Toonladders spelen op een gitaar

Toonladders zijn een vitaal onderdeel van het repertoire van iedere muzikant. Ze voorzien in essentiële bouwstenen voor compositie en improvisatie in bijna elke stijl en genre. De tijd nemen voor het leren beheersen van de meest fundamentele toonladders kan het verschil betekenen tussen een gemiddelde speler zijn en een uitstekende musicus. Gelukkig is het bij de gitaar zo, dat het leren van toonladders meestal slechts een kwestie is van het onthouden van patronen, door te oefenen.

Deel 1

Deel 1 van 4:

De basiskennis en terminologie

Pdf downloaden

Weet je al het een en ander van muziektheorie? Dan kun je de toonladders zoals ze hier worden behandeld overslaan.

1
Leer begrijpen wat de toetsen van de gitaar inhouden. Op een gitaar heet het langste stuk waar je je vingers op plaatst de toets (of fretboard). De metalen drempeltjes op de toets heten de frets of fretdraad en verdelen de toets in segmenten. Toonladders worden gevormd door het spelen van de noten vlak achter de fret volgens verschillende patronen, dus is het belangrijk om ze te leren herkennen. Zie hieronder:
- De frets zijn vanaf de bovenkant van de nek genummerd tot aan de body van de gitaar. Bijvoorbeeld, de fret aan het uiteinde van de nek heet de eerste fret (of "fret 1"), de volgende is de tweede fret, enz.
- Het ingedrukt houden van de snaar vlak achter een bepaalde fret en het aanslaan van die snaar met je andere hand boven de body van de gitaar brengt een klank voort, een noot. Hoe dichter de frets bij de body van de gitaar liggen, hoe hoger de noten.
- De stippen in het segment behorend bij een fret zijn alleen maar bedoeld als herkenningspunt — het wordt daardoor gemakkelijker om te weten waar je je vingers plaatst, zonder dat je steeds moet tellen bij welke fret je ben op de toets.
2
Leer de namen van de noten on de toets. Elke fret op de gitaar speelt een noot met een naam. Gelukkig zijn er niet meer dan 12 noten — daarna worden de namen gewoon herhaald. De volgende noten kun je spelen. Merk op dat sommige noten twee verschillende namen hebben:
- A, A#/Bb, B, C, C#/Db, D, D#/Eb, E, F, F#/ Gb, G, G#/Ab. Na deze reeks heet de volgende noot gewoon weer A, en herhaalt het zich.
- Het leren van de posities van de verschillende noten is niet heel erg moeilijk, maar het zou wat te veel ruimte vergen om dat in dit artikel te behandelen. Heb je daar hulp bij nodig, lees dan het artikel op How.com.vn over dit onderwerp.
3
Leer de namen van de verschillenden snaren. Je kunt de verschillende snaren aanduiden met namen als "dikste, tweede dikste," enz., maar het is een stuk gemakkelijker om het over toonladders te hebben als we de juiste namen weten voor de snaren. Dit is ook handig omdat de snaren zijn genoemd naar de noot die ze laten klinken als er geen snaren zijn ingedrukt. Op een gewone gitaar met 6 snaren in standaardstemming, heten de snaren:^[1]XBron
