Cranberry's kweken

Cranberry's (of veenbessen) zijn wrangzure rode bessen die veel gebruikt worden in sauzen, taarten en sappen. Daarnaast zijn ze een populaire aanvulling in salades en worden ze gedroogd als snack gegeten. De laatste jaren zijn cranberry's ook bekend geworden vanwege hun gezondheidskwaliteiten, voor een groot gedeelte vanwege hun hoge gehalte aan vitamine C en antioxidanten. Cranberry's worden vooral commercieel geteeld, en kunnen ook thuis gekweekt worden. Begin met Stap 1 hieronder om te leren hoe je cranberry's kunt kweken.

Deel 1

Deel 1 van 3:

De cranberry's planten

Pdf downloaden

1
Kies een cranberryvariëteit. Er zijn verschillende variëteiten cranberryplanten die thuis gekweekt kunnen worden. De keuze van de variëteit hangt af van waar je de cranberry's voor wilt gebruiken.
- Hawes cranberry's zijn kleine, rode bessen. Ze komen oorspronkelijk uit de Amerikaanse staat Massachusetts. Ze zijn gemakkelijk te kweken en blijven na het oogsten lang vers, als je ze op de juiste manier bewaart.
- Stevens cranberry's zijn een hybride-variant van de cranberry, gekweekt voor een hogere productie en goede ziekteresistentie. Ze zijn groot en helderrood van kleur.
- Twee andere variëteiten zijn de Ben Lear (grote, bordeauxrode bessen) en de Early Black (kleine, dieprode bessen). Maar voor beginners zijn deze varianten niet aan te raden, aangezien ze moeilijker zijn om voor te zorgen en vatbaarder voor ziekten en insectenbesmetting dan de andere varianten.^[1]XBron
2
Plant ze in de juiste tijd van het jaar. Cranberry's groeien het beste in groeizones twee en vijf, en doen het dus uitstekend in het Nederlandse klimaat. Ze kunnen op verschillende momenten in het jaar geplant worden, afhankelijk van de leeftijd van de plant.
- Stekken en zaailingen kunnen gedurende de hele herfst geplant worden, van oktober tot begin november. Ze kunnen ook in de lente geplant worden, van midden april tot eind mei.
- Gewortelde planten van drie jaar -- die nog steeds actief groeien -- kunnen soms in de zomer geplant worden, op voorwaarde dat ze in een pot aangekocht zijn.
3
Bereid de grond voor. Cranberry's hebben unieke behoeftes als het gaat om de grond -- ze hebben grond nodig met een lage pH-waarde die veel organisch materiaal bevat. Om die reden is het vaak nodig om de aanwezige grond te vervangen in plaats van te proberen om het aan te passen.
- De gemiddelde afmeting van een stuk land voor cranberry's is 1 bij 2,5 meter. Maar, als je een enkele plant kweekt, dan is een stukje grond van een halve meter bij een halve meter ruim voldoende.
- Graaf op het stukje grond voor de cranberry's de grond uit tot een diepte van 15 tot 20 cm. Vul daarna het gat met veenmos en meng daar 200 gram beendermeel met 400 gram bloedmeel doorheen.
- Optioneel kun je daar nog een kop Epsomzout en 400 gram natuurfosfaat aan toevoegen. (Deze hoeveelheden zijn voor een stuk land van 3 m², dus pas dit naar behoefte aan).
- Voor je gaat planten moet je de grond goed natmaken (maar doorweek het niet). Je kunt dit doen door het stuk grond met de tuinslang te besproeien, waarbij je de grond zo nu en dan omwoelt om het beter te laten absorberen.^[2]XBron
4
Plant de stekjes of zaailingen. Cranberryplanten worden niet uit zaad gekweekt maar van een jaar oude stekjes of drie jaar oude zaailingen
- Het is belangrijk om je ervan bewust te zijn dat cranberryplanten geen fruit produceren tot ze drie of vier jaar oud zijn -- dus je keuze voor stekken of zaailingen hangt af van hoe snel je fruit wilt.
- Als je ervoor kiest om cranberrystekken te planten, plant ze dan in de voorbereide natte grond, waarbij je ongeveer 30 cm ruimte laat tussen de planten. De wortelkluit van elke plant moet ongeveer 5 cm onder de grond zitten.
- Als je ervoor kiest om een drie jaar oude zaailing te planten, laat dan ongeveer 90 cm ruimte vrij tussen de planten.
5
Een andere mogelijkheid is om de cranberry's te kweken in een pot. Cranberryplanten groeien het beste in de volle grond, waar ze ruimschoots de ruimte hebben om hun uitlopers te laten verspreiden. Maar het is wel mogelijk om een enkele plant in een grote pot te kweken, als je daar de voorkeur aan geeft.
- Vul de pot met veenmos en plant daar een drie jaar oude zaailing in. Geef de plant de kans om uitlopers te ontwikkelen binnen de pot (aangezien deze zich zullen wortelen en fruitdragende stammen zullen vormen), maar snoei alles wat daarbuiten komt. Je kunt deze grond ook bemesten met een meststof met een laag stikstofgehalte, aangezien dit de groei van uitlopers zal beperken.
- Cranberryplanten in potten zullen elke paar jaar vervangen moeten worden (in tegenstelling tot de exemplaren in de volle grond die zichzelf onbeperkt in stand houden).
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Zorgen voor de cranberryplanten

