Oude boeken schoonmaken

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Vuil, vlekken en geurtjes verwijderen

Ernstige schade herstellen

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Oude boeken zijn een charmante schakel met het verleden, maar wel een fragiele. Stof, lichte vlekken en potloodvlekken zijn vrij gemakkelijk te verwijderen. Ernstiger schade door insecten, zuur of vocht is moeilijk, maar niet onmogelijk te herstellen. Als je een antiek boek behandelt, kun je het herstellen ervan misschien het best aan een professional over laten.

Stappen

Methode 1

Methode 1 van 2:

Vuil, vlekken en geurtjes verwijderen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Blaas stof van de randen. Houd het boek gesloten en blaas het stof van elke rand van de pagina's. Verwijder hardnekkig stof met een schone, droge verfkwast of een zachte, nieuwe tandenborstel.
2. 
   2
   Verwijder vlekken en potloodstrepen met een kneedgum. Dit is zachter dan een standaard gum, maar je moet het toch met veel zorg hanteren, om te voorkomen dat het papier scheurt. Werk het kneedgum slechts in één richting.
3. 
   3
   Verwijder hardnekkig vuil met Absorene, een reiniger voor boeken. Dit is een zachte en plooibare pasta die vuil en rookresten van pagina's en stoffen boekbanden verwijdert. Rol het voorzichtig over het papier om vuil op te pikken.
4. 
   4
   Maak in leer gebonden volumes schoon. Breng een beetje heldere schoensmeer of reinigingspoets aan met een zachte doek. Test eerst op een hoek van het boek om er zeker van te zijn dat er geen inkt wordt verwijderd. Veeg de schoenpoets af met een schone doek nadat je het vuil hebt verwijderd.
5. 
   5
   Maak stoffen boekomslagen schoon. Reinig de omslag zorgvuldig met een kneedgum. Overmatig vuil kan een met wasverzachter bevochtigde doek vereisen, maar let op: dit verhoogt het risico op beschadiging of schimmelvorming. Zorg ervoor dat het boek volledig droog is voordat je het opbergt.
6. 
   6
   Veeg met een licht vochtige doek als laatste redmiddel. Dit is alleen aan te bevelen op omslagen van paperbacks en waterdichte omslagen. Je kunt dit ook proberen op bijzonder hardnekkig vuil, als je het risico van verdere schade aandurft. Je kunt dit risico als volgt minimaliseren:

   • Neem een doek van microvezel of een ander pluisvrij materiaal.
   • Spoel de doek uit met zeer heet water en wring hem vervolgens grondig uit.
   • Wikkel een droge handdoek om de doek en wring deze opnieuw uit. Verwijder de doek, die nu nauwelijks meer vochtig zou moeten zijn.
   • Veeg voorzichtig het vuil van de omslag en zeer licht van de randen van de pagina's.
   • Wrijf het boek onmiddellijk daarna met een droge doek.
7. 
   7
   Verwijder kleverige resten. Etiketlijm of andere resten zijn goed te verwijderen met een beetje babyolie of bakolie op een watje. Druk stevig op het watje en werk het in tot de lijm loskomt. Verwijder de olie met een schoon watje.

   • Olie kan vlekken veroorzaken op een bepaald materiaal. Test eerst op een hoek.
8. 
   8
   Absorbeer geurtjes. Als het boek muf ruikt, doe het dan samen met iets dat geuren en vocht kan absorberen ergens in. Probeer een sok gevuld met kattenbakvulling of rijst, of plaats het boek op een krant met talkpoeder.

   • Zonlicht maakt dit zeer effectief. Halfschaduw is een compromis dat het vervagen van de kleur zal beperken.
   Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 2:

Ernstige schade herstellen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Laat natte boeken drogen. Boeken die zijn blootgesteld aan waterschade of lekkage, of in het water zijn gevallen, moeten langzaam en zorgvuldig worden gedroogd. Een keukenkast met veel ventilatie is ideaal, maar je kunt ook een oppervlak naast een radiator of een zonnig raam gebruiken. Open het boek om de lucht te laten circuleren en blader regelmatig een paar pagina's verder, om te voorkomen dat ze aan elkaar gaan plakken. Eenmaal volledig droog, leg je er meerdere zware boeken op, om de pagina's plat te maken en het uiterlijk te herstellen.

   • Laat je niet verleiden om een haardroger, oven of ventilator te gebruiken. Dit kan gemakkelijk pagina's beschadigen en ze losmaken van de rug.
2. 
   2
   Vries boeken in die door ongedierte zijn aangetast. Als het boek vol zit met kleine gaatjes, of als er stukjes papier afschilferen als je het verplaatst, kan het boek besmet zijn met boekmijten of ander papier-etend ongedierte. Om verdere schade te voorkomen doe je het boek in een afsluitbare diepvrieszak, met de lucht eruit geperst. Plaats de zak een aantal weken in de vriezer om insecten en eitjes te doden.
3. 
   3
   Controleer op tekenen van schimmel. Schimmel veroorzaakt meestal een sterke muffe geur. Elk boek met kromgetrokken bindingen, natte of aan elkaar geplakte pagina's, of duidelijke waterschade loopt ook het risico op schimmel. Helaas is schimmelschade uiterst moeilijk te repareren zonder een professional in te huren. Sla het boek in een warme, droge plaats op om verdere schade te beperken.

   • Als je een harige, witte of grijze schimmel op de pagina's ziet, veeg deze dan voorzichtig weg met een zachte doek.
4. 
   4
   Repareer de binding van het boek. In ernstige gevallen kun je de binding herstellen of een nieuwe maken. Hoewel het niet moeilijk is met een beetje oefening, is het beter om dit niet te proberen op zeldzame of waardevolle boeken.
5. 
   5
   Win professioneel advies in. Elke bibliothecaris of handelaar in zeldzame boeken zou je moeten kunnen adviseren over meer gespecialiseerde zaken. Als je een waardevol of antiek boek hebt, overweeg dan om een professionele archivaris in te schakelen om de reparaties uit te voeren.
   Advertentie

Tips

• Bewaar de boeken verticaal op een plank, met de rug naar buiten gericht. Vermijd direct zonlicht, sterke geuren en vocht.

Advertentie

Waarschuwingen

• Gebruik nooit water om papier of een niet-waterdichte hoes schoon te maken. Dit kan verdere vlekken en kromtrekken veroorzaken en het boek kwetsbaar maken voor schimmelvorming.

Advertentie

Benodigdheden

• Zachte, schone tandenborstel of verfkwast
• Kneedgum
• Absorene boekenreiniger
• Microvezeldoekje
• Babyolie (voor lijmresten)