Պեմզաշեն
Պեմզաշեն, գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզի Արթիկ համայնքում[3]։
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Պեմզաշեն | ||
 Պեմզաշեն գյուղի համայնապատկերը, 2013թ․ | ||
| Երկիր |  Հայաստան | |
| Մարզ | Շիրակի | |
| Համայնք | Արթիկ համայնք | |
| Հիմնադրված է | 1831 թ. | |
| Մակերես | 23 կմ² | |
| ԲԾՄ | 1780 մ | |
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն | |
| Բնակչություն | 3322[1] մարդ (2012) | |
| Ազգային կազմ | հայեր | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| Հեռախոսային կոդ | +374 244[2] | |
| Փոստային ինդեքս | 3020 | |
| ||
Անվանում խմբագրել
Նախկինում կոչվել է Մահմուդջուղ, Կարմիրքենդ[4]։ 1940 թվականի մարտի 2-ին գյուղը վերանվանվել է Պեմզաշեն[5]։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Բնակավայրը տեղակայված է Արագած լեռան արևմտյան ստորոտում և ծովի մակարդակից բարձր է 1780 մ[6]։
Գյուղը համայնքային կենտրոն Արթիկ քաղաքից հեռու է 6․2 կմ դեպի հարավ-արևմուտք, իսկ մարզկենտրոն Գյումրի քաղաքից հեռու է 26 կմ դեպի հարավ-արևելք[6]։
Պատմություն խմբագրել
Պատմամշակութային հուշարձաններ խմբագրել
2002 թվականին Պեմզաշենում գտնվող թվով 45 միավոր հուշարձան, որոնք թվագրվում են մ․թ․ա․ 2-րդ հազարամյակից մինչև մ․թ․ 20-րդ դար և ներառված են պետության կողմից պաշտպանվող հուշարձանների ցանկում[7]։
Բնակչություն խմբագրել
Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Պեմզաշենի մշտական բնակչությունը կազմել է 3244, առկա բնակչությունը՝ 3218 մարդ[8]։ Նախնիների մի մասը 1829-1831 թթ.-ին գաղթել են Արևմտյան Հայաստանի Ալաշկերտի, Բասենի, Մուշի և այլ շրջաններից[5]։
Պեմզաշենի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[9].
| Տարի | 1831 | 1873 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1989 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 191 | 1019[10] | 1496 | 1331 | 1757 | 3599 | 3384 | 2862 | 3244[8] |
Տնտեսություն խմբագրել
Բնակչությունը զբաղվում է բնական շինանյութերի հանույթով, ծխախոտագործությամբ և կերային կուլտուրաների մշակությամբ։
Օգտակար հանածոներ խմբագրել
Պեմզաշենն ունի վարդագույն և կարմիր տուֆի, պեմզայի պաշարներ, որոնք արդյունահանվում են։
Պատկերասրահ խմբագրել
![«Պեմզաշեն» եկեղեցի[11]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/%D4%B5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%80_%C2%AB%D5%8A%D5%A5%D5%B4%D5%A6%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%B6%C2%BB_%283%29.jpg/120px-%D4%B5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%80_%C2%AB%D5%8A%D5%A5%D5%B4%D5%A6%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%B6%C2%BB_%283%29.jpg)
«Պեմզաշեն» եկեղեցի[11]
Առաքելոց վանք
Պեմզաշենի Մակարավանք
Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի
![«Պեմզաշեն» եկեղեցի[11]](https://www.how.com.vn/wiki/hy/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:%D4%B5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%80_%C2%AB%D5%8A%D5%A5%D5%B4%D5%A6%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%B6%C2%BB_(3).jpg)
.jpg)
_3.JPG)
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ ԱՎԾ տվյալներ
- ↑ http://www.cfoa.am/HTML/option/7.htm(չաշխատող հղում)
- ↑ Արթիկ համայնքի մասին տեղեկություններ Շիրակի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 14․11․2022թ․)։
- ↑ admina (2023 թ․ սեպտեմբերի 8). «Պեմզաշեն ավանի բնակչությունը 1831-1931 թվականներին. Արթիկի շրջան». Aniarc (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ 5,0 5,1 «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 4, էջ 324
- ↑ 6,0 6,1 Պեմզաշեն գյուղի մասին տեղեկություններ Շիրակի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 14․11․2022թ․)։
- ↑ Հայաստանի կառավարության որոշում N 2170, 9 սեպտեմբերի 2004 թվական։
- ↑ 8,0 8,1 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 166» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Մայիսի 8-ին.
- ↑ Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
- ↑ hushardzantest. «ՊԵՄԶԱՇԵՆԻ ԵՌԱԽՈՐԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻ». Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայության. Վերցված է 2024-01-14-ին.