Verkreukeld papier gladmaken

Heb je een vel papier dat je verfrommeld hebt, per ongeluk gevouwen hebt, waar je op bent gaan zitten of een vliegtuigje van hebt gemaakt? Meestal zal het papier er toonbaar en bruikbaar uitzien nadat je het lichtjes hebt ingespoten met gedistilleerd water en het tussen twee zware boeken geperst hebt of onder een handdoek gestreken hebt. Met deze methoden loop je wel het risico dat het papier scheurt en dat de kleuren vervagen, dus wees voorzichtig. Het is wellicht een goed idee om met belangrijke documenten naar een archivaris te gaan om ze te laten herstellen.

Methode 1

Methode 1 van 3:

Het papier plat persen

Pdf downloaden

1
Spuit het papier lichtjes in met gedistilleerd water. Wanneer papier verkreukeld wordt raken de vezels beschadigd en scheuren ze. Water kan deze vezels zachter maken zodat ze weer plat gaan liggen. Op deze manier zijn kreukels en vouwlijnen minder zichtbaar.^[1]XBron Gebruik alleen gedistilleerd water, want gewoon kraanwater bevat mineralen die het papier korstig en hard aan kunnen laten voelen.^{[2]XBetrouwbare bronUS National Park ServiceGa naar de bron} Spuit het papier lichtjes in met een verstuiver, waarbij je de verstuiver op een afstand van ten minste 30 centimeter van het papier houdt. Je kunt het papier ook voorzichtig deppen met een licht vochtige handdoek.
- Waarschuwing: water kan aquarelverf, krijt, pastelkrijt en in water oplosbare inkt verpesten. Als het papier met deze materialen bewerkt is, spuit het dan heel lichtjes in aan de achterkant. Je kunt het papier ook persen terwijl het droog is, zodat het plat wordt maar je nog wel vouwlijnen ziet.
2
Leg het papier tussen twee lagen absorberend materiaal. Wanneer het papier nat is leg je het tussen twee lagen vloeipapier, wolvilt of andere materialen die water absorberen.^{[3]XBetrouwbare bronUS National Park ServiceGa naar de bron}
- Je zou ook vellen keukenpapier kunnen gebruiken, maar de structuur van het keukenpapier kan een afdruk maken op het papieroppervlak.^[4]XBron
Leg het papier en de absorberende materialen eromheen op een hard en plat oppervlak. Strijk alles glad met je handen om alle grote vouwen en kreukels te verwijderen. Bedek het papier volledig met een plat en zwaar voorwerp. Meestal gebruikt men hiervoor een stapel grote, zware boeken.
4
Wacht totdat het papier droog is en controleer het dagelijks. Het papier zou op moeten drogen tot een plat en grotendeels kreukvrij oppervlak, maar dit kan enige tijd duren. Controleer het papier iedere dag en leg er nieuw absorberend materiaal omheen als dit erg nat aanvoelt.
- Het duurt meestal drie tot vier dagen voordat kletsnat papier droog is. Een vel papier dat je lichtjes ingespoten hebt zal waarschijnlijk binnen twee dagen droog zijn.^[5]XBron
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 3:

Het papier gladstrijken met een strijkijzer

Pdf downloaden

1
Begrijp de risico’s. Door een vel papier onder een handdoek of doek te strijken zal het papier plat worden, maar je zult de kreukels en vouwlijnen meestal nog wel kunnen zien. Als je stoom gebruikt of het papier een klein beetje natmaakt, zoals aan het eind van dit gedeelte beschreven wordt, dan zullen de kreukels volledig verwijderd worden. De kans is wel groter dat gekleurde inkt vervaagt of dat het papier scheurt.
- Als het om waardevol papier gaat dat onvervangbaar is, probeer deze methode dan eerst uit op een vel testpapier of gebruik de veiligere en langzamere persmethode.
Strijk het papier zo goed mogelijk glad met je handen zodat de vouwen en kreukels niet nog erger worden. Leg een kleine handdoek, een kussensloop of een andere hittebestendige doek over het papier om het te beschermen tegen de directe hitte van het strijkijzer.
Het wordt aangeraden om te beginnen met de laagste stand zodat de kans kleiner is dat het papier beschadigd raakt. Te veel warmte kan het papier uitdrogen, zodat het broos en geel wordt.
Wanneer het strijkijzer opgewarmd is duw je het tegen de handdoek aan en beweeg je het over het oppervlak, net zoals je zou doen bij het strijken van een kledingstuk.
5
Maak aanpassingen, als dat nodig is. Nadat je de handdoek een minuut gestreken hebt, til je hem omhoog en bekijk je het papier. Als het nog niet plat is zet je het strijkijzer een stand hoger en probeer je het nog eens. Als het papier al warm aanvoelt laat je het strijkijzer ingesteld staan op een lage stand en dep of spuit je het papier lichtjes in met een kleine hoeveelheid gedistilleerd water voordat je opnieuw gaat strijken. Dit helpt om kreukels te verwijderen, maar de kans is wel groter dat het papier scheurt.
- Maak vellen papier die bewerkt zijn met aquarelverf, krijt en andere in water oplosbare materialen niet nat.
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 3:

Meer te weten komen over professionele archiefmethoden

Pdf downloaden

1
Ga met waardevolle documenten naar een professional. Archivarissen en restaurators zijn professionals die gespecialiseerd zijn in het conserveren van historische voorwerpen, waaronder papier. Een dergelijke deskundige zou alle papieren materialen in een hoge kwaliteit moeten kunnen conserveren en glad moeten kunnen maken, waaronder aquarels, oud en delicaat papier en andere voorwerpen die je thuis maar lastig plat kunt maken.
- Zoek op het internet naar archiefdiensten bij je in de buurt of vraag een bibliothecaris om hulp om er eentje te vinden.
2
Kom meer te weten over bevochtigingstechnieken. Zoals bij de andere methoden al gezegd werd kun je kreukels veroorzaakt door gescheurde en beschadigde vezels helpen verwijderen door het papier te bevochtigen. Archivarissen gebruiken vaak speciale hulpmiddelen om het papier aanzienlijk vochtiger te maken. Ze gaan daarbij erg voorzichtig te werk. Als je durft en je enkele vellen papier hebt om de technieken eerst op uit te testen, dan kun je enkele van deze technieken zelf thuis proberen te gebruiken voordat je het papier plat perst. Eén van de gemakkelijkste methoden is wellicht de bevochtigingsmethode van Horton. Steek het opgerolde papier in een plastic beker waar lucht in kan stromen. Zet de beker in een plastic vuilnisbak. Giet water op de bodem van de vuilnisbak en doe het deksel erop.^[6]XBron
- Hierdoor kan het papier gaan schimmelen, waar je thuis moeilijk wat aan kunt doen. Sommige archivarissen gebruiken schimmelwerende chemische stoffen als thymol en 2-fenylfenol, maar deze stoffen kunnen erg gevaarlijk voor de gebruiker en het papier zijn als ze verkeerd gebruikt worden.^[7]XBron
3
Kom meer te weten over de manieren waarop je het papier te drogen kunt leggen. Het werkt meestal goed om het papier plat te drukken, waarbij je naast zware voorwerpen ook bankschroeven of klemmen gebruikt als er meer druk uitgeoefend moet worden. Bij een andere methode wordt lijm gebruikt. Je kunt alleen lijm gebruiken of het papier tevens plat persen. Door het papier met een speciale lijm op een ander oppervlak te plakken blijft het papier tijdens het drogen goed op zijn plek. Het krult niet om en rekt niet op wanneer een deel van het papier vocht verliest en krimpt. Wanneer de lijm droog is laat hij gemakkelijk los.^[8]XBron
- Zelfs archivarissen vinden het moeilijk om de grootte van het papier onder controle te houden nadat het natgemaakt is. Bij een enkel vel papier is dit nauwelijks zichtbaar, maar stapels papier, gebonden boeken en papieren die aan elkaar gelijmd of geplakt zijn met plakband om een groter geheel te vormen kunnen duidelijk anders of ongelijkmatig aanvoelen.^[9]XBron
Een archiefenvelop is één van de archiefhulpmiddelen die je in veel winkels kunt kopen. Koop plastic archiefenveloppen om je belangrijke documenten, familiegeschiedenis en andere papieren decennia- of zelfs eeuwenlang veilig te bewaren, beschermd tegen vocht en uv-licht.
Advertentie

Tips

Als je geen tijd hebt om het papier te strijken of persen met bovenstaande methoden, dan kun je de kreukels en vouwen grotendeels uit papier krijgen door het papier gewoon meerdere keren over de rand van een bureau of tafel te rollen. Het papier zal er niet volledig glad door worden, maar het zou wel moeten werken om enkele kreukels uit het papier te krijgen.
Je kunt tevens het vel papier proberen te kopiëren. Bij een copyshop of in de bibliotheek hebben ze wellicht een groter kopieerapparaat dat het papier beter glad kan strijken. Dit is een oplossing als je met je apparaat thuis nog steeds lichte vouwen kunt zien.
Als het niet om delicaat papier gaat kun je het door een printer proberen te halen zonder dat je wat op het papier afdrukt. De printer zal de meeste kreukels gladstrijken. Wees wel voorzichtig, want het papier kan in de printer vast komen te zitten.

Advertentie

Waarschuwingen

Wanneer je papier strijkt dat met toner bedrukt is (kopieerapparaat, laserprinter) kan de toner smelten en aan je strijkplank blijven plakken als je het strijkijzer op een hoge stand ingesteld hebt. Om dit te vermijden begin je met een lagere stand en stel je het strijkijzer beetje bij beetje in op een hogere stand totdat het papier glad is.
Gebruik het strijkijzer volgens de instructies in de gebruikshandleiding.

Advertentie