Զադար
Զադար կամ Զարա (խորվ.՝ Zadar), քաղաք Խորվաթիայի կենտրոնական հատվածում՝ համանուն վարչա-տարածքային միավորի կազմում։
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Զադար | |||||
| խորվ.՝ Zadar | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Խորվաթիա | ||||
| Ենթարկում | վարչական կենտրոն | ||||
| Ժուպանություն | Զադարի ժուպանություն | ||||
| Քաղաքապետ | Զվոնիմիր Վրանչիչ | ||||
| Հիմնադրված է | մ. թ. ա. 384 թ. | ||||
| Այլ անվանումներ | Զարա | ||||
| Մակերես | 192,4 կմ², 51,3 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 1 մետր | ||||
| Բնակչություն | 72 718 մարդ (2006) | ||||
| Ազգային կազմ | Խորվաթներ – 93 % | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+1 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | +385 23 | ||||
| Փոստային դասիչ | 23000 | ||||
| Ավտոմոբիլային կոդ | ZD | ||||
| Պաշտոնական կայք | grad-zadar.hr(խորվ.) | ||||
| |||||
Համարվում է Դալմաթիայի պատմաաշխարհագրական շրջանի խոշորագույն քաղաքներից մեկը։ Քաղաքի ափերը ողողում են Միջերկրական ծովի մաս հանդիսացող Ադրիատիկ ծովի ափերը։
Ըստ 2006 թվականի մարդահամարի տվյալների՝ քաղաքի բնակչությունը կազմում է 72 718 մարդ։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Զադարը Խորվաթիայի կենտրոնական քաղաքներից է։ Համարվում է Դալմաթիայի զբոսաշրջային, պատմական և մշակութային կենտրոններից մեկը։
Անմիջականորեն գտնվելով Ադրիատիկ ծովի ափին՝ քաղաքը ձեռք է բերում միջերկրածովային երկրի բնակավայրին բնորոշ կլիմայական և լանդշաֆտային հատկանիշները։
Համարվում է Զադարի ժուպանության վարչական կենտրոնը։ Ռելիեֆը ցածրալեռնային է։
Զադար քաղաքի տարածքում գտնվում են թվով երեք ազգային պարկեր՝ Կորնատները, Պեկլենիցան և Հյուսիսային Վելեբիտ։
Քաղաքի գլխավոր բուհը Զադարի պետական համալսարանն է, որը հիմնադրվել է 1396 թվականին։ Համարվում է Խորվաթիայի և Բալկանների ամենահին համալսարանների մեկը։
Բնակչություն խմբագրել
Ըստ 2006 թվականին Խորվաթիայի կենտրոնական բյուրոյի և ազգային վիճակագրական ծառայության մարդահամարի տվյալների՝ Զադարի բնակչությունը կազմում է 72 718 մարդ։
1991-2001 թվականներին քաղաքի բնակչությունը նվազել է 9.5 %-ով՝ 80,355-ից հասնելով 72,718։
Զադարում առաջին մարդահամարը անցկացվել է 1880 թվականին։ Քաղաքի բնակչությունը կազմում էր 19,778 մարդ։
Հիմնական բնակիչները խորվաթներն են։ Խորվաթները կազմում եմ քաղաքի բնակչության 93 %-ը։
Քույր քաղաքներ խմբագրել
Խորվաթիայի Զադար քաղաքը դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման կարգավիճակով քույր քաղաքի համագորկակցության մեջ է հետևյալ քաղաքների հետ՝
Բանկա Բիստրիկա, Սլովակիա (1995)[1][2]
Դանդի, Միացյալ Թագավորություն (օգոստոսի 30, 2014)[3][4]
Իկիկե, Չիլի (հունիսի 30, 2003)[5]
Պադովա, Իտալիա (ապրիլի 29, 2003)[6][7]
Պրիլեպ, Հյուսիսային Մակեդոնիա- Ռեջիո Էմիլիա, Իտալիա (հունիսի 2, 1972)[6][8]
Ռոման սյուր Իզեր, Ֆրանսիա (հունիսի 10, 1985)[5]
Սեկաշֆեհերվար, Հունգարիա (մարտի 1, 1997)[6][9]
Վելիկո Տըրնովո, Բուլղարիա (սեպտեմբերի 30, 2008)- Վելիկո Տիռնովո, Բուլղարիա (սեպտեմբերի 30, 2008)
Ֆյուրսթենֆելդբրուք, Գերմանիա (հոկտեմբերի 9, 1989)[5]
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Կլիմա խմբագրել
