Дарвин, Чарльз

англисаг натуралист æмæ бæлццон

Чарльз Ро́берт Да́рвин (англ. Charles Robert Darwin [tʃɑrlz ˈdɑrwɪn]; 1809-æм азы 12 февралы1882-æм азы 19 апрелы) уыдис англисаг натуралист æмæ бæлццон. Йæ хъуыдытæ æрдзон æвзæрсты тыххæй систы нырыккон эволюцийы синтетикон теорийы бындур.

Чарльз Дарвин
англ. Charles Robert Darwin
Гуырæн номангл. Charles Robert Darwin
Райгуырды датæ1809-æм азы 12 февралы(1809-02-12)[1][2][3][…]
Райгуырæны бынат
Мæлæты датæ1882-æм азы 19 апрелы(1882-04-19)[1][2][3][…] (73 азы)
Мæлæты бынат
Бæстæ
Зонады къабазбиологи
Альма-матер
Ахуырадон къæпхæнаивæдты бакалавр[d] (1832), магистр искусств[d] (1837) æмæ барады доктор[d]
Хорзæхтæ æмæ премитæ
КъухфыстПодпись
ВикиКъæбицы логотип Викикъæбицы медиа

Дарвин æмæ дин ивын

Чарльз Дарвин рацыд нонкомформистонты æхсæнæй. Кæд æмæ йæ иуæй-иу бинонтæ æргомæй идæудтой традицион дины уырнынæдтæ, сæрæй йæхæдæг дæр нæ дызæрдыггаг кодта Библийы буквалон уацады. Цыдис англикайнаг скъоламæ, фæстæдæр та, Кембриджы, ахуыр кодта англикайнаг теологи, цæмæй пастыр суа, æмæ уыди Уильям Пейлийы телеологикон аргументы фыдуырнæг, кæцымæ гæсгæ, æрдзы зынгæ рæзумон арæзт, бæлвырд кæны Хуыцауы уæвынад. Фæлæ йæ уырнынад райдыдта æнкъуысын фурдбалцы «Биглыл». Дарвин гуырысхойыл æфтыдта ахæм фæлгондзтæ, дисгæнгæ, зæгъæм, арфдоны æвиллон фæлдисондтыл, кæдон-иу ахæм æрфыты цæрынц æмæ сын сæ рæсугъддзинадæй дæр ничи бафсæддзæн; барызтис-иу, куы-иу федта дыдынбындзы сынтъыты æндзыггæнгæйæ, цæмæй сæ фæстæдæр æгасæй йæ быртæн, йæ едзæтæн, бахæрын кæна. Фæстаг дæнцы уыдта æргом ныхмæдзырдтæ Пейлийы ныхæстæм хæрзæгас дунескондыл. «Биглыл» дондзæугæйæ, Дарвин ма ортодоксалон хъуыдытыл хæцæг уыди æмæ йæ бон бæргæ уыди Библийы авторитет моралы фарстаты æрхæссын, фæлæ куыд фæстагæй-фæстагмæ, афтæ райдыдта креацион концепцимæ кæсын куыд мæнгонмæ æмæ æнæууæнкмæ: «… æрцыдтæн уый æмбарынадмæ æмæ Зæронд Фæдзæхст, йæ дунейы историйы тыххæй æргом сайдимæ, йæ Вавилоны мæсыгимæ, арвыронимæ, фæдзæхсты „нысаны“ бæсты æмæ а.д… Нæу индусæгты чингуытæй, кæнæ та исты хъæддаг адæмы уырнынандтæй, фылдæр æууæнчы аккаг».

Фиппаинæгтæ ивын