- E (dikste)
- A
- D
- G
- B
- E (dunste) — merk op dat deze dezelfde naam heeft als de dikste snaar, dus noemen veel mensen het wel de "lage" en "hoge" E om ze uit elkaar te houden. Soms zie je ook wel een kleine letter "e" als aanduiding voor de dunste snaar.
4
Leer het concept begrijpen van de hele en halve toonsafstanden in een toonladder. In eenvoudige termen is een toonladder gewoon een reeks noten die mooi klinken als je ze achter elkaar speelt. Bij het leren van de onderstaande toonladders zien we dat alle toonladders opgebouwd zijn uit patronen of "hele stappen" en "halve stappen." Dit klinkt gecompliceerd, maar het is gewoon een manier om de verschillende afstanden op de toets te omschrijven:^[2]XBron
- Een halve stap is een afstand van 1 fret omhoog of omlaag. Bijvoorbeeld, als je een C (A-snaar, derde fret) speelt, dan zal het bewegen van 1 fret omhoog je een C# (A-snaar, vierde fret) geven. We kunnen zeggen dat de C en C# een halve stap van elkaar verwijderd zijn.
- Een hele stap is hetzelfde, behalve dan dat de afstand gelijk is aan 2 frets. Bijvoorbeeld, als we beginnen op de C en 2 frets omhoog gaan, dan spelen we een D (A-snaar, vijfde fret). Dus, C en D zijn een hele stap van elkaar verwijderd.
5
De trappen van een toonladder. We zijn er bijna klaar voor om te beginnen met het leren van toonladders. Het laatste concept om te leren heeft te maken met het feit dat de noten van een toonladder speciale nummers krijgen om te helpen bij het herkennen van de noten, genaamd "trappen", omdat toonladders reeksen noten zijn die verondersteld worden in een bepaalde volgorde te worden gespeeld. De trappen staan hieronder vermeld.^[3]XBron Het leren van de nummers voor elke trap is erg belangrijk — de andere namen worden minder vaak gebruikt.
- De noot waarmee je begint heet de grondtoon of prime. Soms heet het ook wel de tonica.
- De tweede noot heet de tweede of secunde.
- De derde noot heet de derde of terts.
- De vierde noot heet de vierde of subdominant.
- De vijfde noot heet de vijfde of dominant.
- De zesde noot heet de zesde of sext.
- De zevende noot heet de zevende — het heeft nog een paar andere namen, afhankelijk van de toonladder, maar dat valt buiten het bestek van dit artikel.
- De achtste noot heet het octaaf. Het wordt soms ook wel de tonica omdat het dezelfde noot is, maar dan hoger.
- Na het octaaf kun je weer overnieuw beginnen vanaf de tweede of doorgaan met tellen bij de negende. Bijvoorbeeld, de noot na het octaaf kan de "negende" of de "tweede" worden genoemd, maar het is dezelfde noot.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 4:

