En Zorlu Hedeflere Nasıl Ulaşılır?

Ulaşmanın en zor olduğu hedefler bazen en önemli hedeflerdir. Büyük başarılar için çok fazla zaman ve çaba gerekebilir, bu yüzden kimi zaman hevesin kolayca kırılır ya da bu hedeflerden kolayca vazgeçersin. Eğer önemli bir işi başarmaya çalışıyorsan nereden başlayacağın konusunda ne yapacağını bilemez hâlde bulabilirsin kendini. Belki de o önemli işe zaten başladın ve devam etmek için motivasyon bulmakta zorlanıyorsun. Her iki durumda da planlama yapmak ve yeni alışkanlıklar edinmek, en zorlu hedeflere ulaşmanda yardımcı olabilir.

Kısım 1

Kısım 1 / 2:

Bir Hareket Planı Yapmak

Makaleyi İndir

1
Hedefe bağlılık düzeyini değerlendir. Zor bir hedefe odaklanmadan önce bu hedefi gerçekleştirmeye ne düzeyde bağlı olduğunu kendine sorman önemli. Bağlılık düzeyin, hedefe ulaşmanın önemli bir unsurudur.^{[1]XKaynağı araştırKoestner, R., Lekes, N., Powers, T. A., & Chicoine, E. (2002). Attaining personal goals: Self-concordance plus implementation intentions equals success. Journal of Personality and Social Psychology, 83, 231–244}
- Bu bağlılık, kendin ve hedeflerin arasında yaptığın kişisel bir sözleşme/taahhüt gibidir.
- Zor bir görevi başarma konusunda yeterince bağlılık gösterdiğini düşünmüyorsan bunu başarma ihtimalin de oldukça azalır. Hedefe bağlılık gösterdiğini düşünmüyorsan bu hedefi tekrar gözden geçirmek isteyebilirsin.
2
Sağlam bir hedef koyarak başarı şansını artır. Bireysel hedeflerinde ilerleme ve bu hedeflere ulaşma yolunda birçok faktör etkilidir. Sağlam hedefler aynı zamanda "ZEKİ" hedeflerdir çünkü özel, ölçülebilir, başarılabilir, sonuç odaklı ve zaman kısıtlaması olan hedeflerdir. Hedefin bunlardan her birini içeriyorsa başarı için hazır olursun.^{[2]XKaynağı araştır}
- Belirsiz hedefleri başarmak daha zordur çünkü ne yapman gerektiği ve hedefin ne zaman tamamlanacağı konuları yeterince net değildir.
- Hedefine ulaşamamanın sebebi, o hedefi henüz yeterince net bir şekilde belirlemeyişin olabilir.
- Mesela hedefin "daha iyi bir insan olmak" olsun, bu hedefi gerçekleştirmek muhtemelen imkânsızdır çünkü bu acayip derecede belirsiz bir hedeftir. Ne kadar "iyi" bir insan olursan ol her zaman daha iyisi olabilirsin. Bu durumda iyi bir insan tanımının senin için ne ifade ettiğine dönüp bir bakmak isteyebilirsin. "Daha iyi" bir insan olmak için özel olarak ne/neler gerekiyor? Anneni haftada bir kere araman mı? Ayda 10 saat hayır işleri için gönüllü olarak bir şeyler yapman mı? Ev işlerinin daha büyük bir kısmını üstlenmen mi? Olabildiğin kadar spesifik ol.
3
Hedefini alt hedeflere ayır. Sonraki adım, zorlu hedefini küçük hedeflere ayırmaktır. Bu hedefler de somut ve ölçülebilir olmalıdır.^{[3]XKaynağı araştırFischhoff, B., Slovic, P., & Lichtenstein, S. (1988). Knowing what you want: Measuring labile values. Decision Making: Descriptive, Normative and Prescriptive Interactions, Cambridge University Press, Cambridge, 398-421. (Chapter 18)}
- Hedefini küçük hedeflere ayırman, "büyük" hedefine ulaşmanda aşama aşama bir hareket planı oluşturmanı sağlar.
- Bu, ayrıca yaptığın ilerleme ile ilgili not alma fırsatı da yaratır. Bu sayede motivasyonunu sürdürebilirsin.
- Mesela eğer hedefin fizik alanında doktora derecesi almaksa bunu başarmak için ihtiyaç duyacağın şeyleri düşün. Bir lisansüstü eğitim kurumuna başvurman gerekecek. Buraya kabul edilmen gerekecek. İlk dönemi tamamlaman gerekecek. Alman gereken tüm dersleri geçmen gerekecek. Yeterlilik sınavlarını geçmen gerekecek vesaire.
- Hedefini nasıl küçük hedeflere ayırabileceğini henüz yeterince bilmiyorsan biraz araştırma yapıp başarılabilir alt hedefler oluşturabilirsin.^{[4]XKaynağı araştır}
4
Bir zaman çizelgesi yap. Bir takım alt hedefler oluşturduğunda onları makul bir zaman çizelgesi üzerinde organize et. Her bir hedefi başarmanın ne kadar zaman alacağını da belirt.
- Zaman çizelgesi, sorumluluk alma ve ivedilik duygusuyla hedefe odaklanma konularında sana yardımcı olacaktır.^{[5]XKaynağı araştır}
- Unutma ki bir alt hedefi zamanında tamamlayamaman, başarısız olduğun anlamına gelmez. Böyle bir durumda, zaman çizelgende düzeltme yapman ve bu yola geri dönmen gerekir.
5
Karşılaşabileceğin engeller ile ilgili plan yap. En zor hedefleri başarmak için genellikle birçok zorlu engeli aşmak gerekir. Hedefini başarma yolunda önüne çıkabilecek engelleri düşünmek için kendine biraz zaman ayır.
- Önüne çıkabilecek engellere dair bir fikrinin olması, onlarla başa çıkmak için plan yapma konusunda sana yardımcı olacaktır.^{[6]XKaynağı araştır}
- Mesela maraton koşmak için idman yapıyorsan yoluna ne gibi engeller çıkabilir? İdman yaparken sakatlanabilirsin. Veyahut iş hayatında ya da özel hayatında bir süreliğine idman programına uymanı engelleyebilecek sorunlar çıkabilir. Bunlardan biri gerçekleşirse ne yaparsın?
- Bu yolda önüne çıkan kaçınılmaz tümseklere karşı bir beklenmedik durum planının olması, kendini daha kolay toparlamanda yardımcı olacaktır. Bu plan, engeller planlarınla çakıştığında hiç duraksamadan ilerleme kaydetmende yardımcı olacaktır.
- Muhtemelen her engeli öngöremeyeceksin. Ancak önceden bu engeller hakkında düşünmeye çalışmak, beklenmeyen bir sorunla karşılaştığında bile kendine güvenini artırabilir.
Reklam