| Զադարի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 17.4 (63.3) | 21.2 (70.2) | 22.5 (72.5) | 25.8 (78.4) | 32.0 (89.6) | 34.6 (94.3) | 36.1 (97) | 36.1 (97) | 32.0 (89.6) | 27.2 (81) | 25.0 (77) | 18.7 (65.7) | 36.1 (97) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 10.8 (51.4) | 11.3 (52.3) | 13.6 (56.5) | 16.6 (61.9) | 21.3 (70.3) | 25.2 (77.4) | 30.5 (86.9) | 29.5 (85.1) | 26 (79) | 20.0 (68) | 15.1 (59.2) | 11.9 (53.4) | 18.9 (66) |
| Միջին օրական °C (°F) | 7.3 (45.1) | 7.5 (45.5) | 9.7 (49.5) | 12.9 (55.2) | 17.5 (63.5) | 21.3 (70.3) | 25 (77) | 24 (75) | 23 (73) | 15.9 (60.6) | 11.4 (52.5) | 8.5 (47.3) | 14.9 (58.8) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 4.3 (39.7) | 4.3 (39.7) | 6.3 (43.3) | 9.3 (48.7) | 13.5 (56.3) | 17.0 (62.6) | 19.3 (66.7) | 19.3 (66.7) | 16.0 (60.8) | 12.5 (54.5) | 8.3 (46.9) | 5.5 (41.9) | 11.3 (52.3) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −9.1 (15.6) | −6.4 (20.5) | −6.8 (19.8) | 0.5 (32.9) | 3.4 (38.1) | 8.2 (46.8) | 12.7 (54.9) | 11.5 (52.7) | 8.0 (46.4) | 2.3 (36.1) | −1.8 (28.8) | −6.5 (20.3) | −9.1 (15.6) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 72.6 (2.858) | 62.5 (2.461) | 63.5 (2.5) | 70.0 (2.756) | 64.7 (2.547) | 54.4 (2.142) | 30.4 (1.197) | 49.6 (1.953) | 104.0 (4.094) | 106.7 (4.201) | 105.6 (4.157) | 95.2 (3.748) | 879.2 (34.614) |
| Միջ. տեղումների օրեր (≥ 0.1 mm) | 10.0 | 8.5 | 8.9 | 10.4 | 9.5 | 8.2 | 5.3 | 5.9 | 8.7 | 9.8 | 11.2 | 10.4 | 106.8 |
| Միջ. ձնառատ օրեր (≥ 1.0 cm) | 0.5 | 0.2 | 0.1 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.2 | 1.1 |
| % խոնավություն | 72.4 | 70.0 | 71.2 | 72.7 | 73.8 | 71.2 | 67.2 | 69.3 | 73.4 | 73.8 | 73.5 | 72.8 | 71.8 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 114.7 | 146.9 | 186.0 | 207.0 | 275.9 | 303.0 | 350.3 | 322.4 | 246.0 | 182.9 | 123.0 | 108.5 | 2566,6 |
| աղբյուր: Croatian Meteorological and Hydrological Service[10][11] | |||||||||||||
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ http://eng.banskabystrica.sk/?id_kat_for_menu=2367&firmy_slovenska_flag=0
- ↑ https://www.grad-zadar.hr/gradovi-prijatelji-437/
- ↑ https://www.grad-zadar.hr/povelje-o-prijateljstvu-436
- ↑ https://www.dundeecity.gov.uk/news/article?article_ref=3610
- ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.grad-zadar.hr/povelje-o-prijateljstvu-436
- ↑ 6,0 6,1 6,2 https://www.grad-zadar.hr/povelje-o-prijateljstvu-436/
- ↑ http://www.comune.padova.it/informazione/zara-croazia
- ↑ https://www.comune.re.it/argomenti/relazioni-internazionali/gemellaggi-e-cittadinanze-onorarie/zadar-croazia
- ↑ https://www.szekesfehervar.hu/zadar
- ↑ «Zadar Climate Normals» (PDF). Croatian Meteorological and Hydrological Service. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ «Mjesečne vrijednosti za Zadar u razdoblju1961−2014» (Croatian). Croatian Meteorological and Hydrological Service. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զադար» հոդվածին։ |