Majeur toonladders

Pdf downloaden

1
Kies een noot voor de toonladder waarmee je begint (grondtoon). Het soort toonladder dat we in dit deel gaan leren is de majeur. Dit is een goede ladder om mee te beginnen omdat veel van de andere toonladders gebaseerd zijn op de majeur. Het leuke aan de toonladders is dat je ze kunt laten beginnen op elke noot. Om te beginnen kies je een noot onder de 12e fret op de lage E of A-snaar. Beginnen op een van de lagere snaren geeft je voldoende ruimte om omhoog en omlaag te bewegen langs de toonladder.
- Bijvoorbeeld: we beginnen op de G (lage E-snaar, derde fret). In dit deel leer je hoe je de G majeur toonladder speelt — toonladders worden genoemd naar de grondtoon.
2
Leer het patroon van de stappen van de majeurladder. Alle toonladders kunnen worden geschreven als patronen van hele en halve stappen. Het stappenpatroon van een majeur toonladder is extra belangrijk om te leren, omdat veel van de andere toonladderpatronen ervan zijn afgeleid. Zie hieronder :
- Begin met de grondtoon, en volg daarna deze stappen:
  Hele stap, hele stap, halve stap, hele stap, hele stap, hele stap, halve stap.
- Bijvoorbeeld, als we beginnen op de G, dan gaan we eerst een hele stap naar de A. Daarna volgt nog een hele stap naar de B. Vervolgens een halve stap naar de C. Volgend we bovenstaand patroon, dan gaan we verder omhoog op de toonladder met de D, E, F# en afsluitend de G.
3
Leer de vingerzetting voor majeurladders. Je kunt een hele toonladder op één snaar spelen, maar dit is nogal vreemd — je zal een gitarist dit niet vaak zien doen. Het is veel gebruikelijker om de toonladders over verschillende snaren te spelen, zodat je het aantal bewegingen met je linkerhand kunt minimaliseren.
- De G majeur toonladder die we zojuist hebben geleerd begint op de derde fret van de lage E-snaar. We spelen de A en B in de vijfde en zevende positie (frets) van de E-snaar.
- Daarna spelen we de C op de derde fret van de A-snaar. De D en E op frets vijf en zeven van de A-snaar.
- Daarna volgt de F# op fret vier van de D-snaar. We sluiten af met de G op de vijfde fret van de D-snaar. Merk op dat het niet nodig was om de linkerhand omhoog of omlaag te bewegen over de hals om dit te doen — wissel gewoon van snaar en strek je vingers.
- Ales bij elkaar ziet dit er als volgt uit:
  Lage E-snaar: G (fret 3), A (fret 5), B (fret 7)
  A-snaar: C (fret 3), D (fret 5), E (fret 7)
  D-snaar: F# (fret 4), G (fret 5)
4
Probeer dit patroon in verschillende posities op je gitaar. Zolang je maar begint op de lage E of A-snaar, kun je het patroon van de majeur toonladder dat je zojuist hebt geleerd overal op de gitaarhals spelen. Met andere woorden, verschuif alle noten omhoog of omlaag met hetzelfde aantal frets/stappen, om een andere majeurladder te spelen.
- Bijvoorbeeld: als je een B majeurladder wilt spelen dan verschuif je het hele patroon naar de zevende fret van de lage E-snaar. Daarna gebruik je dezelfde vingerzetting als hiervoor om de volgende toonladder te spelen:
  Lage E-snaar: B (fret 7), C# (fret 9), D# (fret 11)
  A-snaar: E (fret 7), F# (fret 9), G# (fret 11)
  D-snaar: A# (fret 8), B (fret 9)
- Nogmaals, je gebruikt hetzelfde patroon voor je vingers als bij de vorige toonladder. Gewoon het patroon omhoog of omlaag bewegen om verschillende majeur toonladders te spelen.
5
Leer de toonladder omhoog en omlaag. Meestal speel je toonladders niet maar in één richting. Beheers je eenmaal de majeurladder, probeer die dan ook naar beneden te spelen vanaf het octaaf. Het enige dat je hoeft te doen is dezelfde noten spelen in de omgekeerde volgorde — wijzigen zijn niet nodig.
- Bijvoorbeeld: als je een B majeur toonladder omhoog en omlaag wilt spelen, dan speel je de volgende noten:
  Omhoog: B, C#, D#, E, F#, G#, A#, B
  Omlaag: B, A#, G#, F#, E, D#, C#, B
- Als je de toonladder in een 4/4 maat wilt spelen, speel elke noot dan als kwart of achtste. Sla de octaaf tweemaal aan of ga naar de negende (gewoon een hele stap boven het octaaf), en daarna weer naar beneden. Op deze manier heb je het juiste aantal noten voor zodat de toonladder "in de maat loopt".
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 4:

Mineur toonladders

Pdf downloaden

1
Leer het verschil herkennen tussen een mineur en majeurladder. Een mineur toonladder heeft veel overeenkomsten met de majeurladder. Evenals een majeurladder is het genoemd naar de grondtoon (zoals E mineur, A mineur, etc.) De meeste van de noten zijn zelfs gelijk. Er zijn slechts een paar veranderingen die je moet aanbrengen:^[4]XBron
- De mineur toonladder heeft een verlaagde derde trap.
- De mineur toonladder heeft een verlaagde zesde trap.
- De mineur toonladder heeft een verlaagde zevende trap.
- Je verlaagt een noot door deze een halve stap naar beneden te plaatsen. Dit houdt in dat de derde en zevende noot van de toonladder één fret lager ligt dan in de majeurladder.
2
Leer de stappen die je moet zetten voor een mineurladder. Een verlaagde derde, zesde en zevende in een mineur toonladder wijzigt het stappenpatroon van de majeurladder. Het inprenten van dit nieuwe patroon is belangrijk bij het leren van de verschillende mineurladders.
- Het patroon van de mineurladder, te beginnen bij de grondtoon, is:
  Hele stap, halve stap, hele stap, hele stap, halve stap, hele stap, hele stap.
- Bijvoorbeeld: als je een G mineurladder wilt spelen, dan begin je met een G majeur toonladder en verplaats je de derde, zesde en zevende trap elk een halve stap . Een G majeur toonladder is:
  G, A, B, C, D, E, F#, G
- ...dus is een G mineurladder:
  G, A, Bb, C, D, Eb, F G
3
Leer de vingerzetting voor mineur toonladders. Evenals bij de majeurladders, worden de noten in de mineur toonladders gespeeld met een bepaald patroon van frets die je omhoog of omlaag kan schuiven over de toets om verschillende mineurladders te kunnen spelen. Zolang je maar begint op de lage E of A-snaar, blijft het mineurpatroon hetzelfde.
- Bijvoorbeeld: laten we een Eb mineurladder spelen. Dit doe je door een Eb mineur toonladder te nemen en de derde, zesde en zevende trap éém fret naar beneden te schuiven, als volgt:
  A-snaar: Eb (fret 6), F (fret 8), F# (fret 9)
  D-snaar: Ab (fret 6), Bb (fret 8), B (fret 9)
  G-snaar: Db (fret 6), Eb (fret 8)
4
Oefen het spelen van de toonladder omhoog en omlaag. Net als bij de majeur toonladders, speel je deze beide kanten op, in hetzelfde patroon, maar dan naar beneden in omgekeerde volgorde.
- Bijvoorbeeld: als je een Eb mineur toonladder omhoog en omlaag wilt spelen, doe dit dan als volgt:
  Omhoog: Eb, F, F#, Ab, Bb, B, Db, Eb
  Omlaag: Eb, Db, B, Bb, Ab, F#, F, Eb
- Net als bij de majeur toonladders, kun je er een negende aan toevoegen (de F boven het octaaf in dit geval) of het octaaf tweemaal spelen, om het patroon in de 4/4 maat te houden.
Advertentie

Deel 4

Deel 4 van 4:

Ander nuttige toonladders

Pdf downloaden

1
Oefen chromatische toonladders voor techniek en snelheid. Een bepaalde toonladder die nuttig is vanwege de oefening is de chromatische toonladder. In deze ladder staan, alle trappen op een halve stap van elkaar af. Dit houdt in dat een chromatische toonladder gemaakt kan worden door gewoon alle frets in volgorde omhoog en omlaag te gaan.
- Probeer de volgende chromatische oefening: Sla eerst een van de snaren op je gitaar aan (het maakt niet uit welke). Begint te tellen in een 4/4 maat. Speel de eerst kwartnoot met open snaar (niet ingedrukt), daarna op de eerste fret, dan de tweede, vervolgens de derde. Zonder te stoppen speel je dan de eerste fret, de tweede, derde en daarna de vierde. Zorg dat je in de maat blijft spelen en ga verder met de tweede fret, de derde, vierde en vijfde. Ga zo door met dit patroon tot je de 12e fret hebt bereikt, en ga vervolgens naar beneden!
- Bijvoorbeeld, als je op de hoge E-snaar speelt, dan ziet deze chromatische oefening er als volt uit:
  Maat 1: E (open), F (fret 1), F# (fret 2), G (fret 3)
  Maat 2: F (fret 1), F# (fret 2), G (fret 3), G# (fret 4)
- ...enz. tot aan de 12e fret (en daarna weer naar beneden).
2
Leer de pentatonische ladder. De pentatonische toonladder heeft slechts 5 noten die allemaal goed samen klinken, dus wordt deze toonladder vaak gebruikt om te soleren. Vooral de pentatonische mineur wordt veel gebruikt bij rock-, jazz- en bluesmuziek. Het wordt zo vaak gebruikt dat het ook wel de "pentatonische" wordt genoemd. Dit is de toonladder die we hieronder gaan leren.
- De pentatonische mineur bestaat uit de volgende trappen: Grondtoon, verlaagde derde, vierde, vijfde en verlaagde zevende (plus het octaaf). In wezen is het de mineur toonladder zonder de tweede en de zesde.
- Bijvoorbeeld, als we op de lage E-snaar beginnen, dan wordt de pentatonische A mineurtoonladder:
  Lage E-snaar: A (fret 5), C (fret 8)
  A-snaar: D (fret 5), E (fret 7)
  D-snaar: G (fret 5), A (fret 7)
- Vanaf dit punt kunnen we verder gaan en dezelfde noten op een hogere snaar spelen:
  G-snaar: C (fret 5), D (fret 7)
  B-snaar: E (fret 5), G (fret 8)
  E-snaar: A (fret 5), C (fret 8)
3
Leer de blues toonladder. Ken je de pentatonische mineurtoonladder, dan is het erg makkelijk om een verwante toonladder te spelen, de "blues toonladder." Het enige dat je nodig hebt is het volgende: voeg de verlaagde vijfde toe aan de pentatonische mineur. Hierdoor krijg je een toonladder met 6 noten — de rest is hetzelfde .
- Bijvoorbeeld, als je de pentatonische toonladder in A mineur om wilt zetten naar een blues toonladder in A, dan speel je het volgende:
  Lage E-snaar: A (fret 5), C (fret 8)
  A-snaar: D (fret 5), Eb (fret 6), E (fret 7)
  D-snaar: G (fret 5), A (fret 7)
  G-snaar: C (fret 5), D (fret 7), Eb (fret 8)
  B-snaar: E (fret 5), G (fret 8)
  E-snaar: A (fret 5), C (fret 8)
- De verlaagde vijfde noot staat ook bekend als de "blue note." Ook al zit het in de toonladder, toch klinkt het wat vreemd en uit de toon, dus als je gaat soleren, gebruik deze dan als leidtoon — dat is, speel het "op weg" naar een andere noot. Houd de blue noot niet te lang aan!
4
Leer alle toonladders over twee octaven. Heb je het octaaf van een toonladder bereikt, dan hoef je niet altijd weer af te dalen. Beschouw gewoon het octaaf als de nieuwe grondtoon en gebruik hetzelfde patroon voor een tweede octaaf. We hebben hier eerder al even aan geroken bij de pentatonische mineurtoonladder, maar dit is iets wat je bij bijna elke toonladders kunt leren. Door bij de onderste twee snaren te beginnen is het over het algemeen wat gemakkelijker om twee hele octaven op dezelfde frets te spelen. Merk op dat het tweede octaaf meestal een andere vingerzetting kent, ook al zijn de stappen hetzelfde.
- Laten we een majeur toonladder in twee octaven gaan leren — ken je deze, dan is het gemakkelijk om de twee-octaaf versies in mineur uit te zoeken. We proberen de G majeur (de eerste toonladder die we hebben geleerd in dit artikel). Op dit moment weten we het volgende:
  Lage E-snaar: G (fret 3), A (fret 5), B (fret 7)
  A-snaar: C (fret 3), D (fret 5), E (fret 7)
  D-snaar: F# (fret 4), G (fret 5)
- Ga zo verder, gebruik makend van hetzelfde patroon: hele stap, hele stap. halve stap, enz...
  D-snaar: G (fret 5), A (fret 7)
  G-snaar: B (fret 4), C (fret 5), D (fret 7)
  B-snaar: E (fret 5), F# (fret 7), G (fret 8)
- ...en daarna weer naar beneden!
Advertentie

Tips

Ben je op zoek naar een gemakkelijke manier om vingerzetting te leren voor een groot aantal toonladders? Kijk dan eens op deze handige site, waarmee je snel toonladders door kunt bladeren op grondtoon en type.^[5]XBron
De bovenstaande instructies begonnen met de toonladders op de lage E en A snaren. In werkelijkheid kun je ze ook beginnen op de hogere snaren — dit is vooral handig als je wilt soleren. Kijk naar de verschillende variaties op de toonladders op de bovenstaande site om te zien op hoeveel verschillende manier dezelfde reeks noten kan worden geordend op de toets van de gitaar!

Advertentie