Groeten in het Pools

Heb je een Poolse vriend of ken je een student uit Polen, Litouwen, Wit-Rusland of Oekraïne?^[1]XBron Ben je van plan een reis door Oost-Europa te maken? Hoewel veel Polen (zeker jonge inwoners van het land) genoeg Engels verstaan om “Hi” of “Hello” te kunnen begrijpen, kan mensen begroeten in hun moedertaal een goede manier zijn om een gesprek te beginnen en nieuwe vrienden te maken. Net als in het Nederlands zijn er verschillende manieren om mensen in het Pools te begroeten. Als je de woorden en zinnen in dit artikel leert (en de gebruiken van de Polen onder de knie krijgt), maak je ongetwijfeld een goede indruk op iemand die Pools spreekt of verstaat.

Deel 1

Deel 1 van 3:

Gangbare begroetingen

Pdf downloaden

1
Het Poolse woord voor "hallo" is "cześć". Dit woord is wat informeel, maar wordt veelgebruikt en klinkt als "cheh-sh-ch". Mensen die niet uit Polen komen, vinden het over het algemeen moeilijk om dit woord goed uit te spreken. Ook in het Nederlands is het ongebruikelijk om na een "sh" een "ch" te gebruiken.
- "Cześć" kan in sommige situaties net iets te informeel zijn. Je kunt het prima gebruiken om vrienden en familieleden te begroeten, maar sommige Polen zullen beledigd zijn als je het woord bij een eerste ontmoeting gebruikt.^[2]XBron
- "Cześć" kan ook gebruikt worden om "doei" te zeggen.
2
Het Pools voor "goedendag" is "dzień dobry". Dit is een letterlijke vertaling van goedendag en wordt uitgesproken als "dzjeen DOH-brih". De eerste letters van het woord klinken als de Engelse j in "Jane". De laatste letter klinkt als de i in "zin" of "kin".
- Dit is een formelere manier om iemand te begroeten. Je kunt het bijvoorbeeld gebruiken als je mensen voor het eerst ontmoet of als je iemand met een hogere status begroet (bijvoorbeeld leraren of afdelingschefs).^[3]XBron
- "Dzień dobry" kan ook "goedemorgen" betekenen.
3
Het Pools voor "goedenavond" is "dobry wieczór". Dit spreek je uit als "DOH-brih Vayeh-tzjoor". De w in het woord "wieczór" wordt uitgesproken als een v.
- Net als in het Nederlands wordt deze begroeting gebruikt als het donker wordt, maar nog geen nacht is. "Dobry wieczór" is net zo formeel als "dzień dobry".
4
Het Pools voor "hoi" is "hej". Dit spreek je uit als het Engelse "hey" en is een erg informele manier van begroeten. Je kunt het woord dan ook beter niet in formele situaties of professionele werksituaties gebruiken. Bewaar het liever voor goede vrienden.
- "Hej" wordt in Polen in principe hetzelfde gebruikt als "hoi" in het Nederlands.
5
Het Poolse "witam" kun je gebruiken als je als gastheer of gastvrouw je gasten begroet. Dit woord wordt uitgesproken als "vi-tam". De w wordt wederom uitgesproken als een v. De a in de tweede lettergreep van het woord klinkt als de a in het Nederlandse "lam" of "bak".
- "Witam" is niet altijd een gepaste manier om te begroeten en kun je beter niet gebruiken om vreemden te begroeten. Het woord impliceert namelijk dat jij een hogere sociale status hebt dan de persoon met wie je praat. Het is dan ook beter om het woord alleen voor gasten die je kent te gebruiken.^[4]XBron
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Mensen gepast begroeten

