Երվանդ Մանարյան
Երվանդ Քրիստափորի Մանարյան (օգոստոսի 10, 1924, Արաք, Կենտրոնական նահանգ, Իրան - փետրվարի 19, 2020, Երևան, Հայաստան), հայ դերասան, ռեժիսոր, սցենարիստ։ Հայաստանի ժողովրդական արտիստ (2018)[1]։ Երևանի պատվավոր քաղաքացի (2019)[2][3]։
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | օգոստոսի 10, 1924 |
| Ծննդավայր | Արաք, Կենտրոնական նահանգ, Իրան |
| Մահացել է | փետրվարի 19, 2020 (95 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Երևան, Հայաստան |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Հայաստան |
| Ազգություն | հայ |
| Մասնագիտացում | դերասան ռեժիսոր սցենարիստ |
| Պարգևներ | |
| IMDb | ID ID 0541294 |
Ռեժիսոր Արման Մանարյանի եղբայրը, Քրիստ Մանարյանի հայրը։
Կենսագրություն խմբագրել
Երվանդ Մանարյանը ծնվել է 1924 թվականին Իրանի Արաք քաղաքում։ Սովորել է տեղի Հայկազյան դպրոցում, ապա՝ Թեհրանի ամերիկյան և պարսկական քոլեջներում[4]։ 1946 թվականին ներգաղթել է Հայաստան, սովորել Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտում, որի ռեժիսորական ֆակուլտետն ավարտել է 1952 թվականին[4]։ Որպես դերասան և ռեժիսոր աշխատել է Երևանի Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի թատրոնում և Գ. Սունդուկյանի թատրոնում։ 1957-1959 թվականներին եղել է Հովհաննես Թումանյանի անվան տիկնիկային թատրոնի գլխավոր ռեժիսորը, 1988 թվականից՝ «Ագուլիս» տիկնիկային թատրոն-ստուդիայի գեղարվեստական ղեկավարը[5]։ 1959-1961 թվականներին նույն պաշտոնը վարել է Գորիսի թատրոնում, 2007 թվականից՝ Կիևի տիկնիկային հայկական թատրոնի հիմնադիր-գեղարվեստական ղեկավար։ Այնուհետև աշխատել է Երևանի փաստագրական ֆիլմերի ստուդիայում և «Երևան» կինոմիավորումում[5]։ Եղել է Երևանի պետական տիկնիկային թատրոնի գլխավոր ռեժիսորներից։ Շուշիում բացվել է Երվանդ Մանարյանի անվան տիկնիկային թատրոն[6]։
Մահացել է 2020 թվականի փետրվարի 20-ին Երևանում, 96 տարեկան հասակում[5]։
Ստեղծագործական ուղի և ճանաչում խմբագրել
Նկարահանել է վավերագրական և գեղարվեստական մի շարք ֆիլմեր, ինչպիսին են՝ «Հայկական մանրանկարչություն», «Միքայել Նալբանդյան», «Կառամատույցի կրպակը», «Լույս», «Դեղերի ծնունդը», «Նորից եկավ ամառը» և այլն[5]։
Գրել է սցենարներ «Տժվժիկ», «Տերն ու ծառան», «Սպիտակ ափեր» և այլ ֆիլմերի համար։ Մամուլում հրատարակել է պատմվածքներ և հոդվածներ[7]։
Մրցանակներ և պարգևներ խմբագրել
- 2003 - Հայաստանի արվեստի վաստակավոր արտիստ
- 2005 - ՀԹԳՄ «Արտավազդ» մրցանակ
- 2019 - Երևանի պատվավոր քաղաքացի[2]
Բեմադրություններ խմբագրել
- Հովհաննես Թումանյանի «Հազարան բլբուլ»
- Հովհաննես Թումանյանի «Անհաղթ աքլորը»
- Երվանդ Մանարյան, «Ժամանակ էն ժամանակն էր» («Բարեկամության ջահ» միջազգային փառատոնի մրցանակ, Զեստաֆոն, Վրաստան, 1987)
- Շիրվանզադեի «Պատվի համար»
Ֆիլմագրություն խմբագրել
Դերերը կինոյում խմբագրել
| Տարեթիվ | Ֆիլմ | Դեր |
|---|---|---|
| 1999 | Արմենիկում ՈՒՊՍԱ | Մաեստրո |
| 1997 | Հարսնացուն Ջերմուկից | |
| 1992 | Ընկեր Փանջունի | Սարսափունի |
| 1985 | Կապիտան Առաքել | Կապիտան Առաքել |
| 1983 | Մասնավոր դեպք | |
| 1978 | Եվս հինգ օր | Աթայան |
| 1978 | Արևիկ | Մարտուն |
| 1977 | Խոհարարները եկել են մրցույթի | Երվանդ |
| 1967 | Նորից ամառ եկավ | Սողո |
| 1975 | Հարսնացուն հյուսիսից | Երվանդ |
| 1973 | Քաոս | Սուլյան |
| 1972 | Վերադարձ | պրոֆեսոր Բաբկեն Սեթյան |
| 1969 | Մորգանի խնամին | Բեռնար |
| 1967 | Կարինե | լուսանկարիչ |
| 1966 | Մեր քաղաքի մարդիկ. Քայլերթ |
Ռեժիսոր խմբագրել
| Տարեթիվ | Ֆիլմ |
|---|---|
| 1976 | Ժառանգները |
| 1975 | Նորից ամառ եկավ |
| 1975 | Ծիածանի բոլոր գույները |
| 1971 | Մարգարի ակոսը |
| 1969 | Լույս |
| 1968 | Միքայել Նալբանդյան |
| 1968 | Կրպակ կառամատույցում |
| 1967 | Դեղանյութի ծնունդը |
| 1967 | Հոկտեմբերյան օրերը Հայաստանում |
| 1967 | Քննություններ |
| 1966 | Հայկական մանրանկարներ |
Սցենարիստ խմբագրել
| Տարեթիվ | Ֆիլմ |
|---|---|
| 1985 | Կապիտան Առաքել |
| 1977 | Խոհարարները եկել են մրցույթի |
| 1975 | Նորից ամառ եկավ |
| 1975 | Հանապազօրյա մեր ջուրը |
| 1973 | Լույսը և ստվերները |
| 1968 | Ларёк на перроне |
| 1968 | Հանդիպում ցուցահանդեսում |
| 1967 | Դեղանյութի ծնունդը |
| 1967 | Հոկտեմբերյան օրերը Հայաստանում |
| 1967 | Քննություններ |
| 1962 | Տերն ու ծառան |
| 1961 | Տժվժիկ |
| 1959 | Հայրենի հողի վրա |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Երվանդ Մանարյանին ժողովրդական արտիստի կոչում է շնորհվել
- ↑ 2,0 2,1 «Երվանդ Մանարյանին շնորհվեց «Երևանի պատվավոր քաղաքացի» կոչում». armenpress.am. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
- ↑ «Երևանը ես եմ». Երևանի պատվավոր քաղաքացի Երվանդ Մանարյան
- ↑ 4,0 4,1 ԵՐՎԱՆԴ ՄԱՆԱՐՅԱՆ ՍԻՄՎՈԼԸ
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Ճանաչենք Մերոնց․ Երվանդ Մանարյան
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.
- ↑ Գառնիկ Ստեփանյան (1981). Կենսագրական բառարան, հատոր Բ. Երևան: «Սովետական գրող». էջ 284.