Kısım 2

Kısım 2 / 2:

Hedefini Gerçekleştirmek

Makaleyi İndir

1
Düşünme şeklini değiştir. Zor hedefleri başarmada önemli olan hususlardan biri de doğru bir düşünme şekline sahip olmaktır. Bazı şeyler senin kontrolün dışında gelişiyor olsa da kendi kaderini kendinin çizdiğini bilmen önemlidir.
- Birçok insan, yaşamlarını kendilerinin oluşturduğuna değil yaşamlarının başlarına gelen bir şey olduğuna inanır. Bu duruma "dışsal kontrol odağı" denir. Bir şeyler yolunda gitmediğine şansı ya da başka insanları suçlayan bir düşünce şeklidir bu.^{[7]XKaynağı araştır}
- Dışsal kontrol odağı, başarısızlığa neden olan bir düşünce şeklidir. Bunun yerine "içsel" kontrol odağı için gayret et. Bu düşünce şekline göre sen, kendi kaderini kontrol edersin. Bu, zor bir hedefe ulaşma yolunda motivasyonunu kaybetmemeni sağlayan ve sana güç veren bir düşünce şeklidir.^{[8]XKaynağı araştır}
- İçsel konuşmalarına kulak ver. Kendini "bu konuda yapabileceğim hiçbir şey yok" ya da "benim hayatım böyle" diye düşünürken bulursan kendine bunların gerçekten doğru olup olmadığını sor. Gerçekten de kendinin sebep olmadığı zor bir durumun içinde olabilirsin. Böyle bir durumda yenilgiyi kabullenmek yerine bu durumu iyileştirmek için ne yapabileceğini düşün.^{[9]XKaynağı araştır}
- Her zaman bir seçim hakkın olduğunu unutma.
2
Hayatına yapacağı etkiyi sapta. Kendini motive etmenin diğer bir muhteşem yoluysa ulaşmak için gayret ettiğin hedeflerin hayatında yapacağı etkiyi gözünde canlandırmaktır.^{[10]XKaynağı araştırBandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191–215.}
- Kendini çeşitli ilerleme aşamalarında hayal etmek, hedeflerinin faydalı taraflarını görmeni sağlayarak motivasyonunu artırabilir.
- Böylece hedefinin peşinden gitmenin olumlu sonuçlarını düşündüğün süreç, kâğıt üzerinde yazarak beyin fırtınası yapman için uygun bir zaman olabilir.
3
Doğru ortamı yarat. Hedefine odaklanmış kalmanı sağlayacak bir ortam yaratırsan zorlu bir görevi başarman daha kolay olur.^{[11]XKaynağı araştır}
- Mesela alkol bağımlısıysan ve içki içmeyi bırakmaya çalışıyorsan atacağın en önemli adım evindeki tüm içkilerden kurtulmaktır. Muhtemelen normalde beraber içki içtiğin arkadaşlarınla da daha az zaman geçirmen gerekecektir. Bu insanlar, eski alışkanlarına dönmen konusunda seni teşvik edebilir.
- Bunun yerine çevrende hedefleri olan başka insanlar olsun ve bu insanlarla düzenli olarak görüş. Bu, daha çok sorumluluk alma konusunda sana yardımcı olabilir. Eğer bu insanların hedefleri senin hedeflerine benzerse bu insanların sana vereceği faydalı tavsiyeler ya da bilgiler olabilir.^{[12]XKaynağı araştır}
4
Gereken zamanı ayır. Saatlerce (veya günlerce, yıllarca) sıkı çalışarak eninde sonunda zor hedeflere ulaşılır. Bunun başka bir yolu olmadığını anla ve bunun için gereken zamanı ayır.^{[13]XKaynağı araştır}
- Günlük rutininde hedeflerin üzerinde çalışmak için belirli bir zaman ayırmanın sana çok yardımı dokunabilir. Maraton koşmak istiyorsan her gün koşma idmanı için belirli bir zaman ayırdığından emin ol.^{[14]XKaynağı araştır}
