Het Wilhelmus uit je hoofd leren

Het Wilhelmus is een van de oudste volksliederen ter wereld, maar is pas sinds 1932 officieel het volkslied van Nederland.^[1]XBron Van de 15 coupletten worden meestal alleen het eerste en soms het zesde bij officiële gelegenheden gezongen. Alle coupletten leren is een hele prestatie, maar met een beetje planning en voldoende tijd zeker te doen. Heb je altijd al het Wilhelmus uit je hoofd willen leren, maar geen idee hoe je dat aan zou moeten pakken? Wil je eindelijk in staat zijn om mee te zingen tijdens het WK voetbal? Lees dan snel verder!

Methode 1

Methode 1 van 2:

De leermethode begrijpen

Pdf downloaden

1
Leer de verschillende stappen toepassen. Om het volkslied in een zo kort mogelijke tijd zo goed mogelijk te onthouden, moet je vier verschillende stappen toepassen. Als eerste de globale indeling van het volkslied, daarna de betekenis van elk couplet, vervolgens persoonlijke visualisaties voor elke regel en elk couplet en tenslotte het rijmschema van elk couplet.
2
Maak gebruik van de indeling van het volkslied. De beginletters van het Wilhelmus vormen een acrostichon: de eerste letters van de coupletten vormen de naam Willem van Nassov. Houd hierbij rekening met de oude spelling. De beide s'en aan het begin van de versregels worden in de huidige spelling als een 'z' geschreven en de 'v' is de Romeinse 'u'. Door dit te onthouden weet je in ieder geval de beginletters van elk couplet, wat je al een eindje op weg kan helpen.
3
Maak gebruik van de betekenis van elk couplet. De schrijver van het volkslied (mogelijk Filips van Marnix van Sint-Aldegonde, maar er worden ook andere schrijvers genoemd), wilde de tweestrijd van Willem van Oranje tot uitdrukking brengen, en hoe zijn loyaliteit ten opzichte van Spanje conflicteerde met zijn streven naar de vrije en zelfstandige Nederlanden. Elk couplet belicht een ander aspect daarvan, en door die aspecten te belichten wordt het gemakkelijker om elk couplet te onthouden.
- Een voorbeeld: in het eerste couplet geeft Willem van Oranje aan zowel 'den vaderland getrouwe' te zijn als 'Spanje altijd te hebben geëerd'.
4
Maak je een voorstelling bij elke zin. Een techniek bij het uit het hoofd leren van stukken tekst of lijsten met woorden is ook toepasbaar op het leren van gedichten. Hierbij maak je je een voorstelling van het couplet en elke regel van het couplet, het liefst zo raar of gek mogelijk, om op die manier een visueel sterk en gemakkelijker te onthouden verhaaltje te creëren. Elk couplet vormt op die manier een verhaaltje op zich. Door nu die verhaaltjes aan elkaar te rijgen tot een langer verhaal, is het mogelijk om redelijk omvangrijke stukken tekst in redelijk afzienbare tijd uit het hoofd te leren.
- Een voorbeeld bij het eerste couplet: 'Wilhelmus van Nassouwe ben ik, van Duitsen bloed' – Stel je een helm voor die je rood kleurt. 'Den vaderland getrouwe blijf ik tot in den dood' – stel je de Nederlandse vlag voor met een skelet als vlaggendrager. Een kort verhaaltje zou dan kunnen zijn dat je een helm met een grote kwast rood kleurt, die op de vlaggenstok met de Nederlandse vlag hangt, vastgehouden door een skelet.
5
Maak gebruik van het rijmschema. Het handige aan gedichten onthouden is dat de regels op elkaar rijmen. Dat maakt het een stuk gemakkelijker om de opeenvolgende coupletten te onthouden. Bestudeer dus het rijmschema om een beter begrip te krijgen van de manier waarop de regels aan elkaar worden geregen, en gebruik dat om elk couplet beter te onthouden.
- Een rijmschema kan zijn AA-BB, waarbij de eerste regel en de tweede regel op elkaar rijmen. Het rijmschema van het Wilhelmus is AB-AB-AB-AB, waarbij de eerste en derde regel op elkaar rijmen, en de tweede en de vierde, enz.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 2:

