Тәһран (фар. تهران) — Иранның башкаласы һәм иң зур шәһәре. Азиянең иң эре торак пунктларының берсе. Илнең сәяси, икътисади, мәдәни, транспорт һәм сәүдә үзәге.

Тәһран
Карта
Ил Иран
Остан Тәһран
Координатлар 35°42'тн, 51°25'кнч
Мэр Мөхәммәд-Багер Галибаф
Нигезләнгән б.э.к. 6000 ел тирәсендә
Мәйдан 730 км2 км²
ДӨК 1200 м
Рәсми тел фарсы
Халык саны 8 429 807 кеше
Халык тыгызлыгы 10 327,6 кеше/км²
Агломерация 13 413 348
Милли состав фарсылар, азәрбайҗаннар,
мазандаранилар, көрдләр,
әрмәннәр, гарәпләр
Дини состав шигый мөселманнар, христианнар, яһүдиләр һ.б.
Сәгать кушагы UTC+3.30 (җәй көне +4.30)
Телефон коды +98 21
Рәсми сайт tehran.ir
Кардәш шәһәрләр Минск, Лондон, Пекин, Кабул, Бразилиа, Һавана, Берлин, Багдад, Эль-Кувейт[d], Мәскәү, Санкт-Петербург[1], Хартум, Дүшәнбе, Каракас, Сәнга, Лос-Анджелес, Сеул, Pretoriä, Павлодар, Kinşasa, Манила, Bangkok, Будапешт, Тбилиси[2] һәм Дөбәй

Атаманың килеп чыгышы үзгәртү

Тәһранның фарсыча язылышы

Шәһәрнең рәсми сайты буенча Тәһран атамасы «төп», «ас» мәгънәсен аңлатучы ته (тәһ) һәм «тау бите» мәгънәсенә туры килүче искергән ران (ран) сүзләреннән барлыкка килгән. Шул рәвешле, Тәһран сүзен "тау бите астында" урнашкан дип тәрҗемә итәргә була. Шәһәр, чынлап та, Точал тавыннан көньякта урнашкан.[3]

Тарих үзгәртү

Халкы үзгәртү

Тәһранның төньягындагы Илаһия торак районы

XVIII гасырда Тәһранның халык саны якынча 100 мең кеше тәшкил итә. Аеручы зур тизлек белән халык саны XX гасырда үсә.

Тәһранда халык саны үсеше тарихы
18911922193219561966198019861991
Халык160,000210,000249,5041,512,0822,719,7305,361,3356,042,5846,475,527
Тыгызлык (кеше/км²)6,5408,59010,20015,1209,6109,6008,4308,990
Еллык арту, %344,65,95,84,1
Мигрантлар санының артуы3,8001,70024,90025,90047,50035,000
Чыганак: Atlas de Téhéran et Mansour Ohadi

Кардәш шәһәрләр үзгәртү

ИлШәһәр
Америка Кушма ШтатларыЛос Анджелес[4]
Көньяк КореяСеул[5]
БГӘДөбәй[6]
ФилипинМанила
БеларусияМинск[7]
ТаҗикстанДушанбе
РусияМәскәү
ВенесуэлаКаракас
КубаГавана

Чыганаклар үзгәртү