Verschillende maatsoorten leren herkennen

Hoewel er veel muzikanten zijn die muziek gewoon op gehoor kunnen spelen, moeten de meeste beginners eerst leren hoe ze muziek moeten lezen. Begrijpen hoe je muziek moet tellen is ook belangrijk voor dansers en kan bijdragen aan het luisterplezier van een muziekliefhebber. Het vermogen om te 'tellen' en te weten hoe lang elke noot moet duren speelt een belangrijke rol bij het leren lezen van muziek. Het is ook belangrijk te begrijpen wat een maatsoort is. Dit artikel beschrijft de basisprincipes van het tellen in de vierkwartsmaat (4/4) en introduceert de verschillende maatsoorten.

Deel 1

Deel 1 van 2:

Ritmes tellen

Pdf downloaden

Muziek is verdeeld in maten, die worden aangeduid met een verticale lijn. Noten in muziek worden benoemd op basis van hoeveel tijd ze in een maat in beslag nemen. Zie de maat als een taart die kan worden gesneden in kwarten, helften, achtsten, of in een combinatie van taartpunten van verschillende grootte.^[1]XBron
2
Leer de basisnotatie. In een 4/4 maatsoort geven de namen van de noten aan welk deel van de maat ze in beslag nemen. Dit vereist een rudimentair begrip van fracties. Een hele noot duurt de hele maat. Een halve noot beslaat de helft van de maat. Van daaruit kun je uitrekenen dat:
- Kwartnoten nemen een kwart van de maat in.
- Achtste noten nemen een achtste van de maat in.
- Zestiende noten nemen een zestiende van de maat in.
- Noten kunnen gecombineerd worden om één maat vol te maken. Bijvoorbeeld, 1 halve noot en 2 kwart noten maakt 1 hele maat.
3
Oefen om maat te leren houden. Tik in een gelijkmatig ritme met je hiel op de grond en tel steeds tot 4, dus zo: 1-2-3-4, 1-2-3-4. De snelheid is minder belangrijk dan het gelijkmatig houden van de tijd tussen elke tik. Een metronoom kan ook helpen bij het bereiken van een gelijkmatig ritme.
- Elke volledige 1-2-3-4 cyclus is 1 maat.
4
Oefen het tellen van de lengte van de basisnoten. Zeg of zing 'la' terwijl je in gedachte tot 4 telt. Een hele noot duurt de hele maat, dus begin 'la' te zingen op1, en houd het vast tot je bij 4 bent. Je hebt nu een hele noot gezongen.
- 2 halve noten vormen een maat. Zing 'la' op 1-2 en dan een nieuwe 'la' op 3-4.
- Er zitten 4 kwart noten in een maat. Zing 'la' voor elke noot die je tikt.
5
Voeg tussenvoegsels toe voor kleinere noten. Voor achtste noten moet je de maat in 8 gelijke stukjes verdelen, maar je tikt nog steeds maar 4 keer per maat. Voeg terwijl je telt het woordje 'en' toe tussen elk cijfer, dus zo: '1 en 2 en 3 en 4 en.' Oefen dit totdat het je gemakkelijk afgaat. Elk cijfer/woord is 1 achtste noot.
- Pas hetzelfde principe toe om zestiende noten te tellen. Je moet 16 klanken in 1 maat passen en dat gelijkmatig doen. Een veel gebruikte manier om dit te doen is door te zeggen: '1-e-en-a, 2-e-en-a, 3-e-en-a, 4-e-en-a.' Onthoud dat de nummers nog steeds perfect gelijkmatig gespeeld/gezongen moeten worden.^[2]XBron
- Hetzelfde algemene idee kan worden toegepast op nog kleinere noten, maar omdat deze noten zelden voorkomen, hoef je je daar als beginner nog niet mee bezig te houden.
6
Leer begrijpen wat een punt betekent. Soms staat er in genoteerde muziek een klein puntje direct na een noot. Dit puntje geeft aan dat de tijdsduur van de noot met 50% moet worden verlengd.
- Een halve noot, normaal 2 tellen waard, wordt 3 tellen met een punt erachter.
- Een kwartnoot, 1 tel waard zonder de punt, wordt 1,5 tel met een punt erachter.
7
Oefen triolen. Triolen bestaan uit 1 tel die onderverdeeld is in 3 noten. Dit is lastig omdat alle noten die je tot nu toe geoefend hebt gelijke fracties zijn. Het vocaliseren van lettergrepen kan je helpen om triolen onder de knie te krijgen.
- Oefen het tellen van triolen zo: '1-e-en, 2-e-en, 3-e-en, 4-e-en.
- Vergeet niet het tellen gelijkmatig te houden met een metronoom of door met je voet te tikken.
8
Doorbreek de regels. Een fermata is een teken dat lijkt op een stip met een ronde wenkbrauw erboven die boven een noot staat. Dit symbool betekent dat je de noot zo lang mag aanhouden als je zelf wilt.
- Als je deel uitmaakt van een ensemble, zal de dirigent bepalen hoe lang het moet duren.
- Bij een solo-optreden bedenk je zelf van tevoren wat de meest geschikte lengte zal zijn.
- Luister naar reeds bestaande opnames van het stuk dat je gaat spelen als je niet zeker weet hoe lang je de fermata moet vasthouden. Zo krijg je een idee van wat andere vertolkers hebben gedaan en kun je beslissen wat voor jou het beste klinkt.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 2:

Maatsoorten begrijpen

Pdf downloaden

1
Vind de maatsoort. In de linkerbovenhoek van een pagina met bladmuziek zie je verschillende notaties. De eerste is een symbool dat de sleutel wordt genoemd, die meestal afhangt van het instrument waarvoor het stuk is gecomponeerd. Vervolgens staan er soms kruizen of mollen. Tenslotte zie je 2 cijfers boven elkaar. Dit is de maatsoort.
- Voor het eerste deel van dit artikel hebben we de maatsoort 4/4 gebruikt, die wordt aangegeven door 2 vieren boven elkaar.
2
Leer de betekenis begrijpen van elk cijfer van de maatsoort. Het bovenste cijfer geeft het aantal beats in een maat aan, en het onderste cijfer geeft aan welke notenwaarde de beat krijgt. Meestal staat er een 4 onderaan, wat betekent dat de maat verdeeld is in kwart noten.^[3]XBron
- Bij een vierkwartsmaat (4/4) zie je aan het bovenste cijfer dat er 4 tellen in een maat zitten, en het onderste cijfer laat zien dat de maat is onderverdeeld in kwartnoten.
- Bij een tweekwartsmaat (2/4) zitten er 2 tellen in een maat, maar je telt nog steeds een kwartnoot per tel. Dus in plaats van 1-2-3-4 te tellen, tel je bij deze maatsoort in hetzelfde tempo 1-2, 1-2.
3
Oefen een wals. Muziek in de driekwartsmaat (3/4) telt 3 kwartnoten per maat. De wals wordt altijd gedanst in dit ritme, en het vinden van een muziekstuk of lied dat wordt aangeduid als een wals kan je helpen om het patroon duidelijker te horen. Terwijl je luistert, tel je in gedachte steeds '1-2-3, 1-2-3'.
- Het liedje 'Christmas Waltz' heeft een kenmerkend walsritme, en bevat ook de tekst 'and this song of mine/in three-quarter time', waardoor je het ritme al herkent.
4
Kijk ook naar minder gebruikelijke maatsoorten. Het bovenste getal geeft altijd het aantal tellen in een maat aan, en het onderste getal geeft altijd de waarde van een tel aan. Als het onderste getal een 8 is, moet je dus in achtste noten tellen. Als het onderste getal een 2 is, dan moet je in halve noten tellen.
- Een zesachtste maat (6/8) lijkt op de wals, in die zin dat de tellen in drietallen zijn gegroepeerd, maar dan telkens 2 keer achter elkaar. De tellen 1 en 4 moeten de nadruk krijgen: 'EEN-twee-drie-VIER-vijf-zes.' De eerste tel klinkt iets harder dan de vierde tel.^[4]XBron
- Een 3/2 maat betekent dat je 3 halve noten moet tellen voor 1 maat. 1 halve noot is 2 kwartnoten waard. Probeer gelijkmatig tot 6 te tellen, met de nadruk op de oneven getallen: 'EEN-twee-DRIE-vier-VIJF-zes, EEN-twee-DRIE-vier-VIJF-zes.' Door de oneven getallen te benadrukken, geef je aan waar elke halve noot begint. Met de even getallen zorg je voor een regelmatig tempo.
5
Oefen het tellen terwijl je naar muziek luistert. Elke maatsoort geeft een eigen karakteristiek ritmisch geluid aan verschillende soorten muziek. Componisten schrijven bijvoorbeeld marsen meestal in de 2/4-maat om een sfeer te creëren van in de maat stappende laarzen; 1-2, 1-2.
- Pop muziek, country and western en andere muziek gericht op een breed publiek hebben meestal een vorm van 2 of 4 in de maatsoort, omdat mensen graag met hun voet meetikken op de muziek. Door een eenvoudige maatsoort te kiezen wordt het voor het grote publiek gemakkelijk om ervan te genieten.
- Jazz en andere moderne muziekstijlen klinken vaak onsamenhangend vanwege het gebruik van ongewone maatsoorten, zoals 13/8, 5/4, en andere oneven maatsoorten. Dit zal niet gemakkelijk zijn om bij mee te tellen, maar het kan je helpen begrijpen dat de maatsoort grote invloed heeft op het algemene gevoel van de muziek.
Advertentie