301-րդ հոդված (Թուրքիայի քրեական օրենսգիրք)
301-րդ հոդված, թուրքական քրեական օրենսդրության հոդված, որն անօրեն է դարձնում Թուրքիայի, թուրք ազգության կամ թուրքական կառավարական կառույցների վարկաբեկումը։ Այն ուժի մեջ է մտել 2005 թ. հուլիսի մեկին և ընդունվել է որպես քրեական օրենսդրության բարելավման փաթեթի մի մաս Թուրքիայի Եվրամիության անդամակցելու բանակցությունները սկսելուց առաջ, որն իր նպատակը ուներ Թուրքիան Եվրոպական Միության չափանիշներին հասցնելը։ Պաշտոնական ուժի մեջ մտնելուց ի վեր, հոդվածը դարձել է բազում բանավեճերի առարկա՝ հոդվածի կողմից խոսքի ազատության իրավունքների սահմանափակման պատճառով[1]։
Մինչև 2008 թ. ապրիլի 30-ին կատարված փոփոխությունները, օրենքը որպես հանցանք էր ճանաչում «թրքության» վարկաբեկումը։ Այս հոդվածի ուժի մեջ մտնելուց սկսած ավելի քան 60 քրեական գործ է հարուցվել, որոնցից մի քանիսը ընդգրկել են մեծ ճանաչում ունեցող մեղադրյալներ և որպես հետևանք մեծ հրապարակայնացում են ստացել։ Քեմալ Կերինչսիզի ղեկավարած Մեծ Իրավաբանների Միությունը (թուրքերեն՝ Büyük Hukukçular Birliği) կանգնած է 301 հոդվածով հարուցված գրեթե բոլոր գործերի դատավարության ետևում։ Կերինչսիզը ներկայացրել է մեղադրող կողմը 40 դատավարություններում, որոնք ընդգրկում են բոլոր ճանաչված մեղադրյալների գործերը։
2008 թ. ապրիլի 30-ին մի շարք փոփոխություններ են մտցվել 301 հոդվածում, սրանց թվում նաև մի լրացում, որն պարտավորեցնում է իրավաբանության նախարարի թույլտվության ստացումը քրեական գործի հարուցման համար։ Այս փոփոխությունը ներկայացվել է հնարավոր չարաշահումները կանխելու համար, մանավանդ մեծ ճանաչում ունեցող անձանց հանդեպ, և որպես նախորդ տարբերակի օրինական անցքերը փակելու փորձ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ "Turkey's new penal code touches raw nerves," EurActiv, Հունիսի 2, 2005, թարմացվել է նոյեմբերի 14, 2005։
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Թուրքիայի քրեական օրենսգիրք Արխիվացված 2016-07-20 Wayback Machine(թուրքերեն)