Ռոմանո Պրոդի
Ռոմանո Պրոդի (իտալ.՝ Romano Prodi, օգոստոսի 9, 1939[1][2][3][…], Սկանդիանո, Ռեջիո Էմիլիա, Էմիլիա Ռոմանիա, Իտալիայի թագավորություն), Իտալիայի ձախ կենտրոնամետ քաղաքական գործիչ, վարչապետ (1996-1998, 2006-2008)։ Երկու վարչապետությունների միջև եղել Է Եվրահանձնաժողովի նախագահ (1999-2004)։ Զբաղեցրել Է ՄԱԿ-ի Գլխավոր քարտուղարի՝ Սահելի տարածաշրջանի հարցերով հատուկ բանագնացի պաշտոնը։
| Ռոմանո Պրոդի իտալ.՝ Romano Prodi | |
 | |
| Կուսակցություն՝ | Դեմոկրատական կուսակցություն, Քրիստոնյա-դեմոկրատական կուսակցություն, Italian People's Party?, Ձիթապտղի ծառ և The Democrats? |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Սուրբ Սրտի կաթոլիկ համալսարան, Լոնդոնի տնտեսության և քաղաքական գիտությունների դպրոց և Հարվարդի համալսարան |
| Մասնագիտություն՝ | տնտեսագետ, քաղաքական գործիչ, գործարար և համալսարանի դասախոս |
| Դավանանք | կաթոլիկություն |
| Ծննդյան օր | օգոստոսի 9, 1939[1][2][3][…] (84 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Սկանդիանո, Ռեջիո Էմիլիա, Էմիլիա Ռոմանիա, Իտալիայի թագավորություն |
| Քաղաքացիություն |  Իտալիա |
| Ի ծնե անուն | իտալ.՝ Romano Prodi |
| Հայր | Mario Prodi? |
| Մայր | Enrica Franzoni? |
| Ամուսին | Flavia Franzoni? |
| Զավակներ | Antonio Prodi?[4] |
| Կայք՝ | romanoprodi.it |
| Ինքնագիր |  |
| Պարգևներ | |
Կենսագրություն խմբագրել
Ռոմանո Պրոդին ծնվել է 1939 թվականի օգոստոսի 9-ին Իտալիայի Ռեջո Նել Էմիլիա նահանգի Սկանդիանո քաղաքում։ Ունի երկու քույր և վեց եղբայր։
Միլանի Սուրբ Սրտի Կաթոլիկ համալսարանում սովորել է իրավունք, որն ավարտել է 1961 թվականին գերազանցությամբ։
1963 թվականին սկսել է դասախոսական կարիերան Բոլոնիայի համալսարանում, զբաղեցրել է դոցենտի, պրոֆեսորի ադյունկտի, 1971-1999 թվականներին պրոֆեսորի պաշտոնը։ Դասավանդել է արտադրության կազմակերպումն ու ռազմավարական պլանավորումը։ Ունեցել է Հարվարդի համալսարանի և Սթենֆորդի հետազոտական ինստիտուտի հրավիրյալ պրոֆեսորի կարգավիճակ։
1978 թվականի նոյեմբերից մինչև 1979 թվականի մարտ՝ արդյունաբերության նախարար։
1981 թվականին հիմնադրել է Nomisma-ն՝ տնտեսական խորհրդատվության ոլորտում Իտալիայի առաջատար ընկերություններից մեկը, մինչև 1995 թվականը գլխավորել է նրա գիտական խորհուրդը։ 1982 թվականի նոյեմբերից մինչև 1989 թվականի հոկտեմբեր, արդյունաբերական վերակառուցման ինստիտուտի (IRI) պետական կառավարման կազմակերպության նախագահը անցկացրեց դրա վերակազմակերպումը՝ նախապատրաստելով սեփականաշնորհման գործընթացին։ IRI-ն կրկին գլխավորել է 1993 թվականին, ղեկավարել է խոշոր պետական ընկերությունների սեփականաշնորհումը[10]։
1995 թվականի փետրվարին Պրոդին հիմնադրել է Ձիթապտղի ծառ ձախ կենտրոնամետ կոալիցիան և դարձել վարչապետի թեկնածու։ 1996 թվականի ընտրություններում Ձիթապտղի ծառ կոալիցիան հաղթել է աջ կենտրոնամետներին՝ Սիլվիո Բերլուսկոնիի գլխավորությամբ, որը գլխավոր մրցակիցն է և յուրատեսակ քաղաքական հակապոդ Պրոդին։ 1996 թվականի մայիսի 17-ից մինչև 1998 թվականի հոկտեմբերի 21-ը Պրոդին գլխավորել Է Իտալիայի հետպատերազմյան պատմության մեջ առաջին ձախակողմյան կառավարությունը։
