ดาวน์โหลดบทความดาวน์โหลดบทความX
บทความนี้ ร่วมเขียน โดย Chris M. Matsko, MD. ดร.แมทสโกเป็นแพทย์เกษียณในเพนซิลเวเนีย เขาได้รับปริญญาจากคณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเทมเพิลในปี 2007
มีการอ้างอิง 13 ข้อที่อ้างอิงอยู่ในบทความ ซึ่งสามารถพบได้ทางด้านล่างของบทความ
บทความนี้ถูกเข้าชม 30,167 ครั้ง
ยาแบบอมใต้ลิ้น (Sublingual medications) เป็นยาเม็ดที่แตกตัวหรือละลายในช่องปาก เวลากินต้องเอาใส่ไว้ใต้ลิ้น ยาจะละลายผ่านเยื่อเมือกในปากเข้าไปในกระแสเลือด ทำให้ดูดซึมเร็วกว่ายากินทั่วไป แถมออกฤทธิ์ได้เต็มที่เพราะไม่ต้องผ่านระบบเผาผลาญในกระเพาะกับตับก่อน[1] บางโรคคุณหมอจะแนะนำให้ใช้ยาอมใต้ลิ้น เช่น ในกรณีที่คนไข้กลืนหรือย่อยยาลำบาก เป็นต้น[2] ถ้าคุณรู้วิธีกินหรือให้ยาแบบอมใต้ลิ้นอย่างถูกต้อง คุณก็จะได้รับยาเต็มโดสและยาออกฤทธิ์เต็มที่อย่างมีประสิทธิภาพ
ขั้นตอน
ถ้าให้ยาคนอื่นต้องใส่ถุงมือแบบใช้แล้วทิ้ง. ถุงมือยางหรือถุงมือไนไตรล์ (nitrile gloves) ช่วยป้องกันไม่ให้คุณเอาเชื้อโรคไปแพร่ให้คนป่วย และไม่ติดโรคมาจากคนป่วยซะเอง[5]- แต่ต้องเช็คให้ดีว่าคนไข้ไม่แพ้ลาเท็กซ์ที่ใช้ทำถุงมือยาง
เช็คซ้ำว่ายาเป็นแบบให้อมใต้ลิ้นแน่ๆ. เพราะการเอายาเม็ดธรรมดาไปให้คนไข้อมใต้ลิ้นจะลดทอนฤทธิ์ของยาลง ยาแบบอมใต้ลิ้นที่นิยมใช้กันก็เช่น- ยาโรคหัวใจ (เช่น nitroglycerin หรือ verapamil)
- ยาสเตียรอยด์บางตัว
- ยาโอปิออยด์ (opioids) บางตัว
- ยากันชัก (barbiturates) บางตัว
- เอนไซม์
- วิตามินกับแร่ธาตุบางชนิด
- ยารักษาโรคทางจิตเวชบางตัว[6]
ต้องรู้ปริมาณยาที่ชัดเจน และรู้ว่าต้องให้ยาบ่อยแค่ไหน. ก่อนให้ยาคนอื่นหรืออมยาใต้ลิ้นเอง ต้องรู้ปริมาณยาและความถี่ในการใช้ยาให้แน่ชัดก่อน
หั่นยาให้เล็กลงได้ถ้าจำเป็น. ยากินบางตัวถ้าเป็นแบบอมใต้ลิ้น ก็อาจกินเฉพาะส่วนได้ ถ้าเป็นแบบนั้นคุณก็ต้องหั่นยาก่อนอม[7]- ถ้ามีก็ให้ใช้ที่ตัดเม็ดยา (pill cutter) จะได้ปริมาณที่แน่นอนกว่าเอามือบิหรือใช้มีดหั่น
- สำคัญว่าต้องล้างใบมีดทั้งก่อนและหลังตัดยา เพื่อป้องกันการปนเปื้อนทั้งเชื้อโรคและยาชนิดอื่น
โฆษณา
นั่งตัวตรง. คนไข้ต้องนั่งหลังตรงตอนคุณให้ยา[8]- ห้ามให้ยาแบบนอนหรือตอนคนไข้ไม่มีสติรู้ตัวเด็ดขาด เพราะเดี๋ยวจะหลุดเข้าหลอดลมได้
ห้ามกินอาหารหรือดื่มน้ำ. ล้างปากให้สะอาดก่อนอมยา ที่ห้ามกินดื่มตอนจะอมยาเพราะจะทำให้เสี่ยงเผลอกลืนยาเข้าไป เดี๋ยวจะไม่เห็นผล[9]
งดบุหรี่อย่างน้อย 1 ชั่วโมงก่อนรับยา. การสูบบุหรี่ทำให้หลอดเลือดและเยื่อเมือกในช่องปากหดตัว ทำให้ระดับการดูดซึมยาน้อยลง[10]
วางยาใต้ลิ้น. จะวางเม็ดยาไว้ที่ข้างไหนของ frenulum ก็ได้ (เนื้อเยื่อหรือเส้นที่เชื่อมใต้ปากกับลิ้นของเรา)- อย่าไปเงยหน้า เพราะเดี๋ยวจะเผลอกลืนยาเข้าไป
อมยาไว้แบบนั้นจนกว่าจะครบตามเวลา. ปกติยาอมใต้ลิ้นส่วนใหญ่จะละลายหมดใน 1 - 3 นาที[13] ระหว่างนั้นอย่าเพิ่งอ้าปาก กิน/ดื่มอะไร พูดคุย ลุกขึ้น หรือเดินไปมา ยาจะได้ไม่ขยับไปไหน มีเวลาให้ละลายและดูดซึมครบโดส- เวลาตั้งแต่ให้ยาจนยาออกฤทธิ์ หรือ onset ของ nitroglycerin แบบอมใต้ลิ้น คือภายใน 5 นาที และอาจยาวไปถึง 30 นาทีได้เหมือนกัน เวลาที่ต้องรอกว่ายาจะละลายจะแตกต่างกันไปตามแต่ละตัวยา ลองปรึกษาเภสัชกรหรือคุณหมอดูก็ได้ ว่าต้องใช้เวลานานแค่ไหนกว่ายาจะละลายหมด
- ถ้า nitroglycerin ออกฤทธิ์เต็มที่ คุณจะรู้สึกจักจี้นิดๆ ที่ลิ้น
ห้ามกลืนยาเด็ดขาด. ยาอมใต้ลิ้นต้องค่อยๆ ละลายซึมอยู่ใต้ลิ้น- ถ้าเผลอกลืนไปอาจทำให้ยาไม่ครบโดสหรือดูดซึมผิดปกติ สรุปแล้วจะไม่เห็นผลเอา[14]
- ลองปรึกษาคุณหมอหรือเภสัชกรดู ว่าถ้าเผลอกลืนยาเข้าไปแล้วต้องทำยังไงถึงจะได้ยาครบโดส
