چگونه تخفیف را محاسبه کنیم

محاسبه‌ی تخفیف یکی از کاربردی‌ترین مهارت‌‌های ریاضی است که می‌توانی یاد بگیری. می‌توانی از درصد برای محاسبه‌ی حق‌ سرویس در رستوران، تخفیف‌های فروشگاه‌ها و تعیین نرخ برای خدمات خودت استفاده کنی. اصلی‌ترین روش محاسبه‌ی تخفیف این است که قیمت اصلی را در مقدار اعشاری درصد ضرب کنی. برای محاسبه‌ی قیمت حراجی یک کالا، مقدار تخفیف را از قیمت اصلی کم کن. می‌توانی این کار را با استفاده از ماشین‌حساب انجام بدهی یا قیمت را گرد کنی و تخفیف را در ذهن خودت تخمین بزنی.

مراحل

روش 1

روش 1 از 3:

محاسبه‌ی تخفیف و قیمت حراجی

1. 
   1
   درصد تخفیف را به اعشار تبدیل کن. برای انجام این کار، یک ممیز در انتهای سمت راست درصد در نظر بگیر. ممیز را دو واحد به‌سمت چپ انتقال بده تا درصد به عدد اعشاری تبدیل شود. همچنین می‌توانی از علامت $\%$ در ماشین‌حساب استفاده کنی.

   • برای مثال می‌خواهی قیمت حراجی کفشی را حساب کنی که قیمت آن قبل از تخفیف ۶۹/۹۵ تومان بوده است. اگر مقدار تخفیف این کفش‌‌ ۲۵٪ باشد، باید آن را به عدد اعشاری تبدیل کنی: ${\text{۲۵٪ = ۲۵/۰۰٪ = ۰/۲۵}}$.
2. 
   2
   قیمت اصلی را در عدد اعشاری به‌دست‌آمده ضرب کن. می‌توانی ضرب اعشاری را به‌صورت دستی یا با ماشین‌حساب انجام بدهی. با انجام این کار مقدار تخفیف یا مقدار مبلغی را که از قیمت اصلی کم می‌شود به‌دست خواهی آورد.

   • مثلاً برای محاسبه‌ی تخفیف ۲۵٪ روی یک جفت کفش به قیمت ۶۹/۹۵ تومان باید محاسبه را به این صورت انجام بدهی: ${\text{۶۹/۹۵ × ۰/۲۵ = ۱۷/۴۹}}$
3. 
   3
   تخفیف را از قیمت اصلی کم کن. برای کم‌کردن اعداد اعشاری، ممیز‌ها را در یک ردیف قرار بده و آن‌ها را با همان روش تفریق اعداد صحیح از هم کم کن. یادت باشد ممیز را در جواب نهایی هم لحاظ کنی. همچنین می‌توانی از ماشین‌حساب برای انجام این کار استفاده کنی. نتیجه‌ی حاصل از تفاضل این دو عدد، قیمت حراجی کالای مورد‌نظر خواهد بود.

   • برای مثال اگر قیمت یک جفت کفش ۶۹/۹۵ تومان و مبلغ تخفیف آن ۱۷/۴۹ تومان باشد، برای محاسبه‌ی قیمت حراجی باید به این صورت عمل کنی:${\text{۶۹/۹۵ - ۱۷/۴۹ = ۵۲/۴۶}}$. بنابراین کفش‌ها در حراج به قیمت ۵۲/۴۶ ﷼ فروخته می‌شوند.

روش 2

روش 2 از 3:

تخمین تخفیف و قیمت حراجی

1. 
   1
   قیمت اصلی را به نزدیک‌ترین مضرب ۱۰ گرد کن. برای گرد‌کردن عدد به‌سمت بالا یا پایین، از روش‌‌های معمول گرد‌کردن اعداد استفاده کن.

   • برای مثال اگر قیمت اصلی یک پیراهن ۴۷/۸۹ تومان است، آن را به بالا و به ۵۰ تومان گرد کن.
2. 
   2
   ۱۰درصد قیمت گرد شده را محاسبه کن. برای محاسبه‌ی ذهنی ۱۰٪ قیمت یک کالا باید قیمت مور‌دنظر را بر‌حسب تومان و با اعشار در نظر بگیری. سپس ممیز را یک واحد به‌سمت چپ جا‌به‌جا کن. با انجام این کار عددی را به‌دست می‌آوری که معادل ۱۰٪ است.

