Դավիթ Մալյան
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մալյան (այլ կիրառումներ)
Դավիթ Մելքումի Մալյան (ապրիլի 4 (17), 1904[1], Զաքաթալա, Ռուսական կայսրություն[2][1] - հուլիսի 17, 1976[2][1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2][1]), հայ դերասան, ՀԽՍՀ և ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ։
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | ապրիլի 4 (17), 1904[1] |
| Ծննդավայր | Զաքաթալա, Ռուսական կայսրություն[2][1] |
| Մահացել է | հուլիսի 17, 1976[2][1] (72 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2][1] |
| Գերեզման | Թոխմախի գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ |
| Ազգություն | հայ |
| Մասնագիտություն | դերասան, թատերական ռեժիսոր և թատերական ուսուցիչ |
| Պարգևներ և մրցանակներ |       և  |
ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Հենրիկ Մալյանի հորեղբայրն է։
Կենսագրություն խմբագրել
Դավիթ Մալյանը ծնվել է 1904 թվականին Զաքաթալա քաղաքում։ Նախնական կրթությունը ստացել է տեղի ծխական դպրոցում, որը կիսատ է թողել, քանի որ ընտանիքի հետ միասին 1918 թվականին Ադրբեջանից տեղափոխվում է Վրաստանի Թելավ քաղաք։
Մասնագիտական կրթությունը Մալյանը ստանում է Թիֆլիսի Հայարտան դրամատիկական ստուդիայում 1924 թվականին՝ Արշակ Բուրջալյանի և Ստեփան Քափանակյանի ղեկավարությամբ։
Կարճ ժամանակ աշխատում է Երևանի Առաջին պետթատրոնում, այնուհետև աշխատանքի է անցնում Թիֆլիսի Հայ դրամայում։
1929-1930 թվականներին Դավիթ Մալյանը աշխատել է Լենինականի դրամատիկական թատրոնում։ Այնուհետև երկու թատերաշրջան անց է կացրել Երևանի Բանվորական թատրոնում։ Հետո դերասանը տեղափոխվում է Հայֆիլմ և 1937 թվականին հաստատվում Սունդուկյանի անվան թատրոնում իբրև դերասան[3]։
Հեղինակ է «Դեմքեր, հանդիպումներ» գրքի (1974)։
Պարգևներ խմբագրել
ԽՍՀՄ պետական մրցանակներ (1950, 1952)
Խաղացած դերերը թատրոնում խմբագրել
- Ժադով՝ «Եկամտավոր պաշտոն»
- Նեսչաստլիվցև՝ «Անտառ»
- Կրեչինսկի՝ «Կրեչինսկու հարսանիքը»
- Միքայելյան՝ «Կապուտան», 1938 թվական
- Դենիս Դավիդով՝ «Ֆելդմարշալ Կուտուզով», 1942 թվական
- գեներալ Օգնև՝ «Ռազմաճակատ», 1942 թվական
- Հարրի Սմիթ՝ «Ռուսական հարց», 1947 թվական
- Միքայել Նալբանդյան՝ «Միքայել Նալբանդյան», 1952 թվական
- Շիբանով՝ «Մեծ ուժ»
- Մակեև՝ «Օտար ստվեր»
- Ավալյան՝ «Բարձունքներում»
- Տիգրան՝ «Խիզախում»
- Թուսյան՝ «Սպանված աղավնի», 1944 թվական
- Պարատով՝ «Անօժիտը», 1946 թվական
- Լոպախին՝ «Բալենու այգին», 1951 թվական
- Կարենին՝ «Կենդանի դիակ», 1951 թվական
- Չեպուռնոյ՝ «Արևի զավակները», 1953 թվական
- Սմբատ՝ «Քաոս», 1959 թվական
- Կարսեցյան՝ «Փորձադաշտ»
- Պոտապով՝ «Մոսկովյան բնավորություն»
Խաղացած դերերը կինոյում խմբագրել
| Տարի | Ֆիլմ | Դեր |
|---|---|---|
| 1926 | Շոր և Շորշոր | սատանա |
| 1926 | Նաթելլա | Զոնդո, Ուտուի ընկեր |
| 1935 | Պեպո | Կակուլի |
| 1937 | Վեց համազարկ | սպա |
| 1938 | Զանգեզուր | Մակիչ |
| 1939 | Սևանի ձկնորսները | Արամ |
| 1939 | Լեռնային արշավ | Վարդան |
| 1941 | Արյան դեմ արյուն | տանկի հրամանատար |
| 1941 | Հայրենասերների ընտանիքը | Լևոն |
| 1943 | Դավիթ Բեկ | Շահումյան |
| 1947 | Անահիտ | Հրանտ |
| 1950 | Երկրորդ քարավան (անավարտ) | |
| 1955 | Հասցեատիրոջ որոնումները | Սուրեն Պետրովիչ |
| 1955 | Ուրվականները հեռանում են լեռներից | ակադեմիկոս Սաթունց |
| 1956 | Սիրտն է երգում | Մարգարյան |
| 1957 | Ում է ժպտում կյանքը | Մացատուրյան |
| 1957 | Անձամբ ճանաչում եմ | Օսկար Կոն |
| 1959 | Ինչու է աղմկում գետը | Դարբինյան |
| 1960 | Կոչված են ապրելու | պետրոսյան |
| 1961 | Տասներկու ուղեկիցներ | Մինասյան |
| 1964 | Դժվար անցում | Դավթյան |
| 1966 | Լալվարի որսկանը | Ավագ |
Գրականություն Դավիթ Մալյանի մասին խմբագրել
- Ա.Արաքսմանյան, Դավիթ Մալյան, 1957 թվական
Մեջբերումներ Դավիթ Մալյանից խմբագրել
 | Դավիթ Մալյանի արվեստը... հեռու է պճնանքից ու սեթևեթանքից .... նա գրեթե իր բոլոր դերերում աչքի է ընկնում գույների զուսպ օգտագործմամբ .... նույն գույնի տարբեր երանգներով նրա ստեղծագործությունն ավելի մոտ է գրաֆիկային։ Մալյանը... ձգտում է կերպարն ընդհանրացնող զուսպ երանգների, քան գունազարդող մանրամասների։ - Ալեքսանդր Արաքսմանյան, դրամատուրգ[4] |  |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Малян Давид Мелкумович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Հայ սովետական թատրոնի պատմություն. Երևան: ՀՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն. 1967.
- ↑ Դավիթ Մալյան
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 162)։  |