Pdf downloaden

Cranberryplanten kunnen niet goed concurreren tegen onkruid, dus is het erg belangrijk om de grond, vooral in het eerste jaar, regelmatig te wieden. Gelukkig zal de veenmos die gebruikt is in het stuk grond van de cranberry's de groei van veelvoorkomende onkruidsoorten remmen.^[1]XBron
2
Houd de cranberryplanten goed vochtig. Gedurende het eerste jaar (en ook daarna) zal het nodig zijn om cranberryplanten constant water te geven om de grond vochtig te houden. Als de wortels uitdrogen, zullen de planten doodgaan.
- Het is een veelvoorkomend misverstand dat cranberry's gedurende hun groei gedrenkt of ondergedompeld moeten worden in water. Hoewel de grond altijd nat moet zijn (of minstens vochtig) bij aanraking, zou het niet doordenkt moeten zijn.
- Te veel water kan de groei van wortels vertragen en de wortels ervan weerhouden om de noodzakelijke diepte te bereiken.
3
Bemest de grond. Al snel zullen je cranberryplanten uitlopers aanmaken (lijkend op die van aardbeienplanten) die de grond zullen bedekken en uiteindelijk wortel zullen schieten en “stammen” zullen vormen, wat het deel van de plant is waar bloemen en fruit aan groeien. Om de groei van deze uitlopers te bevorderen, moet de grond van je cranberry's goed bemest zijn.
- Bemest de grond met je cranberry's gedurende het eerste jaar na het planten met een meststof met hoge gehaltes stikstof, wat de groei van uitlopers bevordert. Bemest de grond drie keer -- een keer aan het begin van de groei, een keer wanneer de bloemknoppen komen, en een keer wanneer de bessen zich vormen.
- Om de verspreiding van de uitlopers binnen de grenzen van het stuk grond te houden, kun je de omtrek van het plantbed afzetten met een houten of plastic rand.
- Na het eerste jaar zul je moeten stoppen met het geven van stikstof aan de uitlopers -- hierdoor zullen ze stoppen met uitspreiden zodat ze in plaats daarvan wortel kunnen schieten en stelen vormen. Gebruik vanaf het tweede jaar een bemester zonder stikstof.
- Na het begin van het tweede jaar (en elke paar jaar daarna) zul je de grond moeten bedekken met een dunne (1 cm) laag zand. Dit helpt om de uitlopers te laten wortelen en om onkruid te voorkomen.
4
Bestrijd ongedierte en ziekten. Cranberryplanten zijn vatbaar voor bepaald ongedierte en ziekten, maar die zijn relatief gemakkelijk te bestrijden, mits je weet waar je op moet letten.
- De cranberry-fruitworm is een veelvoorkomend probleem; deze grijze motten leggen hun eieren in de bessen zelf. Als je grijze motten rond je cranberryplanten ziet, dan zul je het veld moeten bespuiten met insecticiden om de eieren te doden.
- Als je de fruitworm niet op tijd bestrijdt, dan zullen de eitjes uitkomen en de wormen de cranberry's van binnenuit opeten. Wanneer dit gebeurt zullen de geïnfecteerde bessen rood worden voordat ze rijp zijn. Je kunt dit bestrijden door de voortijdig rode bessen (vergeleken met het fruit eromheen) te verwijderen.
- Twee andere veelvoorkomende ziekten zijn "red leaf spot" (waarbij er helderrode vlekken verschijnen op de bladeren van de plant) en fruitrot. De behandeling van beide ziekten is hetzelfde -- besproei de cranberryplanten met een organische, koperhoudende fungicide tussen het eind van juni en begin augustus, waarbij je de instructies op het etiket moet volgen.^[2]XBron
5
Snoei de uitlopers vanaf het derde jaar. Van het derde jaar af zul je de cranberryplanten elke lente moeten snoeien om de uitlopers te beheersen en de opstaande stengels te bevorderen.
- Dit kun je doen door het stuk grond met de cranberry's te harken met een tuinhark, tot alle uitlopers dezelfde richting op gaan. Dit maakt het gemakkelijker om de langste uitlopers te herkennen en terug te snoeien. Snoei niet de bestaande opstaande stelen.
- Naarmate de tijd voorbijgaat, zullen je cranberryplanten zich buiten het stuk grond verspreiden. Als dit gebeurt kun je alle planten terugsnoeien in de lente, tot er maar 5 cm groei is boven de aarde. Dat jaar zullen de cranberry's geen fruit geven, maar het volgende jaar zal de normale productie weer komen.
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