Pdf downloaden

1
Gebruik bij twijfel altijd semi-formele of formele begroetingen. Anders dan in Nederland of in Engelssprekende landen kun je mensen in Polen het beste net iets afstandelijker begroeten. Behandel vreemden niet hetzelfde als vrienden, maar hou gepaste afstand en wees liever te formeel dan te informeel.^[5]XBron Polen begroeten elkaar iets gereserveerder dan we in Nederland gewend zijn. Gebruik dus liever "dzień dobry" dan "hej" of "cześć".
- Als je iemand eenmaal beter hebt leren kennen, kun je overgaan op de informelere manier van begroeten. Tenzij je goed Pools spreekt, kun je echter beter de veilige weg kiezen en afwachten welke begroeting je gesprekspartner gebruikt.
2
Gebruik "Pan" of "Pani" om een man of vrouw bij zijn of haar achternaam aan te spreken. Respect is erg belangrijk bij het begroeten van Polen — zeker in een formele of zakelijke setting. Daarom kun je mensen het beste bij hun achternaam aanspreken als je ze niet zo goed kent.^[6]XBron Als je de officiële titel van je gesprekspartner niet weet, kun je "Pan" voor mannen en "Pani" voor vrouwen gebruiken.
- "Pan" heeft een zachte a-klank, zoals in "plank".
- "Pani" klinkt hetzelfde als "Pan", maar dan met een ie-klank aan het einde, zoals bijvoorbeeld die in "bier" of "niets".
- Afhankelijk van het geslacht van de persoon eindigen Poolse achternamen op "ski" of "ska". Polanski wordt bijvoorbeeld gebruikt voor een man en Polanska voor een vrouw.
- Raak niet meteen beledigd als iemand niet wil dat je hem met zijn voornaam aanspreekt. Veel Polen hebben wat tijd nodig voordat ze mensen bij hun voornaam aanspreken. In het geval van werkrelaties kan het wel jaren duren voordat Polen de stap van achter- naar voornaam maken
Bij een sociale gelegenheid zoals een feestje of een zakendiner is het belangrijk om iedereen die je tegenkomt te begroeten. Iemand niet begroeten wordt namelijk als onbeleefd gezien. In Polen is het gebruikelijk om vrouwen eerst te begroeten. Normaal gesproken stelt de gastheer van de gelegenheid mensen aan elkaar voor en hoef je je dus nergens zorgen om te maken.
Doe dit ook als je afscheid van iemand neemt (wederom met oogcontact). ^[7]XBron Als je een man bent en vrouwen je de rug van hun hand aanbieden, kun je de hand vastpakken, vooroverbuigen en er voorzichtig een kus op drukken. Til de hand van de vrouw nooit omhoog naar je lippen. Dit lijkt misschien wat ouderwets, maar is nog altijd onderdeel van de Poolse etiquette.
5
Goede vrienden en familieleden begroeten elkaar vaak met een kus op de wang. Hoewel volwassen mannen en tieners die elkaar niet zo goed kennen elkaar vaak begroeten door elkaar de hand te schudden, zijn mensen die elkaar goed kennen iets intiemer en kussen ze elkaar vriendelijk op de wang. Dit is totaal niet romantisch bedoeld. Vrijwel iedereen die elkaar goed kent doet dit, ook mannen en vrouwen, broers en zussen, neefjes en nichtjes, ouders en hun kinderen.
- In Polen is het gebruikelijk om twee of drie wangkussen te geven: eerst een op de rechterwang, dan een op de linkerwang en tot slot nog een op de rechterwang.
- Veel Poolse mensen omhelzen elkaar. Wees dus niet verbaasd als een overvriendelijke gastheer je begroet alsof je een oude vriend bent.
6
Geef de gastheer een cadeau. Als je iemand thuis bezoekt, is het gebruikelijk om een klein cadeautje mee te nemen. Denk bijvoorbeeld aan bloemen, snoepjes of een fles drank. Bloemen zijn het populairste cadeau. Als je bloemen mee brengt, kun je het beste zorgen dat je een oneven aantal bloemen hebt.^[8]XBron
- Geef geen chrysanten cadeau; deze worden in Polen vaak voor begrafenissen gebruikt.
- Geef geen al te dure cadeaus; hiermee kun je de gastheer in verlegenheid brengen.
- Wees niet beledigd als je als gastheer geen cadeautjes van je gasten krijgt. Zorg als je wel een cadeau krijgt dat je de gast bedankt en het cadeau meteen openmaakt.
Mensen die geen etiquette-regels naleven, worden in Polen "prymitywny" genoemd (letterlijk: "primitief"). Gelukkig is het niet zo moeilijk om te voorkomen dat je zelf zo genoemd wordt: probeer mensen simpelweg met respect te behandelen en wees beleefd tegen ze. Tenzij je perfect Pools spreekt, zul je waarschijnlijk kleine etiquette-foutjes maken. Zolang je je best doet, beleefd blijft en je voor je fouten excuseert, zul je niet snel in de problemen raken. Iemand je je fouten toch kwalijk neemt, is zelf een prymitywny.
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Andere handige uitdrukkingen

