Bir Ağacın Yaşı Nasıl Belirlenir?

Bir ağacın yaş tahmini belirli karakteristikleri ölçerek oldukça hızlı ve doğru bir şekilde yapılabilir. Ağacın türüne bağlı olarak, örneğin, gövdenin çevresini ölçebilir veya dal sıralarını sayabilirsin. Ancak, en doğru yöntem gövdedeki halkaları saymaktır, fakat bu sadece bir ağaç kesildiğinde yapılabilir ve sağlıklı bir ağaç sırf yaşını belirlemek için kesilmemelidir. Bunun yerine, doğru bir tahmin elde etmek için başka bir yöntemi veya birkaç yöntemi birden dene.

Yöntem 1

Yöntem 1 / 4:

Ağacın Gövdesini Ölçerek Yaşını Tahmin Etmek

Makaleyi İndir

1
Ağacın çevresini göğüs yüksekliğinde ölç. Bir ormancılık ölçüsü olan ortalama göğüs yüksekliği, zemin seviyesinden 1,4 metredir. Bu yükseklikte gövdenin etrafına bir kumaş mezura sar ve ağacın çevresini not et.^{[1]XKaynağı araştır}
- Zemin eğimli ise, yokuş yukarı tarafta zemin seviyesinden 1,4 m ölç, noktayı işaretle ve yokuş aşağı tarafta da aynısını yap. Ortalama göğüs yüksekliği, yokuş yukarı ve yokuş aşağı ölçümlerin ortasıdır.
- 1,4 m'den daha düşük bir yükseklikte çatallanan gövde için çatalın hemen altındaki çevreyi ölç.
2
Gövdenin çapını ve yarıçapını bul. Çapı bulmak için çevreyi pi’ye (yaklaşık 3,14) böl. Sonra çevreyi 2’ye bölerek yarıçapı bul. ^{[2]XGüvenliir KaynakState of MichiganKaynağa git}
- Örneğin, çevre 390 cm ise çap yaklaşık 120 cm ve yarıçap yaklaşık 60 cm'dir.
3
Kabuğu hesaba katmak için 0,60 ila 2,50 cm çıkar. Kara meşe gibi kalın kabuklu ağaç türleri için yarıçap ölçümünden 2,5 cm çıkar. Huş ağacı gibi ince kabuklu türler için 0,60 cm çıkar. Emin değilsen ve sadece kaba bir tahmin istiyorsan yarıçaptan 1,3 cm çıkar.^{[3]XGüvenliir KaynakState of MichiganKaynağa git}
- Kabuğu dâhil etmek çevreyi büyütür ve ölçümlerini artırır.
4
Ortalama halka genişliğini hesaplamak için yakındaki devrilmiş ağaçları kullan. Söz konusu ağacın etrafında aynı türden ölü veya düşmüş ağaçlar olup olmadığını kontrol et. Görünür halkaları olan bir tane bulursan yarıçapı ölç ve halkaları say. Sonra, ortalama halka genişliğini bulmak için yarıçapı halka sayısına böl.^{[4]XGüvenliir KaynakState of MichiganKaynağa git}
- Yakında 64 cm yarıçaplı bir kütük olduğunu ve 125 halka saydığını varsayalım. Ortalama halka genişliği 0,51 cm olacaktır.
- Büyüme oranları ağaç türüne ve çevre koşullarına göre değişir. Ölçtüğün canlı ağaç, muhtemelen yakınlarda büyüyen aynı türden bir ağaca benzer bir oranda büyümüştür.
- Ağacın yaşını tahmin etmek için halka genişliği ölçümünü veya yakınlarda kütük yoksa ortalama büyüme oranını bir denklemde yerine koyacaksın.
- Ortalama halka genişliğine sahip olsan bile, yaşı tahmin etmek için ortalama büyüme oranını da kullanabilir ve ardından 2 yöntemin sonuçlarını karşılaştırabilirsin.
5
Gerekirse türün ortalama büyüme oranına bak. Yakınlarda herhangi bir kütük veya kesilmiş ağaç bulamazsan ölçtüğün ağacın türünün ortalama büyüme oranını internetten ara. Arama terimlerine bulunduğun bölgeyi eklemek daha doğru sonuçlar verebilir.^{[5]XKaynağı araştır}
- Genel olarak, bir ağaç, gövde çapının her 30 santimi için muhtemelen 8-15 yaşındadır. Örneğin, bir ağacın çevresi 1,8 metre civarındaysa ve eğer sert ağaçsa muhtemelen en az 50 yaşındadır.
- Örneğin meşe, dişbudak, kayın ve çınar ağaçlarının çevresi yılda yaklaşık 1,3 ila 1,9 cm büyür. Ağacın hangi tür olduğunu bilmiyorsan bir yaş aralığı tahmininde bulunmak için denkleminde hem 1,3 hem de 1,9 değerlerini kullan.
- Daha doğru bir tahmin için ağacın konumunu hesaba kat. Açık koşullarda, büyüme oranları genellikle daha yüksektir veya yılda 1,9 ila 2,5 cm'dir. Kentsel yerlerde ve kalabalık ormanlarda büyüme daha yavaştır.
- Büyüme oranı hesabını kontrol ettiğinden emin ol. Birçok kaynak, büyüme oranlarını ağacın çevresinin yılda ne kadar büyüdüğüne dayandırır. Ancak, yarıçapın ortalama halka genişliğini baz alan oranları bulabilirsin.
6
Yarıçapı ortalama halka genişliğine böl. Ortalama halka genişliğini hesaplamak için yakındaki bir kütüğü kullandıysan söz konusu canlı ağacın yarıçapını ortalama halka genişliğine böl.^{[6]XGüvenliir KaynakState of MichiganKaynağa git}
- Diyelim ki ağacın, kabuk hariç yaklaşık 60 cm yarıçapına sahip. Yakındaki aynı türden bir ağaç kütüğünü kullanarak, 0,50 cm ortalama halka genişliği hesapladın.
- 60’ı 0,50’ye bölerek tahmini yaş olarak 120’yi bulursun.
7
Çevreyi ortalama yıllık büyüme oranına böl. Ortalama yıllık büyüme oranını gövde çevresine göre bulduysan ağacının çevresini büyüme oranına böl.^{[7]XKaynağı araştır}
- Ağacının çevresinin 390 cm olduğunu ve büyüme oranının yılda 1,90 ile 2,50 cm arasında olduğunu varsayalım. 390'ı 1,90'a böl, ardından 390'ı 2,50'e böl. Tahmini yaş aralığın 156 ile 205 arasında olacaktır.
Reklam

