America Australis

continens

America australis,[1] seu meridiana[2] seu meridionalis,[3] est continens[4][5] in Hemisphaerio Occidentali sita, plerumque in Hemisphaerio Australi, parvā parte in Hemisphaerio Septentrionali comprehensa. Continens etiam subcontinens Americarum habetur.[6][7]

Situs Americae Australis
Tabula Americae Australis.

Finitur ad occidentem versus ab Oceano Pacifico, ad septentriones orientemque ab Oceano Atlantico, et ad septentriones occidentemque ab America Septentrionali Marique Caribico. Duodecim civitates liberas (Aequatoriam, Argentinam, Boliviam, Brasiliam, Columbiam, Guyanam, Paraguaiam, Peruviam, Surinamiam, Chiliam, Uruguaiam, Venetiolam) et Guianam Francicam, maritimam Franciae regionem, comprehendit. Civitates Americae Australis quae Mare Caribicum finiunt (Columbia, Guiana Francica, Guyana, Surinamia, Venetiola) America Australis Caribica appellantur.

Americae Australi est area 17 840 000 chiliometrorum quadratorum, paene 3.5 centesimae superficiei Telluris. Numerus hominum anno 2005 fuit plus quam 371 090 000. America Australis per aream geographicam est quarta (post Asiam, Africam, et Americam Septentrionalem) et per numerum hominum quinta (post Asiam, Africam, Europam, et America, Septentrionalem).

Vocabulum America a Martino Hylacomylo (1470–1522) et Matthia Ringmann chartographis anno 1507 excogitatum est, ex Americo Vespucio, primo homine Europaeo qui subiecit terras novissme ab Europaeis inventis non fuisse Indiam, sed Novum Mundum, ab Europaeis adhuc ignotum.

Geographia recensere

Americae Australis tabula geographica physicalis.

America Australis australem terrarum emersarum Americanarum partem occupat. Continens ad septentriones et orientem ab Hiatu Darien secundum fines Colombiae et Panamae, aut ex nonnullis fontibus potius a Canali Panamensi, ad summam definitur. Omnis quidem Panama—inter quam segmentum ad orientem Canalis Panamensis in isthmo—in rebus geopoliticis(en) et geographicis[8] solum in America Septentrionali,[9][10][11] atque inter civitates Americae Mediae, refertur.[12][13] Paene omnis Americae Australis continens in Lamina Americana Australi(en) sedet. Triangularis massae terrestris forma brevissimum litus, pro eius magnitudine, ullius continentis efficit.

America Australis nonnullas insulas propinquas usitate comprehendere habetur. Aruba, Insula Boni Aeris, Insula Curacensis, Trinitas, Tabacum, et provinciae foederales Venetiolae, in septentrionali plutei continentalis Americae Australis parte sedentes, saepe pars continentis putantur.

Praehistoria recensere

Andes sunt longissimi orbis terrarum montes perpetui continentales.
Praehistorica Caverna Manuum (Hispanice Cueva de las Manos), Argentinae sita.
Machu Picchu, praedium Incarum, in montibus Peruviae situm.

America Australis cum Africa ab Aevo Palaeozoico exeunte ad Aevum Mesozoicum iniens coniuncta est, donec supercontinens Pangaea abhinc annorum circa 225 decies centenorum milium diffindi et dissolvi coepissit. Ergo, America Australis et Africa fossilia et strata saxorum similia habent.

America Australis putatur ab hominibus habitari cum homines Pontem Terrestrem Beringianum (nunc Fretum Beringianum) saltem abhinc annorum 15 000 ex terris quae nunc sunt Russia transirent. Qui ad meridiem per Americam Septentrionalem migrabant, et deinde Americam Australem per Isthmum Panamensem attigerunt. Nonnullis inventis archaeologicis hanc doctrinam non sustinentibus, eruditi alteram aboriginum prae-Siberianorum Americanorum dpctrinam proposuerunt.