Պրոդիի կառավարության ջանքերի շնորհիվ Իտալիան հայտնվել է այն երկրների առաջին ալիքի մեջ, որոնք իրենց տարածքում մտցրել են միասնական եվրոպական արժույթի՝ եվրոյի մուտքը։ 1998 թվականին կառավարական կոալիցիայում պառակտում է տեղի ունեցել. իտալացի կոմունիստները զրկել են կաբինետից՝ վաճառելով իրենց աջակցությունը, և դա հանգեցրել է նրա պաշտոնաթողությանը։
1999 թվականին Պրոդին գլխավորել է նոր ձախ կենտրոնամետ Դեմոկրատներ կուսակցությունը[11] (2002 թվականին նա միացել է «Մարգարիտկա» կուսակցությանը[12]):
1999-2004 թվականներին եղել է Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ։
Վերադառնալով իտալական քաղաքականություն՝ Պրոդին գլխավորել է l’Unione («Միություն») ձախ կենտրոնամետ կոալիցիան, որը 2006 թվականի ապրիլի 9-10-ին կայացած համընդհանուր ընտրություններում ընդդիմացել է գործող վարչապետ Բեռլուսկոնիի կողմնակիցներին։ Ձախ կենտրոնամետներին հաջողվել է հաղթել ձայների ոչ մեծ տարբերությամբ (0,1 տոկոսից պակաս, այսինքն՝ մոտավորապես 25 հազար ձայն)։ Թեև Պրոդիի դաշինքի հաղթանակի փաստը հաստատվել է Իտալիայի սահմանադրական դատարանի կողմից, Բեռլուսկոնին երկար ժամանակ չէր ցանկանում ընդունել պարտությունը։
2006 թվականի մայիսի 16-ին Իտալիայի նախագահ Ջորջո Նապոլիտանոն՝ Պրոդիի առաջին կառավարությունում գլխավորել է ներքին գործերի նախարարությունը, պաշտոնապես հանձնարարել է Պրոդիին նոր կաբինետի ձևավորումը։ Հաջորդ օրը Երկրորդ կառավարությունը՝ Պրոդիի ղեկավարությամբ, երդվեց։ Ավելի քիչ, քան մեկ տարի անց կառավարությունը վաճառեց բախվել է լուրջ ճգնաժամի։
2007 թվականի փետրվարի 21-ին Իրաքում իտալական զորակազմի ավելացման վերաբերյալ կառավարության պլանները բավարար աջակցություն չստացան Սենատում կայացած քվեարկության ընթացքում, և Պրոդին պաշտոնաթողության խնդրագիր էր ներկայացրել նախագահին։ Սակայն ձախ կենտրոնամետ կոալիցիայի առաջնորդներին հաջողվել է պայմանավորվել Պրոդիին աջակցելու մասին, իսկ փետրվարի 24-ին նախագահի կողմից մերժվել է նրա հրաժարականի դիմումը։ Փետրվարի 28-ին Պրոդիին հաջողվել է վստահության քվե ստանալ Սենատում.նրա օգտին քվեարկել է 162 սենատոր, իսկ դեմ՝ 157-ը։
2007 թվականի գարնանը Պրոդին սկսեց ակտիվորեն աշխատել ձախ կենտրոնամետ կոալիցիայի խոշորագույն կուսակցությունների՝ «Ձախ դեմոկրատների» և «Ժողովրդավարությունը ազատություն է՝ Մարգարիտկա» միավորման ուղղությամբ։ Գործընթացն ավարտվել է նույն թվականի հոկտեմբերին՝ Նոր ժողովրդավարական կուսակցության ստեղծմամբ։ Կուսակցության առաջնորդ է ընտրվել Հռոմի հայտնի քաղաքապետ Վալտեր Վելտրոնին։
