Pol Pot (kxmer. ប៉ុល ពត - Pŏl Pôt – taxallusi, Shimoliy Kambodja xalqi yoki plantatsiyalardagi qullar uchun kambodjacha nom), haqiqiy ismi – Salot Sar; (1925-yil yoki 1928-yil 19-may, Prek Sbauv, Fransiyaning Kambodja protektorati, Fransiya Hindixitoyi – 1998-yil 15-aprel, An Long Veng, Oddar Meanchey viloyati) – kambodjalik siyosat va davlat arbobi, Kambodja Kommunistik partiya Markaziy qoʻmitasi Bosh kotibi (1963-1981), Kambodja Bosh vaziri (1976-1979), Qizil kxmerlar harakati rahbari. Oʻzini stalincha versiyada marksizmleninizm izdoshi va Stalinning shogirdi deb hisoblagan, Pol Pot davlat arbobi sifatida shakllangan[2][3]. Xuddi shu sababdan SSSRning Stalindan keyingi rahbariyatini revizionizm va haqiqiy marksizm-leninizmdan ogʻgan deb tanqid qiladi[2]. Natijada Qizil kxmerlarning SSSR va sotsialistik lagerning koʻpgina boshqa mamlakatlari bilan munosabatlarida dushmanlik yuzaga kelgan, uning rejimi tashqi siyosatida Xitoyning yordamiga tayangan.

Pol Pot
ប៉ុល ពត
Kambodja Kommunistik partiyasi Bosh kotibi
Mansab davri
1963-yil 22-fevral – 1981-yil 6-dekabr
Prezident Khieu Samphan
Deputat
Oʻtmishdoshi Tou Samouth (1962)
Vorisi lavozim bekor qilingan (partiya tarqatib yuborilgan)
Demokratik Kambodja Bosh vaziri
Mansab davri
1976-yil 25-oktyabr – 1979-yil 7-yanvar
Prezident Khieu Samphan
Deputat
Oʻtmishdoshi Nuon Chea
Vorisi Pen Sovan (1981)
Mansab davri
1976-yil 14-aprel – 1976-yil 27-sentyabr
Oʻtmishdoshi Khieu Samphan
Vorisi Nuon Chea
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Salot Sar

19-may 1925-yil
Prek Sbauv, Kampong Thom viloyati, Kambodja, Fransiya Hindixitoyi
Vafoti 15-aprel 1998-yil(1998-04-15)
(72 yoshda)
Choam, Trapeang Prei [km], Anlong Veng, Oddar Meanchey, Kambodja
14°21′14″N 104°07′17″E / 14.353862°N 104.121282°E / 14.353862; 104.121282
Siyosiy partiyasi
Boshqa siyosiy
birlashmalari
Fransiya Kommunistik partiyasi (1950-yillar)
Turmush oʻrtogʻi
Bolalari Sar Patchata [1]
Taʼlim EFREI (darajasi nomaʼlum)
Imzosi
Harbiy xizmatlari
Mansubligi
Xizmat yillari 1963–1997
Unvoni General
Janglari

Pol Pot boshchiligida kommunizm qurish maqsadi bilan jamiyatni tubdan qayta qurishga harakat qilindi, bu ommaviy qatagʻon, etnik tozalash va ocharchilik bilan kechadi. Uning hukmronligi davridagi voqealarda, turli maʼlumotlarga koʻra, 1 milliondan 3 milliongacha odam halok boʻlgan[4][5][6]. Keyinchalik ushbu hodisa Kambodja genotsidi deb nomlana boshlangan. 1979-yilda Vyetnam istilosi natijasida qizil kxmerlar rejimi hokimiyatdan olib tashlangan. Pol Pot Kambodja oʻrmonlarida yashiringan hamda keyingi yillarda Vyetnam va u qoʻllab-quvvatlagan rejimga qarshi kurashgan tashkilotga rahbarlik qilishda davom etgan. 1998-yilda Pol Pot oʻz sheriklari tomonidan uy qamogʻiga olingan va koʻp oʻtmay vafot etgan. Birlashgan Millatlar Tashkiloti koʻmagida tuzilgan sud keyinchalik uning bir qator sheriklarini genotsidda ayblab hukm qilgan boʻlsa-da, Pol Pot javobgarlikka tortilmadi.

Manbalar

tahrir
  1. „Pol Pot's daughter weds“. The Phnom Penh Post (2014-yil 17-mart). 2014-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-iyun.
  2. 2,0 2,1 Short, Philip. Pol Pot: The History of a Nightmare. – London: John Murray, 2004. – P. 65—67, 147. – ISBN 978-0719565694.
  3. Chandler, David P. Brother Number One: A Political Biography of Pol Pot. – Boulder, San Francisco, and Oxford: Westview Press, 1992. – P. 34. – ISBN 0-8133-0927-1.
  4. Marek Sliwinski, Le Génocide Khmer Rouge: Une Analyse Démographique (L’Harmattan, 1995).
  5. Banister, Judith, and Paige Johnson (1993). „After the Nightmare: The Population of Cambodia.“ In Genocide and Democracy in Cambodia: The Khmer Rouge, the United Nations and the International Community, ed. Ben Kiernan. New Haven, Conn.: Yale University Southeast Asia Studies.
  6. В Камбодже начался суд над «красными кхмерами».