Prima indicia hominum sapientium in America Australi habitantium ex circa 9000 a.C.n. supersunt, cum cucurbitae, capsica, et fabaceae cibo in altis Pelvis Amazonicae terris excoli coepissent. Indicia fictilis praeterea significant mandiocam, quae victus hodie manet, ab 2000 a.C.n. excultam esse.[14]

Civitates recensere

Civitates Americae Australis sunt:

CivitasArea (km²)Numerus civium[15]Densitas? (km²)
Aequatoria283 56013 447 49447.4
Argentina2 766 89037 812 81713.7
Bolivia1 098 5808 445 1347.7
Brasilia8 543 404190 029 56020.6
Chilia756 95019.212.36220.5
Columbia1 138 91041 008 22736.0
Guyana214 970698 2093.2
Guyana Francica (Fr)91 000182 3332.0
Paraquaria406 7505 884 49114.5
Peruvia1 285 22027 949 63921.7
Surinamia163 270436 4942.7
Uraquaria176 2203 386 57519.2
Venetiola912 05024 287 67026.6

Nexus interni

Notae recensere

  1. Thomas Garzonus, Piazza universale (Francofurti ad Moenum: 1619), p. 273.
  2. Christianus Xaverius Wabst, De hydrargyro tentamen physico-chemico-medicum (Vindobonae: 1754), p. 18.
  3. Philippus Ferrarius et Michael Baudrand, Lexicon geographicum (Patavii: 1675), vol. 2, p. 34.
  4. "South America. The Columbia Encyclopedia, ed. 6a. 2001–2006. Novi Eboraci: Columbia University Press": "fourth largest continent . . . , the southern of the two continents of the Western Hemisphere."
  5. Situs civitatis LANIC.
  6. South America, The Columbia Encyclopedia, ed. 6a (Novi Eboraci: Columbia University Press, 2001–2006): "fourth largest continent . . . , the southern of the two continents of the Western Hemisphere."
  7. "LANIC country page". Lanic.utexas.edu .
  8. Saul Bernard Cohen, "North and Middle America" in Geopolitics of the World System (2003, ISBN 0-8476-9907-2), cap. 5.
  9. "Americas" Standard Country and Area Codes Classifications (M49), United Nations Statistics Division.
  10. "North America" ex Atlas of Canada, apud atlas.nrcan.gc.ca.
  11. North America Atlas, apud www.nationalgeographic.com.
  12. "Panama," ex Britannica Concise Encyclopedia, apud www.britannica.com.
  13. Geography: Panama CIA World Factbook 2008.
  14. Patrick O'Brien, gen. ed, Oxford Atlas of World History (Novi Eboraci: Oxford University Press, 2005), p. 25.
  15. Aestimatio 1 Iulii 2002.

Bibliographia recensere

Lacus prope Bariloche, in Argentina.
  • Adelaar, Wilhem. 2004. The Language of the Andes. Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-36275-7.
  • Aikhenvald, Alexandra Y., et R. M. W. Dixon, eds. 1999. edición=1ª The Amazoninan Languages. Cantabrigiae: Cambridge University Press. ISBN 0-521-57021-2.
  • Aubert, Hans-J., et Ulf-E. Müller. 1981. Südamerika. Monaci: Bruckmann, 2. ISBN 3-7654-1732-7.
  • Bernecker, Walther L., Horst Pietschmann, et Rüdiger Zoller. 2000. Eine kleine Geschichte Brasiliens. Edition Suhrkamp 2150. ISBN 3-518-12150-2.
  • Civita, Victor. 2007. Almanaque Abril: Geografia: Mundo: Continentes: América do Sul. Ed. 33a. Sancti Pauli: Abril.
  • Fischer, Thomas. 2006. "Der Linksruck in Südamerika." Politorbis: Zeitschrift zur Außenpolitik 41 (2): 6–19.
  • Kaufman, Terrence. 1999. "Language History in South America: What we know and how to know more." In Amazonian Linguistics, ed. David L. Payne. Austin Texiae: University of Texas Press.
  • König, Hans-Joachim. 2006. Kleine Geschichte Lateinamerikas. Bonnae: Bundeszentrale für politische Bildung. ISBN 3-89331-723-6.
  • Tirico, José Domingos. 1994. "América do Sul." In Enciclopédia Barsa, 358–70. Sancti Pauli: Encyclopædia Britannica do Brasil Publicações.

Nexus externi recensere

Vicimedia Communia plura habent quae ad Americam Australem spectant.
Situs geographici et historici: Locus: 21°0′0″S 59°0′0″W • GeoNames • Thesaurus Getty • Store norske Lexikon