Kabinet-Röell
Het kabinet-Röell was een Nederlands behoudend liberaal kabinet dat regeerde van 9 mei 1894 tot 27 juli 1897. Dit anti-Takkiaanse kabinet bestond voor het merendeel uit liberalen. De katholieken krijgen in ruil voor steun aan het kabinet één minister. Het lukt minister Samuel van Houten een nieuwe Kieswet in te voeren, die minder ver gaat dan het voorstel van Tak, maar wel leidt tot groei van het aantal (mannelijke) kiezers.
| Kabinet-Röell | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
groepsportret | ||||
| Premier | Joan Röell | |||
| Beëdiging | 9 mei 1894 | |||
| Demissionair | 28 juni 1897 | |||
| Ontslagdatum | 27 juli 1897 | |||
| Voorganger | Van Tienhoven | |||
| Opvolger | Pierson | |||
| Overzicht kabinetten | ||||
| ||||
Het kabinet weet een aantal belangrijke wetten tot stand te brengen, waaronder een regeling voor de financiële verhouding tussen gemeenten en Rijk. In 1897 treedt het kabinet aan de vooravond van de verkiezingen af, omdat het zijn taak als volbracht beschouwt.
Bijzonderheden bewerken
Tijdens deze kabinetsperiode is er een economische crisis, die vooral de landbouw treft.
De nieuwe Kieswet van Van Houten is ingewikkelder dan het voorstel van Tak van Poortvliet uit 1894. De wet omschrijft welke criteria er gelden als kentekenen van geschiktheid en welstand. Het betalen van belasting blijft het voornaamste vereiste voor het verkrijgen van het kiesrecht. Daarnaast komen er echter - maar in veel geringere mate - huur-, loon-, spaar- en examenkiezers. Dat zijn kiezers die een bepaald bedrag aan huur betalen of loon ontvangen, dan wel spaargeld bezitten of bepaalde examens hebben afgelegd.
De grote steden die tot nu toe één kiesdistrict met meerdere afgevaardigden omvatten, worden gesplitst in enkelvoudige districten. Voortaan moeten kiezers naar een stemlokaal en krijgen ze pas daar het stembiljet uitgereikt. Het aantal kiezers wordt verdubbeld van 300.000 naar 600.000. Naarmate de welvaart stijgt, zal ook het aantal kiezers verder toenemen.
Ambtsbekleders bewerken
| Ambtsbekleders | Ministers / Ministerie | Termijn | Partij | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | jhr.mr. J. (Joan) Röell (1844–1914) | Voorzitter | 9 mei 1894 – 27 juli 1897 | O (Oud- Liberaal) | ||
| Minister | Buitenlandse Zaken | |||||
 | mr. S. (Samuel) van Houten (1837–1930) | Minister | Binnenlandse Zaken | 9 mei 1894 – 27 juli 1897 | ||
 | mr. J.P. Sprenger van Eyk (1842–1907) | Minister | Financiën | 9 mei 1894 – 27 juli 1897 | O (Conservatief- Liberaal) | |
 | mr. W. (Willem) van der Kaay (1831–1918) | Minister | Justitie | 9 mei 1894 – 27 juli 1897 | O (Oud- Liberaal) | |
 | Ph.W. van der Sleyden (1842–1923) | Minister | Waterstaat, Handel en Nijverheid | 9 mei 1894 – 27 juli 1897 | ||
 | luitenant-generaal C.D.H. Schneider (1832–1925) | Minister | Oorlog | 9 mei 1894 – 27 juli 1897 | RK | |
 | jhr. H.M. van der Wijck (1843–1932) | Marine | 9 mei 1894 – 27 juli 1897 | O (Liberaal) | ||
 | mr. J.H. Bergsma (1838–1915) | Minister | Koloniën | 9 mei 1894 – 27 juli 1897 | O (Oud- Liberaal) | |
| Bron: Kabinet-Röell Parlement & Politiek | ||||||
Bronnen, noten en/of referenties
|
