Феминизм

XIX үйэ ортотугар Александр II былааска кэлбитин кэннэ Арассыыйаҕа реформалар саҕаламмыттара, уопсастыба арыый көҥүллүк тыынар кыахтаммыта, ол эрээри дьахтар бырааба кэҥээбэтэҕэ. Холобур, 1863 сыллаахха бэс ыйын 30 күнүгэр (урукку халандаарынан бэс ыйын 18 күнүгэр) тахсыбыт саҥа ыйааҕынан Арассыыйа импиэрийэтигэр дьахталлар үрдүк үөрэххэ киирэллэрэ бобуллубута (ол иннинэ да көҥүллэммэт этэ, ол эрээри быһаччы бобуллубат буолан, аҕыйах дьахтар көҥүл истээччи быһыытынан университет лиэксийэлэрин истэллэрэ, төһө да дьупулуом ылар бырааптара суоҕун үрдүнэн). Бу кэми дьахталлар санаалара уһуктуутун, Арассыыйаҕа сыыйа-баайа феминизм үөскээһинин кытта ситимнииллэр.

Фемнизм Арассыыйаҕа үөскээһинигэр улахан кылааты суруйааччы Николай Чернышевскай, бэйиэт уонна публицист Михаил Михайлов (1829-1865) киллэрбиттэрэ. Ону таһынан фемнизм сайдыытыгар көмөлөспүт дьонунан суруйааччы Достоевскайы уонна учуонай Менделеевы ааттыыллар.

Арассыыйаҕа үрдүк университет билиитин ылбыт бастакы дьахталларынан Наталья Корсини (1841-1913) уонна Надежда Суслова (1843-1918) буолаллар. Корсини (ойох тахсан баран Утина) С-Петербурдааҕы университет юридическэй факультетыгар лиэксийэ истибитэ, оттон Суслова — С-Петербург мэдиссиинэ факультетыгар.