Yöntem 2

Yöntem 2 / 4:

Dal Sarmallarını Saymak

Makaleyi İndir

1
Kozalaklı bir ağacın yaşını tahmin etmek için sarmalları say. Sarmallar, gövdeden yaklaşık olarak aynı yükseklikte büyüyen dal sıralarıdır. Sarmalları saymak iğne yapraklılar veya yaprak dökmeyen ağaçlar için bir seçenektir, fakat meşe veya çınar gibi geniş yapraklı ağaçlar için pek kullanışlı değildir. Bu yöntem halkaları saymak kadar doğru değildir, ancak ağacın yaşını onu öldürmek veya yaralamak zorunda kalmadan tahmin etmenin bir yoludur.^{[8]XKaynağı araştır}
- İğne yapraklılar, düzenli aralıklarla yıllık sarmallar üretirler. Yaprak döken veya geniş yapraklı ağaçlar onları düzensiz olarak üretir ve doğru bir sayım yapmayı zorlaştırır.
- Ayrıca genç kozalaklı ağaçların sarmallarını saymak en kolayıdır. Uzun boylu, olgun bir kozalaklı ağacın tepesini göremeyebilirsin ve gelişim modelinde daha fazla düzensizlik olabilir.
2
Aynı yükseklikte büyüyen dal sıralarını say. Ağacın dibinde, aynı seviyede büyüyen bir sıra dal, çıplak bir gövde uzunluğu ve ardından başka bir dal sırası ara. Bu sıralar sarmallardır; ağacın tepesine ulaşana kadar onları say.^{[9]XKaynağı araştır}
- Sarmallar arasında büyüyen tek dallar veya birbirine yakın 2 sarmal görebilirsin. Bunlar, o yıl bir yaralanmayı veya olağandışı hava koşullarını gösterebilecek düzensizliklerdir, bu nedenle bunları sayma.
3
Gövdenin alt kısmındaki kalan dal köklerini veya budakları dâhil et. Önceki büyüme belirtisi için ilk dal sırasının altına bak. Gövdede bir zamanlar dalların büyüdüğü köklerin ve budakların olup olmadığına bak; bunları ek sarmallar olarak sayacaksın.^{[10]XKaynağı araştır}
- Örneğin, ağacının fark edilebilir 8 sarmalı olduğunu varsayalım. İlk sıranın altında, gövdeden aynı seviyede çıkan birkaç dal kökü görebilirsin. Ayrıca dal köklerinin altında 2 veya 3 budaklı bir sıra olsun. Dal köklerini ve budakları ek sarmallar olarak sayarsan toplam sayı 10 olur.
4
Fide büyümesini hesaba katmak için 2 ila 4 yıl ekle. Ağaç, odunsu sarmaşıklar filizlendirmeye başlamadan önce birkaç yıl boyunca çimlenir ve fide verir. Büyümenin bu ilk evrelerini hesaba katmak için sarmal sayına 2 ila 4 ekle.^{[11]XKaynağı araştır}
- Eğer sarmal sayın 10 ise son yaş tahminin 12 ile 14 yıl arasında olacaktır.
Reklam