รอสักพัก อย่าเพิ่งรีบดื่มน้ำหรือบ้วนปาก. จะได้แน่ใจว่ายาละลายและซึมลงไปในเยื่อเมือกในปากครบถ้วนโฆษณา
เคล็ดลับ
- ถ้าต้องรอนานหน่อยกว่ายาจะละลายหมด ให้หาอะไรทำฆ่าเวลาแบบไม่ใช้ปาก เช่น อ่านหนังสือ นิตยสาร หรือดูทีวี
- อมลูกอมมินท์ หรือ จิบ น้ำก่อนอมยาทันทีก็ช่วยให้ปากไม่แห้งผากได้[15]
โฆษณา
คำเตือน
- ถ้าคุณหมอไม่ได้สั่ง ห้ามเอายาเม็ดปกติมาอมใต้ลิ้นเด็ดขาด ยาบางตัวต้องกินเข้าไปเพื่อย่อยและดูดซึมในกระเพาะ ถ้าเอาไปอมใต้ลิ้นอาจจะไม่ได้ผลหรือเป็นอันตราย[16]
โฆษณา
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19062634
- ↑ http://www.hospicepatients.org/hospic67.html
- ↑ http://www.who.int/gpsc/5may/Hand_Hygiene_Why_How_and_When_Brochure.pdf
- ↑ http://www.cdc.gov/features/handwashing/
- ↑ http://www.dhhs.nh.gov/dcbcs/bds/nurses/documents/sectionIV.pdf
- ↑ http://www.healthline.com/health/sublingual-and-buccal-medication-administration#Purpose2
- ↑ http://www.atitesting.com/ati_next_gen/skillsmodules/content/Medication-Administration-2/equipment/oral.html
- ↑ http://www.caregiver.com/articles/print/tips_swallowing_pills.htm
- ↑ http://www.ijppsjournal.com/Vol3Suppl2/1092.pdf
- ↑ http://www.ijppsjournal.com/Vol3Suppl2/1092.pdf
- ↑ http://www.healthline.com/health/sublingual-and-buccal-medication-administration#Risks3
- ↑ http://www.healthline.com/health/sublingual-and-buccal-medication-administration#Risks3
- ↑ https://drmorgancamp.wordpress.com/2013/11/13/taking-your-supplements-and-medications-correctly/
- ↑ http://www.merckmanuals.com/home/drugs/administration-and-kinetics-of-drugs/drug-administration
- ↑ http://www.buppractice.com/node/12176
- ↑ http://www.merckmanuals.com/home/drugs/administration-and-kinetics-of-drugs/drug-administration
เกี่ยวกับวิกิฮาวนี้
อายุรแพทย์
บทความนี้ ร่วมเขียน โดย Chris M. Matsko, MD. ดร.แมทสโกเป็นแพทย์เกษียณในเพนซิลเวเนีย เขาได้รับปริญญาจากคณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเทมเพิลในปี 2007 บทความนี้ถูกเข้าชม 30,167 ครั้ง
หมวดหมู่: ยารักษาโรค
มีการเข้าถึงหน้านี้ 30,167 ครั้ง
บทความนี้เป็นประโยชน์กับคุณไหม
⚠️ Disclaimer:
Content from Wiki How ไท language website. Text is available under the Creative Commons Attribution-Share Alike License; additional terms may apply.
Wiki How does not encourage the violation of any laws, and cannot be responsible for any violations of such laws, should you link to this domain, or use, reproduce, or republish the information contained herein.
- - A few of these subjects are frequently censored by educational, governmental, corporate, parental and other filtering schemes.
- - Some articles may contain names, images, artworks or descriptions of events that some cultures restrict access to
- - Please note: Wiki How does not give you opinion about the law, or advice about medical. If you need specific advice (for example, medical, legal, financial or risk management), please seek a professional who is licensed or knowledgeable in that area.
- - Readers should not judge the importance of topics based on their coverage on Wiki How, nor think a topic is important just because it is the subject of a Wiki article.
โฆษณา