   • مثلاً برای محاسبه‌ی ۱۰٪ از ۵۰ تومان باید: ${\text{۵۰ = ۵۰/۰۰ = ۵/۰۰}}$. بنابراین، ۱۰٪ از ۵۰ می‌شود ۵.
3. 
   3
   تعداد ده‌تایی‌های درصد تخفیف را مشخص کن. برای پیدا‌کردن تعداد ده‌تایی‌ها، عدد موردنظر را با روش تقسیم معمولی، بر ۱۰ تقسیم کن. فعلاً نگران محاسبه‌ی ۵ درصد نباش.

   • برای مثال اگر پیراهنی ۳۵٪ تخفیف خورده است، باید بدانی چند تا ده‌تایی در ۳۵ وجود دارد. از آنجایی که ${\text{۳۵ ÷ ۱۰ = ۳/۵}}$، بنابراین تعداد ده‌تایی‌های عدد ۳۵ مساوی است با ۳.
4. 
   4
   ۱۰٪ قیمت گرد‌شده را در ضریب مناسب ضرب کن. این ضریب بر اساس تعداد ده‌‌تایی‌های موجود در درصد تخفیف تعیین می‌شود. از‌آنجایی‌که قبلاً ۱۰٪ قیمت تخفیف را محاسبه کرده‌ای، با ضرب آن در تعداد ده‌تایی، مقدار تخفیف نهایی را پیدا کن.

   • برای مثال اگر ۱۰٪ از ۵۰ تومان برابر است با ۵ تومان، برای محاسبه‌ی ۳۰٪ از ۵۰ تومان باید ۵ را در ۳ ضرب کنی زیرا تعداد ده‌تایی‌های موجود در عدد ۳۰ مساوی ۳ است: ${\text{۵ × ۳ = ۱۵}}$، بنابراین۳۰٪ از ۵۰ تومان برابر است با ۱۵ تومان.
5. 
   5
   درصورت نیاز، ۵٪ قیمت گرد‌شده را هم محاسبه کن. این کار را باید زمانی انجام بدهی که موقع گرد‌کردن مقدار درصد، عدد باقی‌مانده به‌جای ۰، عدد ۵ باشد (مثلاً ۳۵٪ یا ۵۵٪). محاسبه‌ی ۵٪ آسان است زیرا ۵٪ نصف ۱۰٪ است و می‌توانی ۱۰٪ قیمت اصلی را که قبلاً محاسبه کرده بودی، بر ۲ تقسیم کنی.

   • برای مثال اگر ۱۰٪ مبلغ ۵۰ تومان برابر است با ۵ تومان، پس ۵٪ مبلغ ۵۰ تومان برابر خواهد بود با ۲/۵ تومان زیرا ۲/۵ تومان نصف ۵ تومان است.
6. 
   6
   در‌صورت نیاز ۵٪ باقیمانده را نیز به تخفیف اضافه کن. با انجام این کار مقدار تخفیف کالا مشخص می‌شود.

   • مثلاً اگر برای پیراهنی ۳۵٪ تخفیف لحاظ شده باشد، اول باید ۳۰٪ قیمت اصلی را محاسبه کنی که می‌شود ۱۵ تومان. سپس باید ۵٪ باقیمانده را محاسبه کنی که می‌شود ۲/۵ تومان. بنابراین با محاسبه ۳۰٪ و ۵٪ قیمت پیراهن و جمع نتایج محاسبات انجام شده این مبلغ به‌دست خواهد آمد: ${\text{۱۵ + ۲/۵ = ۱۷/۵۰}}$. بنابراین تخفیف تخمینی پیراهن ۱۷/۵۰ تومان است.
7. 
   7
   مبلغ تخفیف را از قیمت گرد‌شده کم کن. با انجام این کار می‌توانی قیمت حراجی آن کالا را تخمین بزنی.

   • برای مثال اگر قیمت گرد‌شده‌ی پیراهن ۵۰ تومان و۳۵٪ تخفیف آن ۱۷/۵۰ تومان باشد، باید به این صورت محاسبه کنی: ${\text{۵۰ × ۱۷/۵۰ = ۳۲/۵۰}}$. بنابراین قیمت حراجی پیراهنی که قیمت اصلی آن ۴۷/۸۹ تومان است و ۳۵٪ تخفیف خورده است، تقریباً ۳۲/۵۰ تومان خواهد بود.

روش 3

روش 3 از 3:

حل نمونه مسائل

1. 
   1
   قیمت دقیق حراجی را محاسبه کن. قیمت اصلی یک تلویزیون ۱۵۴/۸۸ تومان است. این تلویزیون در حال حاضر با ۴۰٪ تخفیف به‌فروش می‌رسد.

