je allemaal parallelle lijntjes tekent, vlak naast elkaar, en waarmee je tonen in een tekening aangeeft. Dit werkt het best bij objecten die weinig textuur hebben, of die van nature uit lijnen bestaan, zoals haar.
- Kruis-arcering is een techniek waarbij je kruisjes zet in je tekening. Dit is een geweldige manier om snel en gemakkelijk een gebied donkerder te maken, terwijl je tegelijkertijd textuur aan de tekening toevoegt.
- Toon aanbrengen met cirkels doe je door kleine, elkaar overlappende cirkels te trekken. Je kunt veel verschillende texturen creëren door de cirkels verder uit elkaar te plaatsen en door het gebruik van zwaardere lijnen, of je maakt een vloeiendere, zachte tint door de cirkels klein en dicht bij elkaar te houden.^[2]XBron
6
Maak een tijdelijke inkleuring van je tekening. Omdat je nog steeds in de ‘schetsfase’ van je tekening bent is het beter om niet al te donker te werken, zodat je schaduwen kunt verwijderen. Dit betekent dat je licht op het potlood drukt, en de gebieden die moeten worden ingevuld nauwelijks een grijstint geeft.
- Laat de helderste delen van de tekening wit, of gebruik je gum om potlood te verwijderen en zo een hooglicht of een reflectie te maken.
- Keer steeds weer even terug naar je onderwerp om dit te vergelijken met je tekening. Zorg dat je de belangrijkste schaduwen en weerkaatsing op de juiste plek heb staan.
7
Voeg meer lagen toe aan de arcering. Maak het geleidelijk aan donkerder, waarbij er elke keer een dunne laag arcering overheen wordt aangebracht. Het contrast tussen lichte en donkere gebieden zou nu steeds duidelijker moeten worden.
- Gebruik je schaduwwaardenschaal als gids. Dit helpt om consistent te blijven tijdens het tekenen.
- Neem de tijd. ‘Dit proces lijkt op het langzaam ontwikkelen van een zwart-witfoto in de donkere kamer. Geduld is in deze fase een sleutelelement.’
- Terwijl je de grijstinten verdiept, verdwijnt de lijntekening langzaam. In het echte leven hebben dingen geen omlijning – simpelweg een verandering in waarde. Hetzelfde geldt voor je tekening; maak de lijntekening niet steeds donkerder, maar de schaduwen.
8
Meng de gearceerde oppervlakken. Gebruik een doezelaar voor de mooiste, vloeiendste overgang. Hiermee maak je ruwe lijnen zachter en worden de schakeringen geleidelijker en realistisch. Houd de doezelaar op dezelfde manier vast als een potlood. Druk eerst lichtjes tot je weet hoeveel je wilt mengen. Je kunt altijd nog een keer mengen.
- Je kunt eventueel ook je vingertoppen of wattenstaafjes gebruiken om de lijnen zachter te maken, als je geen doezelaar bij de hand hebt.
- Gebruik een gum om die plekken uit te gummen waar het lichter hoort te zijn en die per ongeluk grijs zijn geworden door het mengen. Dit kan aan de rand van de lijntekening zijn, of op die plekken waar er direct licht is.^[3]XBron
- Vergeet niet dat de meeste mensen, zelfs bekende kunstenaars, ooit ook niet zo goed waren als dat ze nu zijn.
Advertentie

Tips

Leg een stuk papier tussen je hand en de tekening. Hiermee voorkom je vlekken op je tekening.
Houd je potlood bijna horizontaal ten opzichte van je papier, waarbij je potlood plat ligt als je tinten grijs aanbrengt, in plaats van de punt te gebruiken. Hiermee krijg je zachter ingekleurde gebieden.
Gebruik kneedgum als je per ongeluk vlekken maakt op je tekening. Kneedgum zorgt ervoor dat potloodlijnen volledig worden verwijderd, zonder het papier te beschadigen.
Gebruik een sterke lichtbron. Hiermee benadruk je het contrast tussen licht en schaduw.

Advertentie