Vlekken uit papier verwijderen

Je hebt net je koffiekopje opgetild om erachter te komen dat hij een kring op de pagina van een duur studieboek heeft achtergelaten. Of misschien heb je enkele belangrijke documenten op een vuil aanrechtblad neergelegd en zit er nu spijsolie op. Of je hebt je wellicht lelijk gesneden aan een bibliotheekboek en er is een beetje bloed op een pagina gekomen. Maak je geen zorgen. Dit artikel laat je zien hoe je deze vlekken kunt verwijderen zonder het papier verder te beschadigen.

Methode 1

Methode 1 van 4:

Je voorbereiden op het schoonmaken

Pdf downloaden

1
Ga snel te werk. Dit is het belangrijkste wat je kunt doen om een vlek goed te kunnen verwijderen. Hoe sneller je met schoonmaken begint, des te beter het resultaat zal zijn. Vlekken die je te lang laat zitten trekken in het papier en zijn daardoor moeilijker te verwijderen.^[1]XBron
- Als de vlek ingedroogd is en in een waardevol en onvervangbaar document is getrokken, dan is het nog steeds mogelijk om het papier te herstellen. Voor iemand zonder ervaring zijn de methoden die gebruikt moeten worden echter vrij ingewikkeld en mogelijk gevaarlijk. Als de methoden in dit artikel niet goed genoeg werken, vraag dan advies aan een archivaris.
Is het papier te redden? Bij het verwijderen van vlekken gaat het meestal om relatief kleine verkleurde plekken. Je kunt enkele spetters thee verwijderen, maar voor een paperback volgezogen met een volledige pot thee kun je realistisch gezien niets meer doen.
3
Stel vast om wat voor soort vlek het gaat. Kijk voordat je iets gaat doen wat voor soort stof op het papier terechtgekomen is. Welke verwijderingsmethode je gebruikt hangt af van het type vlek. Dit artikel legt uit hoe je de drie meest voorkomende soorten vlekken kunt verwijderen:
- Vlekken op waterbasis: de kans is groot dat het om dit type vlek gaat. Hieronder vallen de meeste soorten dranken, zoals koffie, thee en frisdrank. Deze vloeistoffen fungeren als kleurstoffen en laten verkleuringen achter wanneer de vlekken opgedroogd zijn.
- Olie- en vetvlekken: hierbij gaat het, zoals de naam al aangeeft, om vlekken veroorzaakt door olie, zoals olie die bij het koken gebruikt wordt. Deze vlekken zijn over het algemeen moeilijker te verwijderen dan vlekken op waterbasis, omdat vet olieachtige, transparante plekken op het papier achterlaat.
- Bloedvlekken: vaak kan er bloed op een boek terechtkomen, of je je nu aan het papier gesneden hebt of een bloedneus hebt. Bloed is theoretisch gezien een stof op waterbasis, maar het is nodig om bij het verwijderen speciale maatregelen te nemen om een permanente gele vlek te voorkomen.^{[2]XBetrouwbare bronThe Smithsonian InstitutionGa naar de bron}
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 4:

Vlekken op waterbasis verwijderen

Pdf downloaden

Wanneer het keukenpapier volgezogen is pak je een nieuw vel om de rest van de vloeistof op te nemen. Door voorzichtig te deppen verspreid je de vloeistof niet verder over het papier en zal de vlek niet groter worden.^[3]XBron Dep het keukenpapier voorzichtig en lichtjes op de vlek om het papier niet te beschadigen.
Zorg ervoor dat je werkplek schoon is, of je zult een tweede vlek moeten verwijderen. Leg op twee of meer hoeken van het papier schone, waterbestendige voorwerpen neer zodat het goed blijft liggen. Deze stap is bedoeld om te voorkomen dat het papier kreukelt.
Blijf de vlek deppen met schone vellen keukenpapier totdat de vlek geen kleur meer afgeeft op het keukenpapier.^[4]XBron Bij vlekken op waterbasis die je niet op hebt laten drogen zul je met deze methode het grootste deel van de kleurstof kunnen verwijderen. Als je de vlek nog ziet zitten ga je naar de volgende stap.^[5]XBron
Meng in een kom 120 ml witte azijn met 120 ml water. De meeste andere soorten azijn maken zelf vlekken op het papier, dus zorg ervoor dat de azijn die je gebruikt volledig transparant is. Deze stap voer je niet in de buurt van het papier uit om te voorkomen dat je erop morst en meer schade toebrengt.
5
Bevochtig een wattenbolletje met de oplossing en dep er voorzichtig een kort woord op het papier mee. Kijk of de inkt heeft afgelaten op het wattenbolletje. Bij sommige drukmethoden wordt inkt gebruikt die niet uitloopt, maar andere soorten inkt lopen wel uit. Gebruik het kleinste, minst opvallende deel van het papier om de oplossing uit te testen voor het geval de inkt uitloopt.
- Als de inkt afgeeft kan het papier verpest raken als je nog meer pogingen doet om de vlek te verwijderen.^[6]XBron
- Als het wattenbolletje schoon is ga je naar de volgende stap.
De laatste resten kleurstof zouden door de azijn op moeten lossen en van het papier verwijderd moeten worden.^[7]XBron Als het om een grote of donkere vlek gaat, dan het is wellicht nodig om deze stap te herhalen. Gebruik een nieuw wattenbolletje met azijn als het eerste wattenbolletje vies geworden is. Door steeds schone wattenbolletjes te gebruiken voorkom je dat je de vlek onbedoeld over de pagina verspreidt.
Laat het papier aan de lucht drogen. Als het om een boek gaat laat je het boek opengeslagen liggen bij de pagina die je net schoongemaakt hebt. Leg vellen keukenpapier op en onder de net schoongemaakte pagina en leg er gewichtjes op zodat ze blijven liggen.
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 4:

Olievlekken verwijderen

Pdf downloaden

Net zoals bij vlekken op waterbasis is het belangrijk om dit zo snel mogelijk te doen. Olievlekken trekken niet op dezelfde manier in het papier als vlekken op waterbasis, maar kunnen zich snel over het papier verspreiden. Was je handen voordat je met de volgende stap aan de slag gaat zodat je zeker weet dat er geen olie op zit.
Leg het vel keukenpapier op een schoon, hard oppervlak. Zorg ervoor dat je een oppervlak kiest dat niet door de olie beschadigd raakt, mocht de olie door het papier trekken. Je kunt het beste een aanrechtblad, een glazen tafel of een metalen werkbank gebruiken. Gebruik geen houten meubels.
Zorg ervoor dat de vlek zich boven het vel keukenpapier bevindt. Je kunt het papier het beste zo neerleggen dat de vlek zich in het midden van het vel keukenpapier bevindt en dat er aan alle kanten ongeveer 2 tot 3 centimeter over is dat het schone deel van de pagina bedekt. De extra ruimte is bedoeld voor het geval dat de vlek nog groter wordt.
Zorg er ook nu voor dat je de vlek met tenminste twee lagen keukenpapier bedekt, en dat het papier aan alle kanten 2 tot 3 centimeter breder is dan de vlek. Dit is vooral belangrijk om bij de volgende stap te voorkomen dat er olie op het voorwerp komt dat je gebruikt.
Je kunt het beste een studieboek met een stevige, harde kaft of een woordenboek gebruiken. In plaats van een boek kun je ook een plat, zwaar voorwerp gebruiken. Als de vlek zich in een boek bevindt doe je het boek dicht met de vellen keukenpapier erin en leg je er een tweede boek bovenop.
De vlek is nu waarschijnlijk volledig verdwenen. Als je de vlek nog kunt zien leg je nieuwe vellen keukenpapier onder en op het papier en leg je het boek er nog een nacht bovenop. Ga naar de volgende stap als dit niet helpt om alle olie te verwijderen.
Strooi een relatief dikke laag zuiveringszout op de vlek. Voeg meer toe als je het papier nog steeds door het zuiveringszout heen kunt zien. Voor deze stap kun je tevens andere absorberende poeders gebruiken die geen vlekken maken, zoals maïzena.
Herhaal stappen 7 en 8 met een nieuwe hoeveelheid zuiveringszout totdat de vlek volledig verdwenen is.^[8]XBron Als je de vlek na enkele pogingen nog kunt zien, dan is het wellicht nodig om met het papier naar een restaurator te gaan. Houd er echter rekening mee dat het vrij duur kan zijn om het papier door een professional te laten herstellen.
Advertentie

Methode 4

Methode 4 van 4:

Bloedvlekken verwijderen

Pdf downloaden

Wees voorzichtig als het niet om je eigen bloed gaat en draag handschoenen bij alle stappen, waaronder deze stap. Sommige ziekteverwekkers die door bloed worden overgedragen kunnen enkele dagen buiten het lichaam overleven en je alsnog besmetten. Gooi alle met bloed besmeurde vellen keukenpapier en wattenbolletjes zorgvuldig weg.
Koel als dat mogelijk is het water in een kom met ijsblokjes. Gebruik nooit warm of heet water om een bloedvlek te verwijderen. Door de hitte kan de vlek permanent in het papier trekken, zodat hij niet meer te verwijderen is.^[9]XBron
Dep de plek voorzichtig totdat hij droog is. Maak voorzichtige op-en-neergaande bewegingen. Dep de vlek niet als hij droog is, want daardoor kan het papier beschadigd raken.
Wellicht zul je dit enkele keren moeten doen. Als het om een nieuwe vlek gaat is dit waarschijnlijk alles wat je moet doen om de vlek te verwijderen. Ga naar de volgende stap als de vlek niet verwijderd is.
Herhaal stappen 2 en 3 en gebruik waterstofperoxide in plaats van water. Ga door totdat de vlek verdwenen is. Probeer niet om bleek op een bloedvlek te gebruiken. Bleek kan de proteïnen in het bloed afbreken, waardoor er een lelijke gele vlek overblijft.^[10]XBron
Advertentie

Tips

Zorg ervoor dat je bij alle stappen voorzichtig te werk gaat. Je kunt het papier het beste voorzichtig deppen. Door te wrijven kan de vlek groter worden en kan het papier beschadigd raken.

Advertentie