Hellendoorn (gemeente)
Hellendoorn (ⓘ; Nedersaksisch: Heldern) is een gemeente in de streek Salland in de Nederlandse provincie Overijssel. De gemeente telt 36.271 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) op een oppervlakte van 139,03 km². De gemeente behoort tot de Regio Twente.
Gemeente in Nederland  | |||
|---|---|---|---|
.png) | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Overijssel | ||
| COROP-gebied |  Twente | ||
| Coördinaten | 52° 21′ NB, 6° 27′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 138,99 km² | ||
| - land | 137,91 km² | ||
| - water | 1,08 km² | ||
| Inwoners (1 januari 2024) | 36.271? (263 inw./km²) | ||
| Bestuurscentrum | Nijverdal | ||
| Naam inwoners | Hellendoorners | ||
| Belangrijke verkeersaders | N35 N347 N750 N751 Spoorlijnen Zwolle - Almelo en Mariënberg - Almelo | ||
| Station(s) | Daarlerveen & Nijverdal | ||
| Politiek | |||
| Burgemeester (lijst) | Jorrit Eijbersen (VVD) | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen (2019) | € 24.600 per inwoner | ||
| Gem. WOZ-waarde (2019) | € 242.000 | ||
| WW-uitkeringen (2014) | 50 per 1000 inw. | ||
| Overig | |||
| Postcode(s) | 7440-7449, 7683, 7687-7689 | ||
| Netnummer(s) | 0546, 0548 | ||
| CBS-code | 0163 | ||
| CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||
| Website | www.hellendoorn.nl | ||
 Bevolkingspiramide (2023) | |||
| Foto's | |||
 | |||
| Hellendoorn | |||
| |||
Geografie bewerken
Hellendoorn ligt in de provincie Overijssel ten oosten van de Hellendoornse Berg, die deel uitmaakt van de stuwwal Sallandse Heuvelrug. De gemeente Hellendoorn grenst in het noorden aan de gemeenten Ommen en Twenterand, in het oosten aan Wierden, in het zuiden aan Rijssen-Holten en in het westen aan Raalte. In de gemeente Hellendoorn liggen de volgende woonplaatsen:
| Woonplaats (BAG) | Inwoners 2023[1] |
|---|---|
| Daarle | 1.445 |
| Daarlerveen | 1.215 |
| Haarle | 2.100 |
| Hellendoorn | 6.500 |
| Nijverdal | 25.005 |
Aangrenzende gemeenten bewerken
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
 Ommen |  Twenterand | |||
 | ||||
 Raalte |  Wierden | |||
 Rijssen-Holten | ||||
Economie bewerken
Bepalend voor de gemeente Hellendoorn was en is de aanwezigheid van de Koninklijke Stoomweverij (KSW) van de Salomonsons in Nijverdal. Na de fusie in 1957 met Ten Cate in Almelo ontstond het concern Koninklijke Nijverdal-Ten Cate, later kortweg Koninklijke Ten Cate. Het is een van de weinige textielconcerns in Twente die zich vooral door tijdige aanpassing van zijn producten (bijvoorbeeld kunstgras en materialen voor de ruimtevaart) wist te handhaven.
Het dorp Hellendoorn is bekend geworden door de aanwezigheid van het Avonturenpark Hellendoorn. Verder is er in het dorp een ijsfabriek, die tot 1996 het ijsmerk Caraco maakte. Het bedrijf werd in 1985 overgenomen door Unilever en produceert de merken Ben & Jerry's en Ola.
Een museum in Hellendoorn exposeert over het historische Caraco, namelijk het bakkerij- en ijsmuseum.
