Bloublasie
Die Bloublasie (Physalia utriculus), ook bekend as die "(Indo-Pasifiese) Portuguese man o' war", is 'n ongewerwelde dier met giftige tentakels wat in die see voorkom aan die hele kuslyn van Suid-Afrika sowel as in ander tropiese en sub-tropiese water.
| Bloublasie | |
|---|---|
 | |
| 'n Bloublasie wat op 'n strand in Australië uitgespoel het. | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Familie: | |
| Genus: | |
| Spesie: | P. utriculus |
| Binomiale naam | |
| Physalia utriculus (La Martinière, 1787) | |
P. utriculus word onderskei van die Atlantiese "Portuguese Man o' War" (Physalia physalis) deur sy kleiner blasie (ses duim in vergelyking met twaalf) en het 'n enkele lang tentakel. P. utriculus verskyn gereeld in swerms.
In teenstelling met sy voorkoms is die bloublasie nie 'n gewone jellievis nie, maar 'n sifonofoor, wat nie 'n enkele organisme is nie, maar 'n kolonie van klein gespesialiseerde enkelinge wat zoïede genoem word. Hierdie zoïede is aanmekaar verbind en geïntegreerd sodat hulle nie onafhanklik kan bestaan nie.
Voorkoms wysig
Die blasie is ongeveer 5 cm lank en die tentakels word tot 10 m lank uitgestrek of 30 cm lank wanneer dit opgekrul is.
Poliepe wysig
Die bloublasie (in Nederlands Portugese oorlogskip genoem) bestaan uit vier tipes poliepe. Elke poliep het sy eie taak.
- Pneumatofore: Benewens die liggaam, wat gemiddeld 9 tot 35 cm meet, het dit 'n gasblaas wat as 'n seil dien. Hierdie seil, wat in werklikheid 'n poliep is, kan met lug gevul word as die dier op die oppervlak moet bly, en kan in geval van gevaar afblaas, wat die dier laat duik. Hierdie seil kan ook teen 'n sekere hoek gedraai word, sodat die organisme die rigting waarin dit beweeg kan beïnvloed. Dit is selfs moontlik om skuins teen die wind te beweeg.
- Daktilozoïede: Die bloublasie kan 15 tot 50 meter lange tentakels ontwikkel wat prooi vasvang en verlam, veral klein vissies.
- Gastrozoïede: die spysverteringspoliepe. Die tentakels vang die prooi en spuit dit met gif in om dit te verlam of te verdoof, waarna dit na die gastrozoïede vervoer word.
- Gonozoïede: die voortplantingspoliepe.
Habitat wysig
Die bloublasie dryf op die oppervlak van die water. Die tentakels is gewapen met netels wat gebruik word om die prooi te verlam. Dit veroorsaak pynlike brandwonde en die sap van die suurvy verlig die pyn.
P. utriculus is minder versprei as die groter P. physalis, maar is die mees-algemene spesie op die Australiese kus. Dit word ook gevind in die water om Hawaii, waar dit genoem word ‘ili mane‘o of "palalia".
Trivia wysig
Die bloublasievis (Nomeus gronovii) bly in 'n simbiotiese verhouding met bloublasies.
Bron wysig
- Gids tot die Kusgebiede van Suid-Afrika. Jacana Media. 2007. ISBN 978-1-77009-215-0