   • ممیز را دو رقم به‌سمت چپ جا‌به‌جا کن تا درصد تخفیف به عدد اعشاری تبدیل شود: ${\text{۴۰٪ = ۴۰/۰٪ = ۰/۴۰}}$.
   • قیمت اصلی را در عدد اعشاری ضرب کن: ${\text{۱۵۴/۸۸ × ۰/۴۰ = ۶۱/۹۵}}$.
   • مقدار تخفیف را از قیمت اصلی کم کن:${\text{۱۵۴/۸۸ - ۶۱/۹۵ = ۹۲/۹۳}}$. بنابراین قیمت تلویزیون بعد از اعمال تخفیف برابر خواهد بود با ۹۲/۹۳ تومان.
2. 
   2
   قیمت دقیق دوربینی را که ۱۵٪ تخفیف خورده است حساب کن. قیمت اصلی دوربین ۴۴۹/۹۵ تومان است.

   • ممیز را دو رقم به‌سمت چپ جا‌به‌جا کن تا درصد تخفیف به عدد اعشاری تبدیل شود: ${\text{۱۵٪ = ۱۵/۰٪ = ۰/۱۵}}$.
   • قیمت اصلی را در عدد اعشاری ضرب کن: ${\text{۴۴۹/۹۵ × ۰/۱۵ = ۶۷/۴۹}}$.
   • مقدار تخفیف را از قیمت اصلی کم کن:‌ ${\text{۴۴۹/۹۵ - ۶۷/۴۹ = ۳۸۲/۴۶}}$
3. 
   3
   قیمت حراجی را تخمین بزن. قیمت یک عدد تبلت حدوداً ۱۹۹/۹۹ تومان است. موقع حراج این تبلت با ۴۵٪ تخفیف به‌فروش می‌رسد.

   • قیمت اصلی را به نزدیک‌ترین مضرب ۱۰ گرد کن. ازآنجایی‌که ۱۹۹/۹۹ تومان فقط ۱ تومان با ۲۰۰ تومان فاصله دارد، باید عدد را به بالا گرد کنی.
   • ۱۰٪ قیمت گرد‌شده را حساب کن. اگر اعشار را یک واحد به‌سمت چپ جا‌به‌جا کن، خواهی دید که ۱۰٪ از ۲۰۰/۰۰ می‌شود‌ ۲۰/۰۰ تومان.
   • تعداد ده‌‌تایی‌های درصد تخفیف را مشخص کن. ازآنجایی‌که ${\text{۱۰ × ۴ = ۴۰}}$، بنابراین در ۴۵٪، ۴ عدد ده‌تایی وجود دارد.
   • ۱۰٪ قیمت گرد‌شده را در ضریب مناسب ضرب کن. ازآنجایی‌که درصد تخفیف ۴۵٪ است، باید ۴ را در ۱۰٪ قیمت گرد‌شده ضرب کنی:‌ ${\text{۲۰ × ۴ = ۸۰}}$
   • ۵٪ مبلغ گرد‌شده را محاسبه کن. این مبلغ معادل نصف ۱۰٪ است که می‌شود ۲۰ تومان؛ بنابراین نصف ۲۰ تومان مساوی است با ۱۰ تومان.
   • ۵٪ باقی‌مانده را به مبلغ تخفیف اضافه کن. ۴۰٪ مبلغ برابر است با ۸۰ تومان و ۵٪ مبلغ نیز برابر است با ۱۰ تومان، بنابراین ۴۵٪ مبلغ برابر خواهد بود با ۹۰ تومان.
   • مبلغ تخفیف را از مبلغ گرد‌شده کم کن. ${\text{۲۰۰ - ۹۰ = ۱۱۰}}$.

نکات

• ماشین‌حساب مخصوص محاسبه‌ی تخفیف را در موبایلت نصب کن. می‌توانی عبارت “discount calculator” (ماشین‌حساب تخفیف) را در App Store یا Google Play جستجو کنی. سپس برنامه را باز کن، روی دکمه‌ی درصد بزن و قیمت اصلی کالا را به‌همراه درصد تخفیف تایپ کن. روی دکمه‌ی “Calculate” (محاسبه) بزن تا مبلغ تخفیف را محاسبه کند.
• همچنین می‌توانی به‌جای کم‌کردن مقدار تخفیف از قیمت اصلی، از اول مستقیم قیمت تخفیف‌خورده را محاسبه کنی. درصد تخفیف را از ۱۰۰ کم کن. مثلاً اگر مقدار تخفیف ۳۰٪ است، مانده‌ی مبلغ برابر با ۷۰٪ قیمت اصلی خواهد بود. حالا می‌توانی از روش‌های بالا برای محاسبه‌ی قیمت تخفیف‌خورده استفاده کنی که همان ۷۰٪ قیمت اصلی است استفاده کنی.