Պրուսերեն

Պրուսերեն ; Prūsiskan, Prūsiska Bila
Տեսակ	մեռած լեզու, կենդանի լեզու և մեռած լեզու
Ենթադաս	Western Baltic?
Երկրներ	Արևելյան Պրուսիա
Խոսողների քանակ	50 մարդ (անհայտ)
Լեզվակիրների թիվը	50
Ռեյտինգ	Մեռած լեզու
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի լեզվի կարգավիճակ	6 մեռած
Դասակարգում	Հնդեվրոպական լեզուներԲալթիկ-սլավոնական լեզուներԲալթյան լեզուներ
Գրերի համակարգ	լատինական այբուբեն
IETF	prg
ISO 639-3	prg
	Prussian language Վիքիպահեստում

Պրուսերեն, հին պրուսերեն, բալթիական պրուսներ ցեղի լեզուն։ Պատկանում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի բալթիական խմբի արմբալթիական ենթախմբին։

Պատմություն խմբագրել

13-րդ դարի տևտոնական օրդենի կողմից պրուսական տարածքը նվաճելու և պրուսերեն կրողների գերմանացման հետևանքով 18-րդ դարի սկզբներին պրուսերենը մահացել է։

Պրուսական անձնանուններից և տեղանուններից բացի, պահպանվել են նաև պրուսերենի գրավոր հուշարձաններ՝ Էլբինգյան (գերմանական-պրուսական) բառարանը՝ կազմված 14-րդ դարի (պարունակում է 802 բառ, մեծ մասամբ գոյականներ), Սիմոն Գրունաուի ժամանակագրության (16-րդ դարի սկիզբ) մեջ ամփոփված պրուսական բառացանկը (100 բառ) են։

Kails rekyse Thoneaw labonache thewelyse
Eg koyte poyte Nykoyte pennega doyte.

Պրուսերեն	հայերեն	լիտվերեն
Kails	բարև	sveikas, labas
rekyse, rikīs	պարոն	?
Tho ne aw	դու ոչ այնքան	tu ne tiek/taip
labonache	սիրել, լավ	labas, geras
thewelyse	ընկեր	tėvelis «батюшка, отец» (?)
eg	եթե	jej
koyte	ուզել	nori(-te)
poyte	խմել	gerti
Nykoyte	չեք ուզում (չես ուզում)	nenori(-te)
peningā	դրամ	pinigus
dōiti	տալ	duoti

պրուսերեն	հայերեն	լիտվերեն
saūli	արև	saulė
deinānakts	օր (բառացիորեն օր ու գիշեր)	para; diena-naktis, dieną-naktį (в выражениях)
Wakaraīna	երեկոյան աստղ	vakarinė «вечерняя»
deinā	օր	diena
nakts	գիշեր	naktis
zemē	հող	žemė
buttan	տուն	būtas «квартира» (как собственность); būstas «жилище, обустройство» (вообще)
stāgs	տանիք	stuogas
azzaran	լիճ	ežeras
undan	ջուր	vanduo
pīws	գարեջուր	alus
pints	ճանապարհ (пѫть)	(su-)pintas «(с-)плетённый» (?); pinta (мера объёма жидкости, ёмкость) (?)
as	ես (азъ)	aš
tū	դու	tu
tāns	նա	tas «тот»
sargs	պահակախումբ	sargas
prasīsenis	հարց	prašymas
plūgs	հերկել	plūgas
siksnā, sawinzli	գոտի	šikšna «выделанная кожа»; šikšnosparnis «летучая мышь»
widātun	տեսնել	matyti; vaidinti, vaidenti «играть, изображать, воображать»; vaiduoklis «привидение»; vaizdas «вид, изображение»; veidas «лицо»
sūisargs	հովանոց	lietsargis; skėtis

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 452)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պրուսերեն» հոդվածին։