Pdf downloaden

1
Om "goedenacht" te zeggen, kun je "dobranoc" zeggen. Dit spreek je uit als "doh-BRAH-nohtsj". De o in het woord klinkt als de Nederlandse o in "boten". De a klinkt als de a in "appel".
- Dit woord wordt hetzelfde gebruikt als het Nederlandse "goedenacht" — je kunt het gebruiken als je 's avonds afscheid van iemand neemt en voordat je naar bed gaat.^[9]XBron
2
Om iemand te vragen hoe het met hem gaat, kun je zeggen: "jak się masz?" In veel talen is het gebruikelijk om iemand na een begroeting te vragen hoe het met hem gaat. Dit werkt in het Pools precies hetzelfde. De vraag wordt uitgesproken als "jahk sheh mash?" Beide a's hebben een zachte klank, zoals in "appel".
- Deze zin is informeel en kun je dus het beste gebruiken na een begroeting met "cześć" of "hej". Gebruik de zin niet na formelere begroetingen zoals "Dzień dobry" of "dobry wieczór".
Gebruik deze zin vlak voordat je weggaat en spreek hem uit als "doh vied-ZEN-jah". Zoals gewoonlijk wordt de w in het woord uitgesproken als een v. De rest van het woord is niet zo ingewikkeld om uit te spreken.
4
Zeg "dankjewel" als iemand vraagt hoe het met je gaat. Als je "echt" indruk op je Poolse gastheer wilt maken, kun je iemand voor de vraag hoe het met je gaat bedanken. Dit doen Polen om hun gesprekspartner te bedanken voor hun interesse.
- "Dziękuję" spreek je uit als "Dzjen-KOE-jeh."
- "Proszę" (prosh-eh) betekent "alstublieft." Gevolgd door "dziękuję" betekent het "graag gedaan".
- "Dobrze" (doh-b-jeh) betekent "goed" of "mooi".
- "Bardzo dobrze" (bard-zoh doh-b-jeh) betekent "heel goed" of "heel mooi".
Advertentie

Tips

Oefen je uitspraak van Poolse woorden regelmatig. Sommige woorden zijn namelijk wat lastig uit te spreken, zeker als je nog niet zo aan de klank van de taal gewend bent. Er zijn allerlei websites waar je de correcte uitspraak van de Poolse zinnen uit dit artikel kunt beluisteren, zoals bijvoorbeeld here.
Als je met mensen praat die je niet zo goed kent of die een hogere status hebben, kun je die het beste begroeten met "Dzien dobry". Gebruik het informelere "Czesc" alleen als je kinderen of mensen die je al kent begroet.
Wees niet bang om fouten te maken, zeker als Pools je moedertaal niet is. Veel Polen begrijpen dat de Poolse taal moeilijk te leren is en zullen het al waarderen dat je het überhaupt probeert.

Advertentie