Jer (departament)

Jer
	Departament
Jer
	fr. Gers, oks. Gers
Bayraq	Gerb
	43°39′00″ şm. e. 00°35′00″ ş. u.
Ölkə	Fransa
Daxildir	Oksitaniya
İnzibati mərkəz	Oş
Şuranın sədri	Filipp Marten
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	4 mart 1790
Sahəsi	6.257 km² (34-cü yer)
Saat qurşağı	UTC+1
Əhalisi
Əhalisi	195 489 nəfər (2010) (90-cı yer)
Əhalinin sıxlığı	31,24 nəfər/km² (90-cı yer)
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu	FR-01
	Rəsmi sayt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Jer (fr. Gers, oks. Gers) — Fransa cənub-qərbində, Pireney dağətəyində yerləşən, Oksitaniya regionunun departamenlərindən biri. Sahəsi — 6257 km². İnzibati mərkəzi — Oş. Adı Jer çayından gəlir. Departamentə 31 kanton daxildir.

Coğrafiyası redaktə

Cənub hissəsi və şimaldan tədricən cənubdan şimala qədər, Qaron vadisinə və şərqdən qərbə qədər gedən buzlaq və çay çöküntülərindən ibarət olan Armanyak platosudur. Plato Adur, Jer, Jemon, Baiz və Qaron hövzəsinə aid olan çayların vadilərini kəsişir. Torpağı gil-silikondur. İqlimi (orta yanvar temperatur 4.8 °C, iyul - 20.5 °C). Jer ərazisinin çox hissəsi əkinçiliyə yararlıdır, palıd meşələri və (yuxarıda) ladin meşələri kiçik bir ərazini əhatə edir. (əsasən cənubda, Armanyak yaylasında yerləşir).

Jer departamentinə rayonlar daxildir:

Оş (Auch) — 134 kommun, 86628 nəfər (2013 il);
Kondom (Condom) — 162 kommun, 65626 nəfər;
Mirand (Mirande) — 166 kommun, 38022 nəfər.

Tarixi redaktə

Tarixən departament Qaskon ərazisinin bir hissəsi idi:

1790 - 6 rayonlu Jer departamentinin yaradılması: Oş, Kondom, L'Il-Jurdan, Lektur, Mirand, Noqaro
1800 - rayonların yaradılması (arrondismentov): Oş, Kondom, Lektur, Lombez, Mirand
1926 - Lektur və Lombez bölgələrinin ləğvi.

Əhalisi redaktə

Əhalisi (195,489 nəfər, 2010) Fransız və (təxminən 10%) immiqrantdır (əsasən İspanlar). Rəsmi dil Fransız dilidir, lakin departamentin cənub hissəsinin bəzi sakinləri Qaskon dilindən istifadə edirlər. Jer ərazisində qədim Kondom, Lektur, Marsiak, Flerans və s. şəhərlər yerləşir.

İqtisadiyyatı redaktə

Departamentin iqtisadiyyatının əsası əkinçilikdir. Buğda, qarğıdalı və üzüm yetişdirilir. Cənubun, yüksək hissələrində (mal-qara, qatırlar, donuzlar) heyvandarlıq üstünlük təşkil edir. Sənayenin inkişafı zəifdir, əsas rol kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı (fermer sənayesi, şarapçılık) tərəfindən ifa olunur. Departamentin inzibati mərkəzində - kənd təsərrüfatı mallarında ticarəti gerçəkləşir.

Qalereya redaktə

Xarici keçidlər redaktə

Prefekturasının rəsmi saytı (fr)
Jer, departament // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.