Λυγκέας

Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Λυγκέας (αρχ. Λυγκεύς) είναι γνωστά τα παρακάτω δύο διαφορετικά πρόσωπα:

1. Ο ένας από τους «Αφαρητιάδες», γιος του Αφαρέως και της Αρήνης, αδελφός του `Ιδα, με τον οποίο απετέλεσαν θρυλικό ζεύγος διδύμων και συμμετείχαν στην Αργοναυτική Εκστρατεία. Η ζωή και τα κατορθώματα του Λυγκέως και του `Ιδα συνδέονται με τη Μεσσηνία και τη Λακωνία. Ο Παυσανίας γράφει ότι ζούσαν στην πόλη Αρήνη της Μεσσηνίας. Η Βιβλιοθήκη Απολλοδώρου αναφέρει ότι έφεραν στη Μεσσηνία τις αγελάδες που είχαν αρπάξει από την Αρκαδία μαζί με τους Διοσκούρους. Εκεί πήγαν οι Διόσκουροι για να εκδικηθούν τον Λυγκέα και τον Ίδα που είχαν μονοπωλήσει τα κλεμμένα ζώα. Σύμφωνα με άλλες πηγές, η μεταξύ των δύο ζευγών διδύμων μάχη έγινε στη Λακωνία, κοντά στις Αμύκλες Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά, βλ. Ίδας. Ο Λυγκέας φημιζόταν για τη μεγάλη του οξυδέρκεια, έλεγαν μάλιστα ότι μπορούσε να βλέπει ακόμα και αυτά που γίνονταν κάτω από τη γη, ή ανάμεσα από τις πέτρες και τα δέντρα. Ο Λυγκεύς πήρε μέρος στο κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου, ενώ μαζί με τον Ίδα οδήγησαν την Ωραία Ελένη στις Αφίδνες.
2. Λυγκεύς του Άργους, γιος του Αιγύπτου («Αιγυπτιάδης»), που πήρε ως σύζυγό του τη Δαναΐδα Υπερμνήστρα, κόρη του Δαναού και της Ελεφαντίδας. Ο Λυγκέας ήταν ο μόνος από τους Αιγυπτιάδες που δεν δολοφονήθηκε από τη σύζυγό του την πρώτη νύχτα του γάμου τους, επειδή αυτή τον είχε ερωτευθεί πραγματικά. Σύμφωνα με νεότερο μύθο, ο Δαναός και οι κόρες του σκοτώθηκαν από τον Λυγκέα, ο οποίος διαδέχθηκε τον Δαναό στον θρόνο του Άργους, ενώ σύμφωνα με άλλη παράδοση ο Λυγκέας και ο Δαναός συμφιλιώθηκαν και ο Λυγκέας έγινε γενάρχης του βασιλικού γένους των Αργείων. Εξάλλου ο Λυγκέας αναφέρεται και ως ο ιδρυτής της αργολικής πολίχνης Λυρκείας, όπου γινόταν και εορτή προς τιμή του με λαμπαδηφορίες: Κατά την παράδοση, ο Λυγκέας απέκτησε ένα γιο με την Υπερμνήστρα, τον Άβαντα. Μετά τον θάνατό του, ο Λυγκέας ενταφιάσθηκε στο Άργος, όπου υπήρχε και ηρώο του, ενώ στους Δελφούς είχε στηθεί άγαλμά του ανάμεσα στα αγάλματα άλλων εννέα πολύ παλαιών ηρώων και ηρωίδων του Αργούς.