Dwarsfluit spelen

De dwarsfluit is een prachtig houtblaas-instrument dan kan worden bespeeld worden als onderdeel van een orkest of band, of als solo instrument. De dwarsfluit is ook het oudst bekende muziekinstrument. In bepaalde delen van West-Europa zijn er zelfs fluiten gevonden van meer dan 43.000 jaar oud.^[1]XBron Als je ook deel wilt uitmaken van deze prachtige muziektraditie en dwarsfluit wilt leren spelen, begin dan met stap 1 hieronder.

Methode 1

Methode 1 van 3:

Beginnen

Pdf downloaden

1
Koop of huur een dwarsfluit bij een muziekwinkel. Als je voor het eerst een instrument gaat bespelen is het verstandig om te kijken of je er een kunt huren, zo kun je erachter komen of je het leuk genoeg vindt om er een te kopen.
- Als je zeker weet dat je het wilt, zijn je beste opties huurkoop of zelf een fluit aanschaffen. Als je les hebt is het verstandig om met je docent te overleggen welke fluit geschikt is voor jou.
- De prijs van een dwarsfluit loopt van 100 tot meer dan 1000 dollar, maar een behoorlijke beginnersfluit kost rond de 300 dollar. Beginners kunnen het beste een lesfluit kopen met dichte kleppen en van een betrouwbaar merk; veel goedkope fluiten zijn slecht gemaakt en spelen daarom moeilijk.
- Zorg ervoor dat je behoorlijk gevorderd bent voordat je besluit een fluit met open kleppen te kopen.
- Dure, professionele dwarsfluiten hebben meestal open kleppen en zijn geschikt voor de meer ervaren fluitisten. Ze zijn vaak ook lastiger te bespelen, maar dan om een andere reden.
- Voordat je een fluit koopt kun je het beste advies inwinnen bij andere spelers en/of docenten om het instrument te kunnen kiezen dat het best bij jou past.
Vraag je dirigent of iemand in de muziekwinkel daarnaar (als je op school zit, vlak voor het begin van het schooljaar). Je zult hier veel aan hebben bij het leren spelen en ook later als je verder komt.
3
De fluit in elkaar zetten. Voordat je kunt gaan spelen moet je eerst weten hoe je de fluit in elkaar zet. Dit doe je als volgt:
- Steek het open eind van het kopstuk in het breedste gedeelte van het middenstuk – dat is de kant met de minste kleppen en meestal het dichtst bij het merkstempel van het instrument. Misschien moet je een beetje draaien aan de delen om ze in elkaar te steken.
- Breng het embouchuregat (waar je mond komt) op één lijn met de eerste klep op het middenstuk van de fluit. Schuif het kopstuk niet helemaal naar binnen, het moet een klein beetje uitgetrokken blijven; zo kun je de fluit stemmen.
- Haal het voetstuk uit de doos en steek die in het andere eind van het middenstuk. Zorg dat het grootste asje van het middenstuk in het verlengde van de laatste klep van het middenstuk komt. Als het nodig is draai je nog een beetje.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 3:

