Սարգիս Մանուկյան (թարգմանիչ)
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մանուկյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սարգիս Մանուկյան (այլ կիրառումներ)
Սարգիս Նազարի Մանուկյան (1883[1], Բաշչիֆթլիկ[1] - 1938[1]), հայ մանկավարժ, գրականագետ, լեզվաբան, թարգմանիչ, պրոֆեսոր (1935), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից։
Սարգիս Մանուկյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1883[1] Բաշչիֆթլիկ[1] |
| Մահացել է | 1938[1] |
| Բնակության վայր(եր) | Հայկական ԽՍՀ[1] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Օսմանյան կայսրություն և .svg){kind=small} ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն | ուսուցիչ, գրականագետ և թարգմանիչ |
| Հաստատություն(ներ) | Սանասարյան վարժարան[1], Կեդրոնական վարժարան, Պեզազյան վարժարան[1], Դպրոցասէր վարժարան[1], Երևանի Ալեքսանդր Մյասնիկյանի անվան թիվ 66 հիմնական դպրոց[1], Երևանի պետական համալսարան[1] և Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան[1] |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
| Ալմա մատեր | Գևորգյան Հոգևոր Ճեմարան (1903)[1] և Սանկտ Պետերբուրգի կայսերական համալսարան (1905)[1] |
| Կոչում | պրոֆեսոր[1] |
| Տիրապետում է լեզուներին | հայերեն |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է Արևմտյան Հայաստանի Քղիի գավառի Բաշչիֆթլիկ գյուղում։ Նախնական կրթությունը ստացել է Կարինի Արծնյան ազգային վարժարանում։ 1903 թվականին ավարտել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանը։ 1905 թվականին մեկնել է Գերմանիա, ուսանել նախ Բեռլինի, ապա Լայպցիգի համալսարաններում, մասնագիտացել գերմաներենի, գրականության և փիլիսոփայության մեջ։ Նրա ավարտական դիսերտացիան էր «Գերմանական մշակույթի ազդեցությունը հայկականի վրա»։ Այնուհետև մեկնել է Կարին և դասավանդել Մանասարյան վարժարանում։ Հետագայում վարժարանի հետ տեղափոխվել է Սեբաստիա և շարունակել աշխատանքը։ 1918-1922 թվականներին լեզու և գրականություն է դասավանդել Կ. Պոլսի Հինդլյան, Պեզեզյան, Դպրոցասեր տիկնանց և Նոր դպրոց վարժարաններում։
1922 թվականին տեղափոխվել է Երևան, աշխատել Մյասնիկյանի անվան դպրոցում (1923-1929), միաժամանակ Երևանի համալսարանում և Խաչատուր Աբովյանի անվան մանկավարժական ինստիտուտում, եղել է օտար լեզուների ինստիտուտի վարիչ, դասավանդել գերմաներեն և անտիկ գրականություն։
Թարգմանել է Հայնրիխ Հայնեի «Երգերի գիրքը» (տողացի, 1935, չափածոյի է վերածել Վաղարշակ Նորենցն ու Գեղամ Սարյանը)։ 1936 թվականին Եղիշե Չարենցի հետ սկսել է թարգմանել Գյոթեի «Ֆաուստը», սակայն աշխատանքը մնացել է անավարտ։ Ս. Մանուկյանի ջանքերով Հակոբ Պարոնյանի երկերի առաջին գիտական լիակատար հրատարակությունը լույս է տեսել հմուտ ու հարուստ ծանոթագրություններով։
Մահացել է 1938 թվականին[2]։
Ս. Մանուկյանի երկերի մատենագրություն խմբագրել
- Հովհ. Թումանյանի Անուշը (բանասիրական և գեղարվեստական վերլուծություն), Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1931, 52 էջ։
- Րաֆֆիի «Ջալալեդինի» ծագումը, Երևան, Պետհրատ, 1932, 54 էջ։
Աղբյուրներ խմբագրել
 | Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սարգիս Մանուկյան (թարգմանիչ)» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 254)։  |