- Hedeflerin üzerinde çalışmak, bir süre sonra alışkanlık hâline gelecek. Bu, istikrarlı bir gelişme kaydetmeni ve hedefin üzerinde neredeyse "otomatik" bir şekilde çalışmanı sağlayacak.
5
Motivasyonunu koru (motive olmadığın zamanlarda da ilerleme kaydetmeye devam et). Çünkü en zorlu görevin büyük bir meydan okuma olacağı için motivasyonunu kaybetmen ya da vazgeçmen de kolay olacaktır. Bunu önlemek için yapabileceğin birkaç şey var.
- Destek kullan. Alt hedeflere ulaştığında kendini ödüllendir (pozitif destek). Veyahut kendine, yapmak istemediğin bir şeyden sıvışma olanağını tanı (negatif destek). Kendine yeni bir ayakkabı al ya da ilerleme kaydetmek için kendini ödüllendirmenin bir yolu olarak bir kereliğine evini süpürme.^{[15]XKaynağı araştır}
- Bu tarz küçük ödüller, motivasyonunu korumanı sağlar. Bu tarz ödüller, iyi şeylerle hedefler için çalışma arasında zihninde bir bağ kurmanı sağlar.
- Başarısız olduğunda kendini cezalandırmaktansa kendini desteklemek, daha etkili bir yoldur.^{[16]XKaynağı araştır}
- Bazen ne kadar destek kullanırsan kullan yine de motive olamazsın. Belki hasta, yorgun olduğun için ya da işte kötü bir şey olduğu için böyle olmuştur. Rutinine uyamadığın zamanlarda ilerleme kaydetmek için sana daha kolay gelen yolları bulmaya çalış.
- Mesela fizik kitabını açıp sınava çalışmak için kendini zorlayamadığın bir durumda zihnini daha az yoracak bir iş yapmaya çalış. Notlarını toplarla, çalışma rehberi hazırla ya da konuyla ilgili bir bilim belgeseli izle. Bu şekilde, motivasyonun olmadığında bile biraz da olsa ilerleme kaydedersin.
6
İlerlemeni izle. Motivasyonunu korumanın harika bir yolu, düzenli olarak ilerlemeni izlemektir. Uygulama, takvim, günlük kullanarak yaptığın işler ile başardığın alt hedefleri not al.
- Yerinde saydığını düşündüğün zamanlarda notlarına bak. Bu zamana kadar ne kadar şey başardığını göreceksin ve bu da motivasyonunu artırmada yardımcı olabilir. Kendine ve planına karşı sorumlu kalmana da yardımcı olabilir.^{[17]XGüvenliir KaynakAssociation for Supervision and Curriculum DevelopmentKaynağa git}
- Çok zor hedefler üzerinde çalışırken çok fazla stres edebilir ve endişe yaşayabilirsin. Bunu önlemenin iyi bir yolu, ilerlemeni bir günlüğe kaydetmektir. Bu günlüğü bu zamana kadar ne yaptığını ve ilerlemenle ilgili duygularını yazmak için kullan. Duygularını bu şekilde açığa vurmak endişeni azaltabilir. Bu, mevcut işine odaklanmanda sana yardımcı olabilir.^{[18]XKaynağı araştır}
Reklam

İpuçları

Bu hedefi başarmak istemenin gerçek sebeplerini yaz. Sebeplerinin farkında ol. Yazabildiğin kadar sebep yaz. Motivasyon eksikliği yaşadığında bu listeye bak.
Bulunduğun ortamda motivasyon yarat. Maraton hedefinde ilerlemeye çalışıyorsan yatak odana, buzdolabına veya başka bir yere bunun broşürünü as.
Hedeflerine ulaşmada sana yardımcı olabilecek bilgiler edin. Başarmayı umut ettiğin şey hakkında bilgi sahibi olmak, başarma sürecini daha da kolaylaştırır.
Bir takvim veya ajanda edin ve her gün için küçük hedefler yaz. Bu, gelişme kaydetmek için harika bir alışkanlıktır ve sorumluluk alma konusunda seni cesaretlendirecektir.

Reklam