De coupletten leren

Pdf downloaden

1
Leer de belangrijkste coupletten eerst. De belangrijkste van de 15 coupletten van het Wilhelmus, afgaand op gebruik en geschiedenis, zijn het eerste en het zesde couplet. Volg hierbij de verschillende stappen zoals uiteengezet in het vorige deel van dit artikel, om deze coupletten te leren. Volg de vier stappen (indeling van het volkslied, betekenis van elk couplet, persoonlijke visualisaties en het rijmschema) om elk couplet stevig in je hoofd te prenten, zonder te stampen of eindeloos versregels te herhalen.
2
Leer het eerste couplet. Het eerste couplet van het Wilhelmus is voor veel mensen het belangrijkst van alle 15 coupletten. Het luidt als volgt:

Wilhelmus van Nassouwe
ben ik, van Duitsen bloed,
den vaderland getrouwe
blijf ik tot in den dood.
Een Prinse van Oranje
ben ik, vrij onverveerd,
den Koning van Hispanje
heb ik altijd geëerd.
3
Pas de stappen toe. Bijvoorbeeld:
- Indeling – dit is het eerste couplet in 8 versregels, waarbij Willem van Oranje zichzelf introduceert.
- Betekenis – Willem van Oranje noemt zijn afkomst en de tweestrijd waarin hij verkeert
- Visualisatie -- Belangrijkste woorden voor de visualisatie kunnen zijn: Wilhelmus, bloed, dood, oranje, veer, Spanje, te visualiseren als een helm, rode verf, een skelet, de kleur oranje, een veer en een stierenvechter.
- Rijmschema – 8 versregels, 4 'zinnen', de versregels rijmen om en om, dus AB-AB-AB-AB
4
Leer het zesde couplet. Dit couplet werd vooral in de Tweede Wereldoorlog populair binnen de verzetsbeweging vanwege de toepasselijke tekst. Het luidt als volgt:

Mijn schild ende betrouwen
zijt Gij, o God mijn Heer,
op U zo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer.
Dat ik toch vroom mag blijven
uw dienaar t'aller stond,
de tirannie verdrijven
die mij mijn hart doorwondt.
5
Leer dit couplet, evenals de rest van de coupletten, op dezelfde manier en in je eigen tempo. Afhankelijk van je ambities kun je nu de rest van de coupletten leren. Gebruik de eerder genoemde stappenvolgorde en let er daarbij op welke volgorde je voorkeur heeft, maar ook of een bepaalde stap je makkelijker afgaat dan een andere. Pas eventueel de volgorde van de stappen naar wens aan. Wil je bijvoorbeeld liever eerst aan de slag met het rijmschema voordat je je op de visualisaties stort, dan kan dat natuurlijk. Gebruik echter wel alle stappen, om de kans op succes zo groot mogelijk te maken.
6
Draag het couplet voor. Lees het geleerde hardop en uit je hoofd voor aan jezelf, of iemand anders, om te oefenen. Zo weet je hoe goed je het geleerde hebt onthouden en waar nog aan gewerkt moet worden.
7
Blijf herhalen. Heb je de coupletten geleerd die je wilde leren, blijf ze dan in het begin eens per week herhalen. Op die manier zorg je ervoor dat je ze steeds beter inprent en vergeet je ze uiteindelijk niet meer.
Advertentie

Tips

Doe het rustig aan, dit is geen geringe onderneming.
Wil je meer leren over de achtergrond van het Wilhelmus, dan zijn er diverse bronnen op internet beschikbaar, of leen een boek uit de bibliotheek.
Iedereen verzint weer andere beelden voor het onthouden van het lied, en wat voor de een werkt, heeft geen nut voor iemand anders. Dus, probeer je eigen visualisaties hiervan te maken. Dan is de kans op succes het grootst.

Advertentie