ورزقان
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
ورزقان یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان ورزقان است. این شهر که در ۳۵کیلومتری اهر، ۶۵ کیلومتری تبریز و ۱۳۵ کیلومتری جلفا واقع شده، از جمله شهرستانهایی است که به مرکز استان نزدیک است. در نزدیکی این شهر سد مهمی به نام زرآباد واقع شدهاست که بخاطر لذت ماهیگیری و دلانگیز بودن همهساله گردشگران زیادی را به خود جذب میکند.
ورزقان | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | آذربایجان شرقی |
شهرستان | ورزقان |
بخش | مرکزی، خاروانا |
مردم | |
جمعیت | ۶۱۴۰نفر نفر (1395)[۱] |
جغرافیای طبیعی | |
ارتفاع | ۱۶۷۰ متر |
اطلاعات شهری | |
رهآورد | عدس-گندم -جو-به -تمشک جنگلی-عسل-روغن حیوانی-کره-گیاهان دارویی-ماست- سیب -گیلاس -زردآلو -پنیر |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۴۱۴ |
وبگاه | |
شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۳۵ ج |
کد آماری | ۲۱۴۲ |
در ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳، یک بالگرد در نزدیکی شهر سقوط کرد که در آن ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه و سید محمدعلی آل هاشم امام جمعه تبریزمالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی کشته شدند.[۲]
پیشینه ویرایش
پیشینه مردم ورزقان آذربایجانی است و به زبان ترکی آذربایجانی حرف میزنند.[۳][۴]
قدیمیترین اثری که از ورزقان (ورزگان) نام برده صورة الارض ابن حوقل در قرن چهارم است. ورزقان پیشتر یکی از بخشهای تابعهٔ شهرستان اهر بوده و ۳۰۰ روستا در تابعیت این بخش بودهاند. در این زمان، این بخش جزء بزرگترین بخشهای استان آذربایجان شرقی بودهاست؛ ولی بعدها بخشهایی از آن به شهرستانهای جلفا، هریس و تبریز ملحق شدند و شمار روستاهای آن به ۱۶۴ روستا کاهش یافت.[۵]
به هنگام تشکیل شهرستان جلفا در دههٔ ۱۳۶۰ خورشیدی، بخشی از منطقهٔ دیزمار (دهستان دیزمار غربی) شامل شهر سیهرود و روستاهای تابعهٔ آن، از بخش ورزقان جدا شده و به شهرستان جدیدالتأسیس جلفا پیوستند.[۵]
همچنین دهستان خواجه که یکی از دهستانهای تابعهٔ بخش ورزقان بوده، به بخش تبدیل شد. سپس بخش تازهتأسیس خواجه به شهرستان هریس پیوست و بهعنوان دومین بخش این شهرستان شناخته شد.[۵]
دهستان اسپران به مرکزیت روستای ینگیاسپران نیز پیشتر از دهستانهای جنوبی بخش ورزقان اهر بوده که در تقسیمات جدید کشوری و همزمان با مستقلشدن شهرستانهای آذرشهر و اسکو از شهرستان تبریز، به این شهرستان پیوست و از دهستانهای تابعهٔ بخش مرکزی شهرستان تبریز شد.[۵]
مردم ویرایش
مردم ورزقان اصالت آذربایجانی دارند و به زبان ترکی آذربایجانی صحبت میکنند.[۶][۷]
شغل بیشتر مردم ورزقان کشاورزی و دامداری و همچنین معدنکاری است؛ همچنین عدهای در مراکز دولتی مستقر در این شهر مشغول به کار هستند. این منطقه بزرگترین قطب تولید عدس و سومین قطب تولید عسل در سطح استان آذربایجان شرقی است.[۵]
آبوهوا ویرایش
ورزقان در منطقهای کوهستانی واقع شده و دارای تابستانهایی معتدل و زمستانهایی سرد است. ورزقان در میان جنگلهای ارسباران واقع شده است. منطقهای کوهستانی است و اطراف آن را کوههای آق داغ، مشک عنبر، کمتال، جوشون، جله داغ، ایری داغ، کیامکی، خاروانا و پیرسقا فرا گرفتهاند. [۵]
