Viool spelen

De viool is een instrument dat fantastisch is om te leren bespelen. De weg naar het meester worden van dit instrument is lang, maar met geduld, discipline en enthousiasme kom je een heel eind. De volgende stappen helpen om te beginnen aan die reis, en te leren de violist in jezelf wakker te maken.

Methode 1

Methode 1 van 2:

Een instrument kiezen

Pdf downloaden

1
Schaf een viool aan. Als je net begin met spelen, is er geen reden om veel geld uit te geven. Zoals bij veel instrumenten geldt dat hoe meer je uitgeeft, des te beter is de kwaliteit van het instrument. Verwacht wel dat je een paar honderd euro voor een redelijke beginnersviool moet betalen.
- Koop een viool in gewoon formaat, als je een volwassene bent. De viool is een klein instrument, maar er zijn instrumenten die speciaal zijn ontworpen voor jongere kinderen. Zorg dus dat je een viool aanschaft die past bij je lengte. Vraag eventueel aan de eigenaar van de muziekhandel om advies als je het niet zeker weet. Eventueel kunnen ze ook je armlengte meten om te bepalen welke viool je nodig hebt.
- Je kunt de winkel ook vragen om je armlengte te meten om te zien welke maat viool je nodig hebt. Wanneer je de viool in de speelpositie houdt, strek dan je linkerarm. Je vingertoppen moeten zich boven de vioolrol bevinden. Als je arm ver voorbij de bovenkant is, is de viool te klein.
- Koop een instrument van een gerenommeerde verkoper. Zorg dat het instrument dat je koopt van goede kwaliteit is, of je het nu in de winkel koopt of van een privépersoon. In het begin merk je misschien nog niet dat je instrument niet goed is of beschadigd omdat je techniek nog niet is ontwikkeld, dus vraag iemand met meer ervaring om je te adviseren. Koop alleen een instrument van een winkel of persoon die je kunt vertrouwen.
TIP VAN EEN DESKUNDIGE
Dalia Miguel
Ervaren viooldocent
Dalia Miguel is violiste en viooldocent in de San Francisco Bay Area. Ze studeert muziekeducatie en viool aan San Jose State University en speelt al meer dan 15 jaar viool. Dalia geeft les aan leerlingen van alle leeftijden en treedt op met verschillende (symfonie)orkesten in de Bay Area.
Dalia Miguel
Ervaren viooldocent
Huur een viool voor een jonger kind. Dalia Miguel, viooldocent: 'Ik raad ouders meestal aan om een viool te huren totdat hun kind is volgroeid. Als je een viool koopt voor een klein kind zul je het om het jaar moeten vervangen, zolang het kind groeit.'
2
Bekijk welke accessoires bij het instrument worden geleverd. De viool hoort geleverd te worden met een snaren, strijkstok en een stevige koffer. Daarnaast vaak ook met een schoudersteun, kinsteun en vioolhars voor je strijkstok. In de meeste gevallen zal de persoon van wie je de viool koopt ook zorgen dat het instrument is besnaard en gestemd, waardoor je dubbel kunt controleren of de stemknoppen (de zwarte knoppen bij de krul, bovenin de viool) goed van kwaliteit zijn. Een stevige koffer is belangrijk omdat een viool zo'n delicaat instrument is.
- Snaren zijn er in 3 standaardvormen: darm, duur en moeilijk om te onderhouden, maar met een rijke klankkleur; staal, luid en helder, maar het kan krasserig klinken en synthetisch, welke vloeiend, helder en niet zo onvoorspelbaar geluid geeft als darmsnaren. De naam van elk type duidt op de kern waaromheen metaal is gewikkeld om de snaar te maken. De meeste beginners kunnen het best gebruik maken van snaren met een synthetische kern, zoals nylon.
- De strijkstok moet nieuw zijn, of met nieuwe bedrading. JE kunt dit controleren door te kijken naar de haren van de strijkstok (de fijne, witte of gebroken witte vezels) om zeker te zijn dat de kleur egaal is en helder over de hele lengte. De haren van de strijkstok horen overal even breed te zijn.
  - Strijkstokken slijten op den duur. Je kunt een strijkstok voor een klein bedrag laten bedraden bij de muziekhandel.
3
Koop accessoires. Bijna alle violisten gebruiken een steun voor de kin, een goedkoop, ergonomisch stuk (doorgaans zwart) plastic dat vastklemt onderaan de viool en het mogelijk maakt de viool stevig vast te zetten met je kin. Afgezien van dat, is het belangrijk dat je beschikt over wat colofonium (gestold sap) voor je strijkstok, een muziekstandaard en een lesboek voor beginners, bij voorkeur in binding waardoor je het boek plat open kunt leggen.
- Sommige violisten, vooral beginners, kopen ook een schoudersteun, een kussen ter breedte van de viool voor op je schouder waarmee het gemakkelijker wordt om de viool vast te houden. Veel mensen beginnen hier wel mee, maar laten uiteindelijk deze steun weg na een aantal jaren. Als het voelt alsof de viool snijdt in je schouder, gebruik dan een schoudersteun.
- Vioolspelers houden vaak de viool in de hoek van een arm tijdens het spelen, met de onderkant rustend tegen de schouder. Voor hen zijn een schoudersteun of kinsteun nutteloos.
- Een tuner is een klein apparaatje dat op de scroll of de pinnen van de viool klikt. Het is handig voor beginners als je jezelf lesgeeft, omdat het kan worden gebruikt om ervoor te zorgen dat je de noten correct speelt. Maar als je eenmaal weet hoe je de noten moet spelen, heb je niet veel meer aan het stemapparaat, behalve voor het stemmen van het instrument zelf. Zorg ervoor dat je het uitdoet voor grote uitvoeringen, want het ziet er onprofessioneel uit.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 2:

De basistechniek aanleren

Pdf downloaden

1
Span de strijkstok. Heb je de muziekstandaard uitgevouwen en de bladmuziek opengeslagen, pak dan je strijkstok erbij. De haren van de strijkstok horen wat slap te staan. Span de beharing van de strijkstok door aan de schroef te draaien (met de klok mee), tot de ruimte tussen het haar en de stok groot genoeg is voor een potlood, van punt tot uiteinde.
- De beharing mag niet te slap of te strak zijn. Het moet niet parallel zijn met het houten deel van de boog, maar met het houten deel licht naar het haar toe gebogen.
- Gebruik je pink niet als standaard, omdat het vet van je vinger in de haren van de strijkstok terechtkomt, welke vetvrij moeten blijven om het beste grip te hebben op de snaren.
2
Breng colofonium aan op de strijkstok. Colofonium of vioolhars is er in twee typen, donker en licht; beide zijn prima te gebruiken en geen van beide is duur. Het is meestal een blok hard, doorzichtig materiaal in een papieren verpakking. Pak de hars vast bij de papieren zijkanten en wrijf het zacht maar grondig op en neer langs de haren van de strijkstok (3 of 4 keer). Het doel is om wat van de hars over te brengen op de beharing, zodat het kleveriger wordt.
- Als je denkt dat de hars geen stof produceert, neem dan een sleutel, schuurpapier, een munt of een ander scherp voorwerp en kras lichtjes over de hars. Je zult wat lichte strepen zien als je hard genoeg krabt.
- Teveel hars zorgt ervoor dat de haren teveel grip hebben, waardoor je een raspend geluid krijgt. Als je teveel hars hebt aangebracht, geen probleem; na een paar uren spelen is alles weer bij het oude en is er voldoende hars afgesleten.
- Als het een opnieuw besnaarde boog is, dan kan het zijn dan je meer hars moet gebruiken dan normaal. Strijk met de platte kant van de beharing langs een snaar om te horen of je een helder geluid krijgt, na 3 of 4 keer de hars te hebben aangebracht. Als dit niet zo is, doe er dan nog wat meer op.
3
Stem de viool. Leg de strijkstok even aan de kant en pak de viool uit de koffer. De snaren, van laag naar hoog, moeten gestemd worden in G, D, A en E. Voor niet al teveel geld (€15 - €20) kun je een elektronische tuner kopen, prijs afhankelijk van merk en kwaliteit. Het grove stemwerk doe je met de knoppen aan de bovenkant, in de kop van de viool, maar als de toon er net iets naast zit, gebruik dan de fijnstemmers onderaan de viool. Ben je tevreden met het resultaat, leg dan de viool nog even weg.
- Je kunt ook een stemvork of een stemfluitje gebruiken.
- Niet alle violen hebben fijnstemmers, maar je kunt ze laten installeren.
4
Pak de strijkstok vast. Begin met het middelste deel van je wijsvinger op de handgreep te leggen van de strijkstok (het iets afgevlakte deel van de stok, meestal een paar centimeter boven de spanknop). Plaats de top van je pink op het platte deel van de stok, bij de basis, en houd je vinger iets gekromd. De ringvinger en de middelvinger horen met hun middelste deel te rusten tegen de top van je pink, de vingertoppen naast de frog (het zwarte stuk wat de spanknop verbindt met de haren). Je duim rust onder de stok, aan de voorkant van de frog, dichtbij of op de boogharen.
- In het begin voelt het misschien een beetje ongemakkelijk, maar na verloop van tijd zal het een gewoonte worden.
- Je hand hoort ontspannen en los te zijn, en iets gekromd, alsof je een tennisbal vasthoudt. Laat je handpalm niet op de strijkstok rusten, omdat je hiermee de controle over de beweging van de strijkstok vermindert, wat steeds belangrijker wordt met dat je vaardigheden toenemen.
5
Het vasthouden van de viool. Ga zitten met je rug recht. Pak je viool vast bij de nek met je linkerhand en leg de onderkant van de viool in je nek. Laat de achterkant van de viool op je sleutelbeen rusten en gebruik je kaak om de viool op z'n plaats te houden.
- Je kaak (niet je kin),hoort op de kinsteun te rusten. Dit helpt om ervoor te zorgen dat het instrument niet van je schouders afglijdt (dit is ook de reden waarom violisten altijd naar beneden en naar rechts kijken.
6
Zorg dat hand op de juiste plek is geplaatst. Plaats je hand onder het bovenste deel van de hals en ondersteun de viool zodat de krul van je afwijst. Houd het stabiel door de zijkant van je duim tegen de hals aan te houden en buig de vier andere vingers rond de toets, de zwarte plaat die de bovenkant van de nek bedekt.
- Pas op voor de 'oberhand' waar je linkerpols de toets raakt, net zoals sommige obers borden met eten vasthouden. Ook dit kan een gewoonte worden als je het niet oplost.
- Als beginner hoort je hand zo hoog mogelijk op de nek van de viool te zijn geplaatst, terwijl je er wel voor zorgt dat je wijsvinger langs de nek naar beneden kan glijden. Uiteindelijk zal je leren om langs de snaren omhoog en omlaag te bewegen, om de hogere noten snel ge kunnen bereiken.
7
