Գենետիկական բազմազանություն

Գենետիկական բազմազանության այս բաղադրատարրը նկարագրում է, թե պոպուլյացիայում ինչ մաս են կազմում առանձնյակները պոպուլյացիայում որոնք, հետերոզիգոտ են ըստ ուսումնասիրվող մարկերների օգտագործված հավաքածուի։

Այս չափանիշը որպես կանոն օգտագործվում է ըստ մարկերների գենետիկական բազմազանության գնահատման համար, որոնք ունեն ավելի քան երկու նկարագրված ալլելային վիճակ, օրինակ՝ միկրոսատելլիտային լոկուսների համար։

Չափանիշը բնութագրում է պոպուլյացիաների միջև տարբերության և բազմազանության աստիճանը ըստ առկայության/ բացակայության կամ օգագործվող մարկերների ալլելների հաճախականությունների։

Գենետիկական փոփոխությունը պոպուլյացիայում ելակետային նյութ է հանդիսանում բնական ընտրության և գենետիկական դրեյֆի գործունեության համար։ Այսինքն միկրեէվոլյուցիոն պրոցեսների անհրաժեշտ տարր է հանդիսանում։ Մասնավորապես, ահյտնի են աշխատանքներ մաքուր գծերում՝ այսինքն՝ գենետիակական բազմազանության բացակայության դեպքում, ընտրանքի ոչ էֆֆեկտիվության մասին։ Մեկ այլ կողմից գենետիակական փոփոխականությունը հանդիսանում է ինքնին միկրոէվոլյուցիայի գործոնների ազդեցության առարկա։ Գենետիկական բազմազանությունը ըստ ոչ չեզոք հատկանիշների մեծ նշանակւոթյուն ունի պոպուլյացիաների էկոլոգիական ճկունության համար։ Ըստ ալլոզիմային լոկուսների մի քանի ալլելների առկայությունը պոպուլյացիաներում հնարավորություն է տալիս այդ նույն պոպուլյացիային հարմարվել տատանվող պայմաններին, որոնցում այս կամ այն ալլելների առանձնայակների առկայությունը առավելություններ է տալիս։ Օրինակ լայն տարածում ունեցող Drosophila melanogaster տարբերոկի մոտ ալկոհոլդեհիդրոգենազա գենը հոմոզիգոտ վիճակում կախված միջավայրի ջերմաստիճանային պայմաններից երկընտրողական օգտակար կամ վնասակար ազդեցություն է ունենում։

1. Алтухов Ю.П., Генетические процессы в популяциях. – М.: ИКЦ «Академкнига». 2003. 431 с.