گردشگری ویرایش
در سالیان اخیر سد ورزقان تبدیل به بهشت عاشقان ماهیگیری شدهاست؛ بهطوریکه از مناطق مختلف استان برای تفریح و ماهیگیری به این منطقهٔ زیبا مراجعه میکنند.[۸]
- منطقه گردشگری چیچکلی (در ۳۵ کیلومتری شمال غرب ورزقان)،
- مسجد جامع خاروانا (مربوط به به سدههای ۶ و ۷ هجری قمری)
- خانه امیر ارشد یا داشساختمان (در ۱۲ کیلومتری غرب ورزقان)
- کتیبه میخی سقندل (در ۵ کیلومتری ورزقان)
- آبشار گلآخور (با ارتفاع ۱۲ متر)
- قلعه تاریخی جوشین (در ۲۶ کیلومتری غرب ورزقان (به احتمال زیاد مربوط به زمان مادها)
- قلعه و آبگرم درمانی کاسین
- امامزاده سیدخلیل جوشین
- گنبد اللهالله (مربوط به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه)
- روستای آستمال (با قدمت چند هزار ساله)
- تپه داشباشی یا ارمنی گوللویی
- قلعه کندیبولاغ
- قلعه داشی
- قلعه اژدها داشی
- گورستان سقای
- قلعه سرخه دیزج و تپه اللهلو (همگی با قدمت هزاره اول قبل از میلاد)
- سد حاجیلار و نیروگاه هیدروالکتریک سد حاجیلار
جمعیت ویرایش
طبق آخرین تقسیمات کشوری، شهرستان ورزقان دارای دو بخش به نامهای مرکزی (شامل دهستانهای ازومدل جنوبی، ازومدل شمالی، بکرآباد و سینا) و خاروانا (شامل دهستانهای دیزمار مرکزی، جوشین و ارزیل)، دو نقطه شهری به نامهای ورزقان و خاروانا و ۱۶۳ روستا است.
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰، جمعیت شهرستان ورزقان در حدود ۴۵ هزار و ۷۰۸ نفر (۱٫۲ درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان ۵ هزار و ۳۸۵ نفر برآورد شدهاست. جمعیت شهری این شهرستان ۶ هزار و ۷۵۸ نفر و جمعیت روستایی آن ۳۸ هزار و ۹۵۰ نفر و تعداد خانوار آن ۱۲ هزار و ۲۴۴ خانوار است.
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱390خورشیدی». درگاه ملی آمار. بایگانیشده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۰۸. دریافتشده در ۳ ژانویهٔ ۲۰۱۰.
- ↑ "Iran mourns death of President Raisi and foreign minister in helicopter crash | live updates". AP News (به انگلیسی). Retrieved 2024-05-20.
- ↑ خاماچی، بهروز (۱۳۷۰). فرهنگ جغرافیایی آذربایجان شرقی. تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما). صص. ۳۰۱–۳۰۲.
- ↑ رزمآرا، حاجعلی (۱۳۳۰)، فرهنگ جغرافیائی ایران (آبادیها)؛ جلد ۴: استان ۳ و ۴ آذربایجان، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی کشور، انتشارات دایره جغرافیائی ستاد ارتش.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ «ورزقان». استانداری آذربایجان شرقی. بایگانیشده از اصلی در ۱۴ مارس ۲۰۱۱. دریافتشده در ۲۳ مارس ۲۰۱۱.
- ↑ خاماچی، بهروز (۱۳۷۰). فرهنگ جغرافیایی آذربایجان شرقی. تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما). صص. ۳۰۱–۳۰۲.
- ↑ رزمآرا، حاجعلی (۱۳۳۰)، فرهنگ جغرافیائی ایران (آبادیها)؛ جلد ۴: استان ۳ و ۴ آذربایجان، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی کشور، انتشارات دایره جغرافیائی ستاد ارتش.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۹ اوت ۲۰۱۶. دریافتشده در ۱ ژانویه ۲۰۱۶.