Bespeel de snaren. Plaats de platte kant van de strijkstokharen ongeveer halverwege tussen de brug (de fragiel-uitziende houten standaard 3/4 deel van de snaren die ze op hun plek houden) en de toets, zodat het over de buik (front body) van de viool gaat. Trek de strijkstok langs de snaren, zo recht als je kunt, parallel aan de brug, met een lichte druk. Het geluid wat je nu aan je viool ontlokt is misschien nog niet om aan te horen, maar met wat oefening wordt dat snel beter. Zorg dat de hoek met de brug ongeveer 45 graden is.
- Meer druk zorgt voor een luider geluid, maar teveel druk maakt het geluid krassend. Een lichte druk geeft een continue toon van begin tot eind. Als je merkt dat er gaten vallen tijdens een streek, dan moet je meer hars aanbrengen.
- Als je te dicht bij de brug speelt, kan het ook krassend klinken.
- Kantel de strijkstok iets naar de krul toe en je zal merken dat je de toon beter raakt, dat deze een meer professionele klank krijgt.
8
Oefen het spelen met open snaren (G,D,A en E in de volgorde van de bovenste naar de onderste snaar). Open snaren zijn gewoon de snaren zonder dat je deze indrukt met je vingers. Laat de nek van de viool rusten in de ruimte tussen de linkerduim en de wijsvinger. Houd de strijkstok in een vlak met je pols, elleboog, schouder en het contactpunt op de snaar. Verander van snaar door de elleboog omhoog of omlaag te bewegen. Probeer eerste korte streken van een paar centimeter vanuit het midden van de strijkstok, daarna halve streken vanaf de frog naar het midden en weer terug. Werk toe naar volledige streken.
- Korte en lange streken zijn beide belangrijke technieken voor het spelen van de viool, zodat je niet het gevoel hebt dat je tijd aan het verspillen bent met het oefenen van korte streken.
- Blijf oefenen tot je elke snaar afzonderlijk kunt bespelen zonder dat de andere snaren meeklinken. Het is belangrijk dat je leert om hier controle over te krijgen, zodat je niet per ongeluk een noot speelt doe je niet wilt spelen.
9
Oefen het spelen van andere noten. Het vergt veel oefening om de druk die je moet uitoefenen en te leren alsmede de positionering van de vingers, zodat je vingers de juiste noten vinden en heldere tonen produceren. Begin met de sterkste vinger, de wijsvinger. Duw met je vingertop de hoogste snaar (de E-snaar) stevig naar beneden. Je hebt niet zoveel druk nodig als bij gitaarsnaren; een bescheiden maar stevige druk is voldoende. Trek de strijkstok langs de E-snaar om een iets hogere toon te produceren. Als je de viool goed vasthoudt, dan zal je vinger van nature ongeveer uitkomen op een positie, ongeveer 1 cm onder de nut (de bovenkant van de toets), waarmee je een F speelt.
- Voeg er meer noten aan toe. Als je eenmaal een volle toon kunt produceren, probeer dan de top van je middelvinger iets verder beneden je wijsvinger op de toets te plaatsen. Houd beide vingers op hun plek en je hoort een weer iets hoger toon. Zet uiteindelijk de ringvinger naast de middelvinger op dezelfde snaar en herhaal het proces. De pink wordt ook gebruikt, maar vergt veel meer oefening om te gebruiken. Maak je nu eerst alleen maar druk over drie vingers.
- Speel op meer snaren. Probeer 4 noten te spelen (open snaar, wijsvinger, middelvinger en ringvinger) op alle 4 de snaren. Besteed vooral aandacht aan de hoeveelheid druk die je uitoefent om een heldere noot te produceren op elke snaar.
10
Oefen verschillende toonladders. Een toonladder is een serie noten die oplopen of aflopen in een bepaald patroon en met een aantal stappen (meestal 8, soms 5) die start bij een bepaalde noot en eindigt bij een hogere of lagere versie van diezelfde noot. Een gemakkelijke en handige toonladder voor beginners is de D Majeur ladder, die begint op de open D-snaar. Plaats vervolgens je vingers in de volgende volgorde en speel elke noot: D (open), E, Fis, G (die je maakt met je ringvinger). Om de toonladder af te maken speel je op de volgende open snaar (A) en herhaal je het patroon op de A-snaar: B, Cis en uiteindelijk D met de ringvinger.
- Als je het goed doet hoor je bij de D Majeur (en dat geldt voor elke majeur toonladder) het deuntje van het bekende 'Do, Re, Mi, Fa, So, La, Ti, Do'. Heb je daar nog nooit van gehoord, zoek het dan op via internet of kijk naar de musical 'The Sound of Music,' met een memorabele en beroemd liedje genaamd 'Do Re Mi' wat het helemaal uitlegt.
- Als het maar niet lukt om het geluid goed te krijgen, onthoud dan het volgende: plaats de wijsvinger een vingerbreedte van de nut, de middelvinger een vingerbreedte van de eerste vinger en de ringvinger raakt de middelvinger. Je kunt ook op de toets aangeven met tape waar je vingers moeten komen.
- Andere toonladders, zoals de mineur, harmonisch mineur en de pentatonische toonladder(5-noten) bestaan, maar deze kun je later altijd nog oefenen.
Begin met een korte sessie van 15 tot 20 minuten en bouw dit verder uit tot je een uur kunt oefenen, of meer. Serieuze studenten oefenen vaak 3 uur of meer per dag. Oefen zo vaak als je kunt en blijf dit doen. Zelfs het leren van een paar eenvoudige nummers kan maanden duren voor het goed genoeg klinkt, maar uiteindelijk zal het lukken.
Advertentie