Verkeer en vervoer bewerken
De sprinter Zwolle - Enschede stopt tweemaal per uur per richting in Nijverdal, de intercity Zwolle - Enschede stopt daar één keer per uur. Het andere station in de gemeente is Daarlerveen aan de Spoorlijn Mariënberg - Almelo dat in de drukke uren tweemaal per uur per richting wordt aangedaan. Vroeger had de spoorlijn Neede - Hellendoorn een station in Hellendoorn en een station Nijverdal-Zuid, maar die lijn is - voor personenvervoer - in 1935 gesloten. De provinciale weg 347 (N347) loopt rondom Hellendoorn, doordat er een kleine ring is aangelegd. Rijksweg 35 (N35) liep dwars door de Grotestraat in Nijverdal en veroorzaakte in de spits grote opstoppingen in het centrum. De gemeente werkte aan een oplossing voor de verkeersproblematiek in het Combiplan Rijksweg 35 en werkte hierbij aan de bouw van een tunnelvariant. De kruising van N347 en N35 veroorzaakte in de ochtend- en avondspits regelmatig file. De Salland-Twentetunnel werd op zaterdagmiddag 29 augustus 2015 feestelijk in gebruik genomen en werd voor één dag Leo ten Brinke-tunnel genoemd, naar degene die het tunnelplan ongeveer 40 jaar voordien had bedacht.
In Hellendoorn en Nijverdal zijn er busverbindingen aanwezig, namelijk buslijn 96 (Nijverdal - Rijssen) en drie buurtbussen: 513 (Nijverdal - Raalte), 594 (Nijverdal - Den Ham/Daarlerveen) en 597 (Nijverdal - Hellendoorn).
Politiek bewerken
Hellendoorn is een overwegend christelijke gemeente, waarin bij de landelijke verkiezingen door veel inwoners op het CDA wordt gestemd. Bij de verkiezingen in 2003 ontving het CDA hier 50,9%. In 2006 daalde dit percentage tot 48%.[2] Bij de verkiezingen in 2010 kelderde het percentage tot onder de 32 procent.[3] Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 waren Hellendoorn en het naburige Twenterand de enige twee gemeenten waarin het CDA nog de grootste partij werd, al kreeg de partij in Hellendoorn nog maar 23,1% van de stemmen.[4]
Gemeenteraad bewerken
De gemeenteraad van Hellendoorn bestaat uit 25 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1998:
| Gemeenteraadszetels | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | 2014 | 2018 | 2022 |
| Lokaal Hellendoorn | 8 | 13* | |||||
| CDA | 10 | 13 | 9 | 8 | 8 | 7 | 5 |
| GroenLinks | 1 | 1 | 2 | 2 | |||
| VVD | 3 | 1 | 1 | 1 | 1 | 3 | 2 |
| ChristenUnie | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 |
| D66 | 1 | 2 | 2 | 1 | |||
| PvdA | 2 | 2 | 1 | 1 | |||
| BurgerBelang | 6 | 6 | 5 | ||||
| PvdA-GroenLinks | 4 | 4 | 5 | ||||
| Gemeentebelangen | 7 | 6 | 2 | 3 | 2 | ||
| Hellendoornse Onafhankelijke Partij | - | - | - | 1 | 2 | ||
| Totaal | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 |
- * Op 13 december 2022 hebben fractievoorzitter Knobben en raadslid Haselhorst het partijlidmaatschap opgezegd van Lokaal Hellendoorn wegens interne spanningen. Enkele dagen later volgden nog drie raadsleden. Wat de gevolgen zijn voor de politiek in Hellendoorn is nog niet bekend.[5]
College van B & W bewerken
Sinds de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 bestaat het college van B & W naast de burgemeester uit twee partijloze wethouders, GroenLinks en VVD. De vier wethouders zijn:
Gea Oord (partijloos)*.
Annemarie Dubbink (partijloos)*.
Peter Lage Venterink (GroenLinks).
Egbert Nijenbanning (VVD).
- * Op 13 december 2022 hebben wethouders Oord en Dubbink het partijlidmaatschap opgezegd van Lokaal Hellendoorn wegens interne spanningen. Wat de gevolgen zijn voor de politiek in Hellendoorn is nog niet bekend.[5]
Monumenten bewerken
In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:
Kunst in de openbare ruimte bewerken
In de gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:
Partnergemeente bewerken
Externe link bewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|
