Իդի Ամին
Իդի Ամին Դադա (անգլ.՝ Idi Amin Dada, ոչ վաղ քան 1923 և ոչ ուշ քան 1928, Կոբոկո, Հյուսիսային շրջան, Ուգանդա և Կամպալա, Ուգանդա - օգոստոսի 16, 2003[2][3], , Ջիդդա), ուգանդացի պետական և ռազմական գործիչ, Ուգանդայի Հանրապետության 3-րդ նախագահը 1971-1979 թվականներին։
| Իդի Ամին անգլ.՝ Idi Amin | |||
,_R23930288.jpg) | |||
| |||
|---|---|---|---|
| Հունվարի 25, 1971 - Ապրիլի 11, 1979 | |||
| Նախորդող | Միլթոն Օբոտե | ||
| Հաջորդող | Յուսուֆու Լուլե | ||
| Կուսակցություն՝ | անկախ քաղաքական գործիչ | ||
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ, սպա, բռնցքամարտիկ և Ռազմական գործ | ||
| Դավանանք | Իսլամ | ||
| Ծննդյան օր | 1925 | ||
| Ծննդավայր |  Կոբոկո, Ուգանդայի Պրոտեկտորատ | ||
| Վախճանի օր | Օգոստոսի 16, 2003 (78 տարեկան) | ||
| Վախճանի վայր |  Ջիդդա, Սաուդյան Արաբիա | ||
| Թաղված | Ջիդդա | ||
| Քաղաքացիություն |  Ուգանդա, Սաուդյան Արաբիա, Ուգանդայի պրոտեկտորատ և Ուգանդա[1] | ||
| Ամուսին | Մալյամու (ամուսնալուծված) Կայ (ամուսնալուծված) Նորա (ամուսնալուծված) Մադինա (այրի) Սարա Կյոլաբա (այրի) | ||
| Զավակներ | Հաֆսա Արաբա Էմիրա Հավա Վանգիտա Ֆայսալ Վանգիտա Խադիջա Աբիրիյա | ||
Ծնվել է 1925 թ.՝ Կոկոբո բնակավայրում։ 1946 թվականին զորակոչվել է Մեծ Բրիտանիայի աֆրիկյան գաղութային զորախումբ։ Տարիների ընթացքում բարձրանալով զինվորական աստիճաններում, 1970 թվականին Ամինը գահընկեց է անում երկրի գործող առաջնորդ Միլթոն Օբոտեին և ինքնահռչակվում որպես նախագահ՝ աթոռին մնալով մինչև 1979 թվականը[4]։
Ամինի կառավարման տարիներն ուղեկցվել են մարդու իրավունքների ոտնահարությամբ, քաղաքական հալածանքներով, էթնիկական զտումներով, արտադատական սպանություններով, ընտանեվարությամբ, կոռուպցիայով, ինչպես նաև թերի ներտնտեսական կառավարությամբ։ Ըստ միջազգային դիտորդների և մարդու իրավունքների պաշտպանության գրասենյակների դիտարկումների, ամինյան ռեժիմի ընթացքում սպանված մարդկանց քանակը տատանվում է 100 000-ից[5] մինչև 500 000[6]։
Նախագահի աթոռից 1979 թվականին հեռացվելուց հետո, Ամինն ապաստանում է Լիբիայում, և ավելի ուշ՝ Սաուդյան Արաբիայում, որտեղ էլ կնքում է մահկանացուն 2003 թվականի օգոստոսի 16-ին։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Bob Astles, al servicio del cruel dictador Idi Amín
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ «Իդի Ամին. կենսագրություն». «biography.com».
- ↑ Ուլման, Ռիչարդ Հ. (ապրիլ, 1978). «Մարդու իրավունքները և տնտեսական ուժը. Միացյալ Նահանգներն ընդդեմ Իդի Ամինի». «Foreign Affairs».
- ↑ Քիթլի, Պատրիկ (2003 թ․ օգոստոսի 18). «Դանբանական. Իդի Ամին». «The Guardian». Լոնդոն.