De cranberry's oogsten

Pdf downloaden

1
Oogst de cranberry's. Als je drie jaar oude zaailingen hebt geplant, dan kan het zijn dat je cranberry fruit gaat dragen in de daaropvolgende herfst. Maar als je een jaar oude stekken hebt geplant, dan kan het zijn dat je nog drie of vier jaar moet wachten tot je plant fruit produceert.
- Als je plant fruit draagt, dan kun je de bessen elk jaar in september en oktober oogsten. Wanneer de bessen rijp zijn, zullen ze helder of donkerrood zijn (afhankelijk van hun variëteit) en de zaden erin zullen bruin zijn.
- Hoewel commerciële kwekers de cranberry's oogsten door de velden onder water te zetten zodat de cranberry's gaan drijven (en dus gemakkelijker te verzamelen zijn), is dit niet nodig voor hobbykwekers. De cranberry's kunnen gewoon met de hand geplukt worden.
- Het is belangrijk dat je al het fruit geoogst hebt voor de eerste nachtvorst, aangezien cranberry's niet tegen temperaturen onder de -1 graden Celsius kunnen.^[1]XBron
2
Bewaar het fruit. Als het eenmaal geoogst is, zullen cranberry's twee maanden houdbaar zijn, als je het in een luchtdichte bak in de koelkast bewaart -- dit is veel langer dan de meeste fruitsoorten.
- Gekookte cranberry's (of cranberrysaus) blijven in de koelkast een maand goed, en gedroogde cranberry's (die een soortgelijke structuur hebben als rozijnen) kun je tot een jaar goed houden.
3
Bescherm de cranberryplanten in de winter. Het is belangrijk dat je je cranberryplanten in de wintermaanden beschermt tegen bevriezing en uitdroging. Dit kun je doen door het cranberryveld te bedekken met een dikke laag mulch (zoals blaadjes of dennennaalden) voordat de winter begint.
- Je kunt de cranberryplanten weer vrijmaken in het voorjaar (rond 1 april), maar wees erop voorbereid om ze weer te bedekken als er nachtvorst verwacht wordt. Een nachtvorst kan nieuwe scheuten doden en voorkomen dat er dat jaar fruit aan komt.
- Bedek echter nooit je cranberryplanten met transparant of zwart plastic. Daardoor loopt de temperatuur van de grond op en kun je mogelijk je planten doden.
Advertentie