Yöntem 3

Yöntem 3 / 4:

Kütük Üzerindeki Halkaları Saymak

Makaleyi İndir

1
Açıktaki bir kütüğün halkalarını incele. Bir kütükteki halka sayısı, ağacın yaşadığı yıl sayısını gösterir. Daha koyu ve daha açık şerit halkaları göreceksin; 1 yıllık büyüme hem koyu hem de açık bir şeritten oluşur. Ayırt edilmeleri daha kolay olduğundan, yaşı tahmin etmek için koyu şeritleri say.^{[12]XKaynağı araştır}
- Halkalar ayrıca belirli bir yıl için çevresel koşullar hakkında sana bilgi verebilir. Daha ince halkalar daha soğuk veya daha kuru yılları ve daha kalın halkalar daha iyi büyüme koşullarını temsil eder.
2
Halkaları daha net görmek için kütüğü zımparala. Halkaları seçmek zorsa işe kütüğü kaba, 60 kumlu zımpara kağıdı ile zımparalayarak başla. 400 kum gibi çok ince bir zımpara kağıdı ile rötuş yap. Yüzeye hafifçe su püskürtmek de halkaların görülmesini kolaylaştırabilir.^{[13]XKaynağı araştır}
- Bazı halkalar birbirine çok yakın olduğundan açıkça fark edilemeyebilir. Gerekirse, daha iyi bir görüntü elde etmek için bir büyüteç kullan.
3
Merkezden kabuğa kadar halkaları say. Eş merkezli halkaların merkezindeki kısmı veya küçük daireyi bul. Bu küçük dairenin etrafındaki ilk koyu şeritten saymaya başla. Kabuğa ulaşana kadar saymaya devam et. Son halka kabuğa sıkışıktır ve görülmesi zordur, bu yüzden onu sayımına dâhil ettiğinden emin ol.
- Takip etmekte sorun yaşıyorsan her 10 halkada bir kurşun kalemle bir sayı yazmayı veya işaretlemeyi dene.
Reklam

Yöntem 4

Yöntem 4 / 4:

Çekirdek Numunesindeki Halkaları Saymak

Makaleyi İndir

1
Artım burgusu kullanarak canlı bir ağaçtan çekirdek numunesi al. Yaşayan bir ağacın yaşını, onu öldürmeden doğru bir şekilde tahmin etmek için, bir burgu kullanarak bir çekirdek numunesi al. Artım burgusu, bir matkap ucu ve uca uyan bir çıkarıcıdan oluşan T-şeklinde bir alettir. T şeklinin ucu, ağacın içine girmek ve çıkmak için çevirdiğin bir tutacaktır.
- Artım burgusunun uzunluğu ağacın çapının en az %75'i kadar olmalıdır. Artım burgusunu internette ve ormancılık malzemeleri mağazalarında bulabilirsin.
2
Göğüs hizasında gövdeyi del. Gövdeyi yer seviyesinden 1,4 metre ölç. Burgunun ucunu o yükseklikte gövdenin ortasında yerleştir.^{[14]XKaynağı araştır}
- Göğüs yüksekliğinde bir numune almak sana DBH (göğüs yüksekliğinde çap) yaşı adı verilen bir tahmin verir. Ağacın toplam yaşını tahmin etmek için DBH yaşına 5 ila 10 yıl eklemen gerekir.
- Numune, ağacın dibinden almak pratik olmadığı için göğüs hizasından alınır. Kökler, çalılar ve zemin sapı çevirmeni engeller ve çömelirken veya yerde yatarken delmek zordur.
3
Gövdenin tahmini orta noktasının hemen ötesinde del. Sert bir baskı uygula ve ağaç gövdesini delmek için kolu saat yönünde çevir. Merkezi veya gövdenin ortasını 5 ila 7,5 cm kadar deldiğini düşünene kadar çevirmeye devam et.^{[15]XKaynağı araştır}
- Ne kadar ileri gitmen gerektiğini tahmin etmek için ağacın yarıçapını hesapla. Ağacın çevresini ölç, çapı bulmak için pi'ye (yaklaşık 3,14) böl, ardından yarıçapı bulmak için çapı 2'ye böl.
Çıkarıcı, ucunda dişleri olan uzun bir tüptür. Burgu ucuna veya ağaçta açtığın kısma sığar. Çıkarıcıyı yerleştir, ardından aleti ve bir çekirdek numunesi çıkarmak için tutacakları saat yönünde çevir.^{[16]XKaynağı araştır}
5
Numuneyi çıkar ve gövdenin merkezini bul. Çekirdek numunesini çıkardıktan sonra, bir dizi kavisli eş merkezli çizgi göreceksin. Bunlar ağacın halkalarının bölümleridir. Eş merkezli halkaların merkez noktasını belirten çekirdek numunenin iç ucunda (kabuk ucun karşısında) bir nokta görmelisin.
- Merkezi görmüyorsan numuneyi büyük bir kâğıdın üzerine koy ve kağıt üzerinde tam halkalar oluşturmak için kıvrımlı çizgileri uzat. Çizdiğin halkalara bağlı olarak, merkez noktanın nerede olacağını tahmin etmeye çalış ve kaç halkanın eksik olduğunu kestirmeye çalış.^{[17]XKaynağı araştır}
6
Çekirdek numunedeki halkaları say. Numunenin iç ucunda merkezi bulduktan sonra, numunenin kabuk ucuna ulaşana kadar koyu kıvrımlı çizgileri say. Sıkıca kümelenmiş halkaları görmekte sorun yaşıyorsan büyüteç kullan.
- Eğri çizgileri ayırt etmekte sorun yaşıyorsan daha görünür hâle getirmek için numuneyi zımparala. 60'lık zımpara kâğıdı ile başla, ardından 400 kum gibi ince bir zımpara kâğıdı ile bitir.
- Halka sayısının ağacın DBH yaş tahminini verdiğini unutma. Ağacın toplam yaşını tahmin etmek için buna 5 ila 10 yıl ekle.^{[18]XKaynağı araştır}
Reklam

İpuçları

Tropikal ağaçlar genellikle görünür halkalar üretmez, bu nedenle soğuk mevsimin olmadığı yerlerde ağaç yaşlarını tahmin etmek için başka yöntemler kullanman gerekir.
Halkaları saymak diğer yöntemlerden daha doğru olsa da kusursuz değildir. Hava koşulları, toprak koşulları, yaralanma ve diğer faktörler tek bir yıl içinde birden fazla halkaya veya halka oluşmamasına yol açabilir.
Çekirdek numune almak ağaca zarar verir, ancak ağaç kendini iyileştirebilir. İyileşmeyi desteklemek için tasarlanmış mantar öldürücü tıkayıcı bileşikler vardır. Ancak, bunlar aslında enfeksiyonlara sebep olabilir, bu nedenle tıkama önerilmez.^{[19]XKaynağı araştır}
Kozalaklı ve çam gibi yumuşak ağaçlar genellikle meşe, karaağaç, akçaağaç ve kavak gibi sert ağaçlardan çok daha hızlı büyür.

Reklam