Kaartlezen

Als je GPS het niet meer doet en je moet weten hoe je van punt A naar punt B komt zonder te verdwalen, is het niet nodig om je gewonnen te geven en de weg te vragen. Pak gewoon je oude vertrouwde kaart! Of je nou door de Zwitserse Alpen aan het trekken bent of een lange autorit aan het plannen bent, kaartlezen is een praktische vaardigheid die iedereen zou moeten bezitten. En in tegenstelling tot wat men meestal denkt is het niet echt moeilijk. Als je eenmaal begrijpt wat belangrijke tekens zoals schaal, lengte- en breedtegraad en topografische lijnen betekenen, zal je overal heen kunnen reizen met een paar snelle berekeningen.

Deel 1

Deel 1 van 2:

De indeling van de kaart begrijpen

Pdf downloaden

1
Kies de juiste soort kaart. Er bestaan verschillende kaarten voor verschillende doelen. Voordat je een kaart kunt gebruiken om de weg te vinden, moet je er zeker van zijn dat je er eentje hebt die geschikt is voor jouw soort reis.^[1]XBron
- Er zijn bijvoorbeeld wegenkaarten die bestuurders over landweggetjes en snelwegen helpen, topografische kaarten die kampeerders laten zien waar ze campings en andere onderkomens kunnen vinden, en zelfs toeristische kaarten die belangrijke attracties uitlichten voor toeristen.
- Kaarten kunnen vrijwel overal gevonden worden, van benzinestations en bezoekerscentra tot restaurants en populaire attracties.
2
Controleer de richting van de kaart. Doe de kaart open en kijk even goed of je hem vanuit het goede perspectief bekijkt. De meeste kaarten hebben een kompas in een hoek dat laat zien welke richtingen door de verschillende tekens worden aangegeven. Tenzij het anders is aangegeven correspondeert de bovenkant van de kaart altijd met het noorden.^[2]XBron
- Het noorden wordt als 'neutrale' richting beschouwd en als referentie voor de andere richtingen. Het kan gebruikt worden om reizigers te helpen zich te oriënteren.
3
Bekijk de legenda om de kaart te begrijpen. Naast een kompas hebben veel kaarten ook een legenda, of een kaartje dat de wetenschappelijke methoden verklaart die gebruikt zijn om de kaart op te stellen en opsomt wat belangrijke symbolen betekenen. Jezelf vertrouwd maken met de legenda is essentieel om te begrijpen hoe de kaart informatie weergeeft.^[3]XBron
- Hier vind je symbolen die wegen, steden, gemeentegrenzen en belangrijke herkenningspunten weergeven, maar ook welke kleurcodes landschapskenmerken als bergen, bossen en wateren aangeven.^[4]XBron
- Deze elementen zijn bedoeld om reizigers iets te leren over hoe ze hun omgeving moeten interpreteren en hoe ze veilig kunnen reizen.
4
Let op de breedtegraad en lengtegraad. Een Meridiaan van de Breedtegraad is een geografische coördinaat die de oost-west positie van een punt op de aarde aangeeft ten opzichte van de Nulmeridiaan. Meridianen van de Lengtegraad (die 'lange' lijnen) lopen verticaal van de Noordpool naar de Zuidpool (of andersom, van het zuiden naar het noorden). De breedtelijnen lopen horizontaal, evenwijdig aan de Evenaar (het midden van de aardbol) en tonen de afstand noord of zuid van de Evenaar. De getallen aan de zijkanten van de kaart laten de graden van breedte en lengte zien. Iedere graad stelt 60 'minuten' voor (die fracties aan afstand beschrijven, niet reistijd) en 1 nautische mijl (ruwweg 1,8 km).^[5]XBron
- De Evenaar en de Nulmeridiaan zijn gekozen als handige referentiepunten omdat ze zich ongeveer op het midden van de aardbol bevinden.
- Als je gewoon naar het volgende dorp rijdt, heb je de lengte- en breedtegraad niet nodig. Voor lange reizen zijn ze echter onmisbaar bij het berekenen van je positie.
5
Let op de schaal. De schaal van een kaart geeft de verhouding weer tussen de afstand op de kaart en de werkelijke afstand. Dit geeft je een idee van hoe ver je te gaan hebt. De schaal varieert van kaart tot kaart, maar wordt normaliter aangegeven als een numerieke ratio, zoals '1 : 100.000'. Deze verhouding betekent niets meer dan dat 1 afstandseenheid op de kaart gelijk staat aan 100.000 afstandseenheden in het echt.^[6]XBron
- Meestal kun je de schaal onderaan of aan de zijkant van de kaart vinden.
- Afhankelijk van de soort kaart die je gebruikt, is de schaal daaraan aangepast. Bijvoorbeeld een kaart voor wandelaars, fietser, kajakkers en andere activiteiten met een klein bereik zal een schaal hebben van rond de 1 : 25.000, terwijl de gemiddelde wegenkaart dichter bij de 1 : 50.000 zal zitten.^[7]XBron
- Op een wegenkaart met een schaal van 1 : 100.000 zal bijvoorbeeld 1 cm op de kaart gelijkstaan aan 2.540 km.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 2:

Een kaart gebruiken om te komen waar je moet zijn

Pdf downloaden

1
Kom erachter waar je bent. Als je op straat bent is de simpelste manier om dat te doen te kijken naar straatnaamborden in de buurt of bordjes langs de snelweg en ze op te zoeken op de kaart. Als je ergens bent waar je niets aan kunt afleiden, probeer dan wat je om je heen ziet te koppelen aan wat je op de kaart ziet. Van daaruit kun je je positie aangeven zodat je jezelf de juiste richting kunt wijzen.^[8]XBron
- Algemene kenmerken die je kunnen helpen bij het bepalen van je locatie zijn bijzondere natuurlijke kenmerken zoals rivieren en bergen.
- Een handige truc bij het bepalen van je locatie is te beginnen met twee herkenningspunten die je kunt zien (bijvoorbeeld een watertoren en een stadje) en er een rechte lijn tussen te trekken. Het punt waar ze samenkomen is ongeveer je locatie, tot op een kilometer of twee nauwkeurig.^[9]XBron
2
Zorg ervoor dat je kaart gelijk getrokken is met je kompas (optioneel). Aangenomen dat je een kompas gebruikt om je te helpen navigeren, is het belangrijk om het te kalibreren zodat het juist georiënteerd is op je directe omgeving, wel rekening houdend met mogelijke variaties in magnetische aantrekkingskracht (als er afwijkingen bestaan zijn die normaliter opgenomen in de legenda). Deze stap wordt ook wel eens 'miswijzing' genoemd. Het zal veel makkelijker zijn om een idee te krijgen van waar je heen gaat als je gewoon je hoofd kunt draaien.^[10]XBron
- Het is een goed idee om een kompas in je auto of tas te hebben als je op een reisje gaat waar verdwaald raken een grote mogelijkheid is.
- Tegenwoordig hebben de meeste smartphones kompas-apps die bijzonder nauwkeurig zijn en niet verbonden hoeven te zijn met internet om te werken.^[11]XBron
3
Lokaliseer je bestemming. Trek een rondje om waar je uit wil komen op de kaart en kijk hoeveel afstand er tussen je begin- en eindpunt ligt. Als je dit gedaan hebt kun je nauwkeuriger gaan kijken en bepalen welke wegen je moet nemen om in de kortst mogelijke tijd op je bestemming te komen.
- De afstand op schaal berekenen helpt je bij het preciezer bijhouden van je route.
4
Zet je koers uit. Van hieruit is het eenvoudigweg een zaak van kiezen welke wegen of paden je wil nemen om van Punt A naar Punt B te komen. Houd in gedachten dat de kortste afstand tussen twee punten een rechte lijn is. Daarom is het meestal het beste om een route aan te houden die het minste aftakkingen of omwegen heeft.^[12]XBron
- Bedenk of er in het gebied waar je bent een bepaalde manier of richting van nummering of wegenaanleg wordt gebruikt, zoals bijvoorbeeld oplopende huisnummers vanuit het centrum in Nederland.^[13]XBron
- Een nadeel van traditionele kaarten is dat ze je niet kunnen waarschuwen voor wegafsluitingen, wegwerkzaamheden, straten die een andere naam hebben gekregen of andere mogelijke obstakels.
5
Volg de gekozen route naar je bestemming. Nu alle details zijn uitgewerkt kun je je concentreren op de reis zelf. Zwerf vol vertrouwen en zie de meters lopen, kijk zo vaak op de kaart als je wil. Let erop dat je niet van je route afwijkt tenzij je van tevoren een andere route hebt uitgevonden.
- De exacte route die je neemt is grotendeels het gevolg van welke voorkeur je hebt—in sommige gevallen wil je graag snel op je bestemming komen, terwijl je in andere gevallen rustiger wil reizen en af en toe wil stoppen om iets te bekijken.
- Als je met een ander reist, geef dan de taak om te navigeren aan één persoon zodat er geen discussies of verwarring kan ontstaan over hoe je de kaart moet interpreteren.
6
Creëer controlepunten om te zorgen dat je de weg niet kwijtraakt. Houd je voortgang bij met een potlood of pen terwijl je bezig bent. Teken een punt, sterretje of een ander symbool als je bij een bijzonder herkenningspunt bent. Op die manier kun je verwijzen naar het laatste controlepunt als je moet omkeren.
- Leg vast hoe ver je gekomen bent iedere keer als je stopt en reken uit hoeveel afstand je nog te gaan hebt.
Advertentie

Tips

Zorg ervoor dat je je kaart bewaart op een plek waar je altijd goed bij kunt.
Als je kaarten van het binnenland lamineert worden ze beschermd tegen regen, ijzel, hagel en sneeuw.
Vervang je kaartencollectie iedere paar jaar om op de hoogte te blijven van veranderingen in verschillende gebieden.
Haal een complete wegenkaart van het gebied waar je doorheen gaat reizen voordat je weggaat. Dit kan van pas komen als je GPS navigatie het begeeft.

Advertentie

Waarschuwingen

Zorg dat je kaart niet scheurt, vies wordt of kwijt raakt. Zonder kaart kom je echt in de problemen!
Probeer zoveel mogelijk op gemarkeerde wegen en paden te blijven. Het kan verleidelijk zijn om een stuk af te snijden, maar hoe verder je op onbekend terrein komt hoe moeilijker het zal worden om je weg terug te vinden.

Advertentie