Տիգրան Ա (Արտաշեսյան արքայատոհմ)
Տիգրան Ա, (մ.թ.ա. 115–ից մ.թ.ա. 95), Մեծ Հայքի Արտաշեսյան թագավոր մոտ մ.թ.ա. 115 թվականից։ Արտաշես Ա–ի որդին։ Հաջորդել է ավագ եղբորը՝ Արտավազդ Ա–ին։ Մովսես Խորենացին նրան հիշատակում է Տիրան անունով։
Տիգրան Ա | |
|---|---|
| Մեծ Հայքի Արքա | |
| Տիգրան Ա | |
| Իշխանություն | մ.թ.ա. 115-մ.թ.ա. 95 |
| Ծնվել է՝ | մ.թ.ա. 2-րդ դար |
| Մահացել է՝ | մ. թ. ա. 95 |
| Հաջորդող | Տիգրան Բ |
| Տոհմ | Արտաշեսյան |
| գերիշխան | |
| Հայր | Արտաշես Ա |
| Մայր | Սաթենիկ |
| Երեխաներ | Տիգրան Բ, Գուրաս |
Տիգրան Ա–ի գործունեության վերաբերյալ տեղեկությունները սակավ են ու կցկտուր։ Հայտնի է, որ Արտաշես Ա–ի օրոք վարել է Հայաստանի արևմտյան զորավարությունը։ Արտավազդ Ա–ի հետ դավով սպանել է կրտսեր եղբորը՝ քրմապետ Մաժանին։ Անզավակ Արտավազդ Ա–ի օրոք կարգվել է գահաժառանգ։ Տիգրան Ա գահակալել է համեմատաբար խաղաղ ժամանակաշրջանում։ Ապահովելով երկրի անկախությունն ու անվտանգությունը՝ զարկ է տվել տնտեսական զարգացմանը, հատել դրամներ։
Տիգրան Ա–ի անունով պահպանվել են պղնձյա դրամներ, որոնց մի երեսին դրոշմված է նրա դիմանկարը՝ հայկական թագով, դեմքով դեպի ձախ, իսկ հակառակ երեսին՝ կենաց ծառի, Արամազդ աստծո պատկերները։ Ըստ ավանդության, Տիգրան Ա մահացել է ճանապարհորդության ժամանակ։ Նրան հաջորդել է որդին՝ գերությունից ազատված Տիգրան Մեծը։
Արտաշեսյան հարստություն խմբագրել
Արտաշեսյան արքաայտոհմը Հայաստանում կառավարել է 2 դար։ Նրա հիմնադիրը՝ Արտաշես Ա-ն, իշխանությունը օրինական դարձնելու նպատակով իրեն ներկայացնում էր Երվանդունիների ներկայացուցիչ՝ որդի Զարեհի, Երվանդյան։ Իրականում նա հիմնադրել է նոր թագավորական հարստություն։
| Անունը | Տարեթվեր | Իշխել է | Նշումներ |
|---|---|---|---|
| Արտաշես Բարեպաշտ | մ.թ.ա. 230-մ.թ.ա. 160 | մ.թ.ա. 189-մ.թ.ա. 160 | Զարեհի որդի, Երվանդյան |
| Արտավազդ Ա | մ.թ.ա. ?-մ.թ.ա. 115 | մ.թ.ա. 160-մ.թ.ա. 115 | Արտաշես Ա-ի ավագ որդի |
| Տիգրան Ա | մ.թ.ա. ?-մ.թ.ա. 95 | մ.թ.ա. 115-մ.թ.ա. 95 | Արտաշես Ա-ի կրտսեր որդի |
| Տիգրան Մեծ | մ.թ.ա. 140-մ.թ.ա. 55 | մ.թ.ա. 95-մ.թ.ա. 55 | Տիգրան Ա-ի կրտսեր որդի |
| Արտավազդ Բ | մ.թ.ա. ?-մ.թ.ա. 34 | մ.թ.ա. 55-մ.թ.ա. 34 | Տիգրան Մեծի որդի |
| Արտաշես Բ | մ.թ.ա. ?-մ.թ.ա. 20 | մ.թ.ա. 30-մ.թ.ա. 20 | Արտավազդ Բ-ի ավագ որդի |
| Տիգրան Գ | մ.թ.ա. ?-մ.թ.ա. 8 | մ.թ.ա. 20-մ.թ.ա. 8 | Արտավազդ Բ-ի կրտսեր որդի |
| Տիգրան Դ Էրատո | մ.թ.ա. 8-մ.թ.ա. 5, մ.թ.ա. 2-մ.թ.ա. 1 | Տիգրան Գ որդին և դուստրը |
| Նախորդող Արտավազդ Ա մ.թ.ա. 160 - մ.թ.ա. 115 | Մեծ Հայքի արքա Տիրան Ա մ.թ.ա. 115 - մ.թ.ա. 95 | Հաջորդող Տիգրան Բ մ.թ.ա. 95 - մ.թ.ա. 55 |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։  |