Autoestimulazio (portaera)

Autoestimulazioa edo portaera autoestimulatzailea (ingelesez: stimming^[1]) mugimendu fisikoen eta soinuen errepikapena da, autismoaren espektroan dauden edo arreta-defizitaren eta hiperaktibitatearen nahasmenduaren moduko garapen-desgaitasunak dituzten pertsonengan ohikoa^[2][3]. Pertsona autistek bere burua lasaitzeko modutzat hartzen da^[2]. Terapeutek jokabide hori pertsona hauek duten hipersentsibilitatearen erantzun gisa ikusten dute, modu honetan inguruneko estimuluak blokeatzen baitituzte^[4]. Beste teoria batek dio portaera autoestimulatzaileak antsietatea eta emozio biziak arintzeko modu bat dela^[5].

Oharra: Wikipediak ez du aholku medikorik ematen

Jokabide autoestimulatzaile ohikoenak txalo egitea, kulunkatzea, burua kolpekatzea, soinuak edo hitzak errepikatzea, hatzez kriskitin egitea eta objektuak biraka egitea dira^[6]. Jokabide hau autismoaren seinalea izan daiteke, baina kondizio hori ez dutenek ere egiten dute batzuetan, eta alderik handiena autoestimulazio mota eta maiztasuna da^[7].

American Psychiatric Associationek argitaratutako Buru asalduren diagnosi eta estatistika eskuliburuan, jokabide mota hau autismoaren edo zentzumen-prozesamenduaren nahasmenaren seinaletzat hartzen da^[8].

Hainbat modu daude jokabide estereotipatuak murrizten edo ezabatzen saiatzeko (batez ere autoestimulazio mota jakin bat kaltegarria izan daitekeen kasuetan^[9]), besteak beste, estimulazio-modu alternatiboak eskaintzea eta portaera horiek murrizteko sendagaiak erabiltzea, nahiz eta ez dagoen argi sendagaiak benetan onuragarriak diren^[3]. Autista heldu asko autoestimulazioa guztiz ezabatzeko saiakeren aurka daude, autoerregulaziorako tresna garrantzitsua baita^[10][11][12].

Horrez gain, gaur egun autoestimulatzeko jostailuak ezagun egin dira, portaera autoestimulatzailea duten pertsonentzako alternatiba osasuntsu eta segurua baitira^[13].