2008 թվականին սկսվեց նոր կառավարական ճգնաժամը։ Պրոդիի կոալիցիան լքեց կաթոլիկ կենտրոնամետ Եվրոպայի դեմոկրատների միություն կուսակցությունը (UDEUR), և կառավարությանը վստահության հարցը քվեարկության դրվեց խորհրդարանում։ Ստորին պալատում վարչապետի կողմնակիցները պահպանել են մեծամասնությունը, և 2008 թվականի հունվարի 23-ին պատգամավորները նրան վստահության քվե են տվել, սակայն հաջորդ օրը Սենատում Պրոդին պարտություն է կրել։ Հունվարի 24-ին վարչապետը հրաժարական տվեց։
Ապրիլի կեսերին Իտալիայում տեղի են ունեցել արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ, որոնցում ձախ կենտրոնականները՝ Վելտրոնիի գլխավորությամբ, զիջել են Բեռլուսկոնիի աջ կենտրոնամետ կոալիցիային։ Բեռլուսկոնիի կողմնակիցները ընտրությունների արդյունքում մեծամասնություն են ստացել խորհրդարանի երկու պալատներում։
2009 թվականի հոկտեմբերի 25-ին տեղի ունեցան ներկուսակցական ընտրություններ, որոնց ընթացքում ընտրվեց Պրոդիի և Վելտրոնիի իրավահաջորդը։ Ամենահավանական իրավահաջորդը համարվում էր 58-ամյա Պիեռ Լուիջի Բերսանին՝ Պրոդիի կառավարության արդյունաբերության և տնտեսական զարգացման նախկին նախարարը[13], որն էլ հաղթել էր ընտրություններում[14]։
2018 թվականի ապրիլի 21-ին Բոլոնիայում Ռոմանո Պրոդիի տունը կողոպտել են, քանի դեռ նա տիկնոջ հետ Հռոմում էր՝ Հռոմի Ֆրանցիսկոս Պապի հետ հանդիպման ժամանակ։ Անհետացան նրա բազմաթիվ ճանաչումները, մեդալներն ու պարգևները[15]։
Մրցանակներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 AlKindi (Դոմինիկյան Արևելագիտության ինստիտուտի առցանց կատալոգ)
- ↑ https://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/1995/02/04/quei-nove-fratelli-da-centodieci-lode.html
- ↑ https://www.upc.edu/ca/la-upc/honoris-causa
- ↑ http://www.premioletterarioviareggiorepaci.it/premi/vincitori/2-Premio%20Internazionale%20Viareggio-Versilia
- ↑ Honorary Doctorates — Moscow State Institute of International Relations.
- ↑ Čaputová udelila vyznamenanie bývalému talianskemu premiérovi Prodimu (словацк.) — 2022.
- ↑ https://www.prezident.sk/page/vyznamenania/ (словацк.)
- ↑ Проди, Романо
- ↑ Zuccolini Roberto, Telese Luca, Farkas Alessandra (1999 թ․ փետրվարի 28). «I Democratici scelgono un asinello» (իտալերեն). Corriere della Sera. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ La Civiltà Cattolica. — Выпуски 3643-3648. — 2002. — P. 281.
- ↑ La izquierda italiana busca un líder que haga frente a Berlusconi(իսպ.)
- ↑ «У крупнейшей итальянской оппозиционной партии сменился лидер». Lenta.ru. 26 октября 2009. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 14-ին.
- ↑ «В Италии ограбили дом экс-премьер-министра, пока он был на аудиенции у Папы Римского». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին.
- ↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana Prof. Romano Prodi (իտալ.)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- РОССИЯ И ЕВРОСОЮЗ - эксклюзивное интервью профессора РОМАНО ПРОДИ федеральному журналу СЕНАТОР.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոմանո Պրոդի» հոդվածին։ |