Leren spelen

Pdf downloaden

1
Leer hoe je de dwarsfluit vast moet houden. Houd de fluit vast met je mond tegen het mondstuk (lipgat) en laat de rest van het instrument naar rechts wijzen; houd de fluit horizontaal.
- Je linkerhand moet het dichtst bij het mondstuk staan, en vanaf de andere kant van de fluit naar jou toe gericht zijn. Je linkerhand bevindt zich bij de bovenste kleppen.
- Je rechterhand is verderop op de fluit, dicht bij het voetstuk, en wijst van je af.
2
Leer hoe je in je fluit moet blazen. In het begin kan het lastig zijn om geluid uit je fluit te krijgen, daarom moet je eerst goed oefenen op de juiste blaastechniek voordat je gaat proberen om echte noten te spelen.
- Blaas niet IN de fluit. Leer om een aanzet te maken door een ‘t’ geluid te maken.
- Om de juiste blaastechniek te oefenen kun je proberen geluid te maken door in een glas of plastic fles te blazen. Probeer een beetje naar beneden en over het randje van de fles te blazen, en een ‘m’ geluid te maken, vervolgens maak je een ‘p’ geluid door je lippen te sluiten. Onthoud dat het een hoger geluid wordt naarmate er meer vloeistof in de fles zit.
- Als je de blaastechniek met een fles onder de knie hebt, kun je proberen om op de fluit zelf te blazen. Je blaast niet direct in het mondgat, maar legt het randje van het gat tegen het randje van je onderlip, en blaast dan zachtjes een beetje naar beneden en over het gat heen (net als je met de fles hebt gedaan).
- Blaas niet met bolle wangen. De lucht moet rechtstreeks van je middenrif komen, niet uit je mond. Probeer een ‘toe’ geluid te maken bij het blazen, dat kan helpen om de juiste lipstand te bereiken.
3
Leer de juiste plaatsing van de vingers. Vervolgens moet je de juiste vingerzetting leren, want de fluit heeft veel kleppen in verschillende vormen en maten. De vaste plek voor iedere vinger is als volgt:
- Van je linkerhand moet je wijsvinger staan op de tweede klep van boven. Sla de derde klep over, en zet je middelvinger op de vierde klep en je ringvinger op de vijfde klep. Zet je pink op het kleine klepje (of hendeltje) dat naast de vijfde klep uit het middendeel van je fluit steekt. Zet je linkerduim op de lange platte klep aan de onderkant van de fluit.
- Van je rechterhand zet je je wijsvinger, middelvinger en ringvinger op de laatste drie kleppen boven het voetstuk. Je rechterduim staat eenvoudig op de onderkant van de fluit om het instrument te helpen ondersteunen terwijl je speelt. Hij wordt niet gebruikt om noten te maken.^[2]XBron
- Onthoud dat de plaatsing van de vingers in het begin onwennig en onnatuurlijk zal voelen. Dat is heel normaal. Als je wat meer geoefend hebt gaat het wennen.
4
Kijk op een vingerzettingsoverzicht om de noten te leren. Om bepaalde noten op de fluit te leren spelen met je kijken op een kaart met vingerzettingen, waarop is aangegeven wat de vingerzetting is voor elke noot.
- Vingerzettingskaarten werken met plaatjes en schema’s, dat maakt het makkelijk om de vingerzetting voor elke noot voor je te zien. In de meeste lesboeken voor dwarsfluit staat wel een vingerzettingskaart maar je kunt ze ook eenvoudig op internet vinden.^[3]XBron
- Oefen elke noot tot hij precies goed klinkt. Als je een noot speelt op de fluit moet het niet klinken alsof je maar een beetje staat te blazen – het moet een mooie strakke toon zijn.
- Als je zover bent dat je elke losse noot goed kunt spelen, kun je gaan oefenen met verschillende noten na elkaar. Het maakt niet uit of dat erg muzikaal klinkt – het nut van deze oefening is dat je leert soepeltjes van de ene noot op de andere over te gaan.
5
Zorg dat je houding goed blijft tijdens het spelen. Het is belangrijk dat je de juiste houding vasthoudt tijdens het spelen, want daardoor kun je je ademcapaciteit verruimen en meer strakke tonen maken.
- Sta of zit goed rechtop, je kin omhoog en je ogen recht naar voren. Zo opent je middenrif zich en daardoor kun je helderder en langere noten maken.
- Sta met twee voeten op de grond en een rechte rug – ga niet op één voet staan en draai je nek niet. Daardoor krijg je alleen maar gespannen spieren en pijn, wat ten koste gaat van het oefenen.
- Denk er steeds aan dat je lichaam ontspannen moet zijn, en vermijd spanning tijdens het spelen – daardoor kun je een zachter en rijker geluid produceren.
- Als je een muzieklessenaar gebruikt, zet die dan op ooghoogte. Als de lessenaar te laag is moet je je nek buigen en je kin intrekken, daardoor wordt je luchtweg belemmerd en krijg je een zere nek.^[4]XBron
6
Oefen elke dag 20 minuten. Oefening baart kunst, zo luidt het gezegde. Maar onthoud dat het beter is om elke dag kort te oefenen dan al je oefentijd in een wekelijkse sessie van 2 uur te stoppen.
- Probeer elke dag 20 minuten te oefenen. Stel je een doel bij het studeren, dat helpt je om geconcentreerd te blijven. Stel kleine, maar concrete doelen. Je kunt bijvoorbeeld focussen op een perfecte overgang van een B naar een A te maken.
- Van tijd tot tijd een marathon sessie is erg inefficiënt studeren want het veroorzaakt overbelasting van je lichaam en dan raak je stijf en gefrustreerd. Je zult merken dat je beter vooruitgaat en minder spierpijn krijg als je vaker en korter studeert.^[4]XBron
7
Rek je uit na het studeren. Je moet altijd even stretchen na je studiesessie, zo verlicht je de spanning, voorkom je spierpijn na het spelen, en ben je beter in vorm voor je volgende oefensessie. Dit zijn een paar goede oefeningen:
- Buig je knieën een beetje en kruip in elkaar met je armen languit naar achteren, alsof je aan het skiën bent. Zwaai dan je armen naar boven alsof je weg wilt vliegen. Herhaal dit 5 – 10 keer om je armen en schouders te stretchen.
- Terwijl je inademt trek je je schouders op tot je oren en blijf je een aantal seconden in deze houding. Ontspan je schouders op een uitademing. Herhaal dit een aantal keren om de spanning en pijn in je schouders en nek te verlichten.
- Ga staan met je handen langs je zij en schud je armen en handen alsof ze van rubber zijn. Dat helpt om de gewrichten van je armen en handen los te maken.
- Er zijn nog veel meer rekoefeningen die je kunt doen om spanning en pijn te verlichten – doe wat voor jou het beste voelt!
Fluit leren spelen kost tijd. Wees geduldig, blijf oefenen, en zorg dat je een goede docent vindt om je te helpen. Binnenkort maak je de mooiste muziek!
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 3:

Je fluit onderhouden

Pdf downloaden

Steek nooit een doek door de bovenkant de dwarsfluit. Je zou hiervoor de stemkurk moeten verwijderen, en dit mag je nooit zelf doen. Om een dwarsfluit schoon te maken haal je hem uit elkaar steek je een schone doek om de schoonmaakstok gewikkeld in het midden en het voetstuk. Het kopstuk maak je schoon door heel voorzichtig de stok met doek er in te steken tot hij tegen de stemkurk komt. Draai de stok zodat het vocht uit het kopstuk in de doek kan trekken. Duw nooit tegen de stemkurk aan.
2
Haal je fluit uit elkaar en stop hem terug in de doos. Je moet je fluit nooit te lang in elkaar laten, want dan wordt het later lastiger om hem uit elkaar te halen, en hij kan zelfs vast komen te zitten.
- Om je fluit uit elkaar te halen draai je het kopstuk en het voetstuk zachtjes los en legt alles in de doos. Doe de doos goed dicht en leg hem op een veilige plaats, liefst ergens waar hij op kamertemperatuur blijft.
- Laat je fluit nooit op je lessenaar liggen, dat is vragen om ongelukken. Als er iets breekt is een fluit lastig te repareren en vervanging is duur, dus zorg ervoor dat je hem met zorg behandelt.
- Als je fluit vaster komt te zitten op de verbindingen, gebruik je een beetje kurkvet of huidvet van je neus om het daar een beetje in te vetten. Vaseline helpt ook om de verbindingen te smeren.
Advertentie

Tips

Koop een lesboek voor beginners. Als je een dirigent of een docent hebt, kunnen zij iets aanbevelen. Gebruik je boek en probeer een paar eenvoudige stukjes te spelen.
Leer muziek lezen. De meeste boeken voor beginners starten met de namen van de noten in de notenbalk. Maar je als je het nog niet kan moet je eerst noten leren lezen.
Reinig je fluit goed voor en na het oefenen om alle speeksel en condens eruit te krijgen. Daardoor klinkt je fluit mooier.
Oefen je toonladders: majeur, mineur en chromatisch. Die horen in je fluitboek te staan. Muziek bestaat meestal uit patronen die weer uit toonladders bestaan dus als je de toonladders kent ben je beter voorbereid op het spelen van muziek. Oefen ook de gebroken akkoorden en tertsen en kwarten.
Blaas in je fluit in een iets hogere hoek, met een kleinere embouchure en snellere lucht om hogere noten te maken. De lage noten speel je met een iets lagere hoek en een grotere embouchure.
Maak een dagelijkse gewoonte van het oefenen. Als je het net zo plant als al je andere activiteiten heb je tijd zat.
Het is handig om een vingerzettingenkaart in je muziekmap te hebben.
Als je fluit nooit stemt is er misschien iets met je stemkurk aan de hand. Je kunt zien dat er een streepje staat op een uiteinde van je schoonmaakstok. Draai je kopstuk van de fluit en steek dat eind in het kopstuk. Als het uiteinde tegen de bovenkant van het kopstuk zit, moet die lijn precies midden in je lipplaat te zien zijn. Als dat niet het geval is moet je je docent vragen om de stemkurk voor je aan te passen.
Probeer om het kopstuk de ene of de andere kant op te kantelen om een betere toon te krijgen.
Probeer hard te blazen! Als je dat niet doet krijg je een ruisje op de toon dat niet echt mooi klinkt.
Als je A tijdens het stemmen te laag is, kun je het kopstuk een eindje induwen. Als je A te hoog is trek je het kopstuk een beetje uit. Het is soms even zoeken om de juiste stemming te vinden.
Als je voor het eerst aan een nieuw stuk werkt, ga er dan doorheen zonder te spelen, doe alleen de vingerzettingen. Let op de STARS – stijl, tempo, articulatie, ritme en signatuur (maatsoort en toonsoort). Let ook op toevallige voortekens (kruisen en mollen die niet in de toonsoort staan).

Advertentie

Waarschuwingen

Let erop dat je vingers niet te hoog boven de kleppen komen tijdens het spelen. Als je snellere muziek gaat spelen zal dat je belemmeren.
Pak je fluit niet bij de kleppen vast. Pak hem altijd op bij de delen waar geen mechanieken aan zitten. Dat bespaart je de kosten van dure reparaties. Rol de fluit ook niet op je schoot wanneer je zit.
Als de polsters eruit vallen, probeer ze dan niet vast te lijmen. Breng de fluit naar de winkel of de reparateur.
Laat je fluit niet te lang op een extreem warme of koude plaats. Dat is vooral slecht voor de polsters onder de kleppen.
Eet niet en drink geen drankjes met suiker terwijl je fluit speelt. Spoel na het eten of drinken je mond om met water voor je weer gaat spelen. Het is erg duur om kauwgom of snoep uit een fluit te verwijderen.

Advertentie