Tips

Laat je boog NIET strak gespannen na het spelen, omdat deze kan beschadigen en bogen kunnen erg kostbaar zijn.
Oefen langzaam en werk geleidelijk aan naar een hoger tempo. Net zoals bij het typen weten je vingers op een gegeven moment vanzelf wel waar ze naartoe moeten gaan.
Het duurt jaren voor je de viool meester bent, dus heb geduld.
Wees voorzicht als je een viool via internet koopt, want ze zijn meestal niet geweldig van kwaliteit en kosten vaak meer om te repareren dan dat ze waard zijn.
Maak je snaren en viool schoon door de resten van hars weg te halen na een oefensessie. Gebruik een schone, droge doek voor de snaren, onder de toets en rond de brug. Veeg geen hars van de haren van je strijkstok.
Neem tenminste 1 keer per week lessen. Zelfs een korte les, elke week, kan feedback opleveren van onschatbare waarde.
Zorg voor een leraar en je zal veel sneller vooruit gaan. Kijk bij de lokale muziekschool, op universiteiten of bij een orkest. Als je niet meteen de perfecte leraar vindt, zoek dan een leraar waar je je op je gemak voelt.
Als je geen geld hebt om een viool te kopen, dan is huren ook een mogelijkheid. Huurviolen worden altijd geleverd met een strijkstok, koffer en snaren.

Advertentie

Waarschuwingen

Als je niet zeker bent over het gebruik van de stemknoppen, vraag dan iemand met meer ervaring (leraar, een andere violist) om dit voor je te doen. Vioolsnaren knappen gemakkelijk, zeker as het gaat om snaren met een stalen kern, als je de stemknoppen te ver doordraait. Dit is irritant en het vergt veel tijd om te herstellen.
Behandel je instrument altijd met de grootste zorg. Laat het niet vallen, gooi er niet mee en zorg dat het niet wordt blootgesteld aan extreme temperaturen of vochtigheid. Hetzelfde geldt voor je strijkstok.

Advertentie